سرمقاله
صاحبخبر - ادامه از صفحه یک... علاوه بر این، شش روز پیش بیش از ۲۸ میلیون بشکه بنزین از طریق رینگ بینالملل بورس انرژی معامله شد تا رکورد معاملات روزانه بورس انرژی رقم بخورد. به نظر میرسد که این مسئله ترامپ را وادار به یک حرکت نمایشی کرده است، اقدامی که نمیتواند نقش قابل توجهی در صنعت نفت ایران داشته باشد. روز گذشته مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که عملاً دیگر بخشی برای تحریم باقی نمانده است به همین دلیل باید گفت اقدام ترامپ تنها به این دلیل بوده تا در این شرایط بگوید کاری انجام داده است. سیاستهای ایران در مقابل فشارهای نفتی آمریکا اگرچه ایران از ابتدای پیروزی انقلاب تاکنون با انواع تحریمها علیه صنعت نفت روبهرو بوده اما تحریمهای آمریکا در شرایط فعلی نه یک تحریم بلکه جنگ تمام عیار اقتصادی به شمار میرود که در تلاش است تا صادرات نفت و دسترسی به پول آن را به صفر برساند، اما مقطع مهم سال 97 بود که آمریکا از برجام خارج و تحریم صادرات نفت را به سختی اعمال کرد. در آن زمان هشت کشور از تحریمهای صادرات نفت ایران معاف شدند. این اقدام آمریکا نه از سرخیرخواهی بلکه بیش از هر چیز برای مقابله با رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی انجام شد. توافق فریز نفتی در آن زمان در جریان بود و خارج شدن تمام نفت ایران به یکباره از بازار میتوانست شوک قیمتی ایجاد کند. از همین رو به تدریج تحریمها علیه صادرات نفت ایران شدت گرفت. سال ۹۸ اما برای ایران سال سختتری بود. معافیت هشت کشور لغو شد و آمریکا رسماً اعلام کرد که صادرات نفت ایران را به صفر میرساند. در همین مقطع معاون اول رئیسجمهوری با تشریح برخی برنامههای دولت برای کاهش فشار اقتصادی بر مردم تاکید کرد که درآمد نفتی کشور در سال ۹۸ حدود هشت میلیارد دلار بوده است. این عدد نشان میدهد کل درآمد نفتی ایران در سال ۹۸ معادل ۰.۵ درصد درآمدهای نفتی از سال ۵۷ تا ۹۸ بوده است. این رقم رسمی از زبان دومین مقام ارشد اجرایی کشور درحالی بیان شده که به نظر میرسد این رقم پایینترین میزان درآمد نفتی کشور پیش و پس از انقلاب اسلامی باشد. البته ایران در این سالها همواره به دنبال آن بوده تا با دور زدن تحریمها، اجازه به صفر رساندن صادرات نفت را ندهد. ایران در راه موفق بود و از آنجا که فروش نفت کاری به شدت تخصصی است عملاً تنها وزارت نفت بوده که در این سالها توانسته نفت ایران را از مسیرهایی خاموش به دست مشتریان برساند. همچنین ایران صادرات فرآوردههای نفتی را نیز با قدرت انجام میدهد و در مهمترین اقدام در سوم خرداد امسال نخستین نفتکش ایرانی حاوی بنزین به بندر ونزوئلا رسید. تا آنجایی که چندی پیش وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که دولت ترامپ در حال برنامهریزی به منظور به صفر رساندن صادرات نفت ایران است. بنابراین باید گفت تحریمهای نفتی ایران که بعد از خروج آمریکا از برجام با شدت بازگشت، با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران انجام شد. با این حال زمان نشان داد که آمریکا قدرت آن را ندارد که صادرات نفت ایران را متوقف کند زیرا مسیرهای خاکستری برای صادرات نفت وجود دارد و ایران از این مسیرها نفت خود را به فروش میرساند، اما اکنون و در سال ۹۹ نیز به نظر میرسد تحریمهای آمریکا و شرایط کرونا در بازار نفت، اجازه تغییر در درآمدهای نفتی ایران را نمیدهد. دولت روحانی درحالی آخرین سال خود را آغاز کرده است که چالشهای فراوانی در داخل و خارج کشور در مقابل خود میبیند. این شرایط باعث شده تا دولت درشرایطی به مراتب سختتر از زمان جنگ قرار گیرد زیرا درآن زمان دشمن تنها در مرزها میجنگید اما امروز دولت با وجود کاهش محسوس درآمدهای نفتی در تمام بازارها با دشمن تحریم در نبرد است تا گرهای از معیشت کرونازده مردم باز کند. این درحالی است که دولت تدبیر و امید تلاش کرده تا وابستگی به نفت را در بودجه کاهش دهد و از تکانههای نفتی در امان نگه دارد. تا آنجا که وابستگی ۴۲ درصدی بودجه به نفت در ابتدای دولت و در لایحه بودجه سال ۹۹ به زیر ۱۰ درصد رسیده و ساختار بودجه از این حیث تا حدی اصلاح شده است. همچنین اگرچه ایران در جنگی نابرابر در اقتصاد قرار دارد اما اجازه به صفر رسیدن صادرات نفت را نداده است حتی به اذعان رویترز، صادرات نفت ایران در ماههای گذشته به ۱.۵ میلیون بشکه در روز رسیده است.∎
نظر شما