بسیاری از شهروندان تهرانی امروزه یا در اخبار و رسانه‌های مختلف دیده و شنیده‌اند یا برای خودشان پیش آمده که زورگیران با تهدید «چاقو و قمه» خواسته‌اند تا وسایلشان را به سرقت ببرند؛ این افراد شرور بیشتر کار خود را شب‌هنگام انجام می‌دهند و برای رسیدن به هدف خود از انواع سلاح‌های سرد و در بعضی مواقع سلاح گرم نیز استفاده می‌کنند.

زورگیری و سرقت می‌تواند عوامل گوناگونی داشته باشد اما در بیشتر مواقع فردی که اقدام به زورگیری می‌کند، برای تامین مخارج مواد مخدر خود به این کار روی می‌آورد و برای دسترسی به موادمخدر مصرفی خود از هیچ کاری دریغ نمی‌کند.

مبحث سرقت و زورگیری در تهران را می‌توان از جوانب گوناگون مورد تجزیه و تحلیل قرار داد اما پیش از این کار به سراغ یکی از شهروندانی رفته‌ایم که مورد حمله این افراد شرور قرار گرفته است.

«احمد» شهروندی است که چندی پیش در غرب تهران مورد حمله زورگیران قرار گرفت اما مانند بسیاری از شهروندان تهرانی رفتار نکرد و با آنان درگیر و در این حادثه نیز زخمی شد؛ البته این کارِ بسیار خطرناک و اشتباهی است.

این شهروند به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ساعت حدود یک بامداد بود که از منزل یکی از دوستانم در محدوده فردوس شرق خارج شدم و در بین راه برای خرید به مغازه‌ای رفتم و بعد از چند دقیقه از مغازه بیرون آمدم و متوجه حضور دو موتورسیکلت با چهار سرنشین شدم که کنار خودرو من پارک کرده‌اند و 2 نفر از آنان که با حدود ۲۵ تا ۳۰ سال به ماشین تکیه داده‌ بودند.

«احمد» با بیان اینکه شک کرده بود که سارق هستند ولی به روی خودش نیاورده و به سمت ماشین حرکت کرده است، افزود: نزدیکشان که رسیدم، یکی از آنان چاقوی بزرگی را به سمت من گرفت و گفت «هرچی داری رد کن بیاد».

وی ادامه داد: درگیری لفظی ما کم‌کم به درگیری فیزیکی تبدیل شد و بعد از گذشت چند دقیقه چهار نفری با چاقو، قمه و پنجه‌بوکس به من حمله‌ور شدند و ضربه‌هایی را به سر و صورتم زدند که خداروشکر چاقو نخوردم ولی بر اثر ضربه پنجه‌بوکس دچار شکستگی در فک بالایی شدم.

این شهروند گفت: پس از چند دقیقه ماشین‌های گذری که در حال عبور بودند با دیدن این صحنه که چهار نفر با من درگیر شده‌اند از خودروهای خود پیاده شدند و به سمت ما آمدند اما 2 نفر از زورگیران با تهدید چاقو و قمه به مردم حمله و آنها را تهدید ‌کردند.

«احمد» افزود: تعداد افراد گذری که برای تماشا یا کمک می‌آمدند لحظه به لحظه در حال افزایش بود و زورگیران که خود را در محاصره مردم می‌دیدند پا به فرار گذاشتند و خوشبختانه نتوانستند چیزی را به زور از من بگیرند.

همه شهروندانی که در دام این افراد شرور گیر می‌افتند مانند احمد خوش‌شانس نیستند و در بعضی از مواقع پیش آمده است که شهروند گرفتار هم مالش را از دست داده و هم بر اثر ضربه‌های وارده زخمی و در چند مورد نیز فوت شهروندان توسط پلیس گزارش شده است.

دیگر شهروندی که از وی زورگیری شده بود خانمی جوان بود که در مورد آن اظهار داشت: در فضای مجازی به دنبال کار بودم و با فردی به نام «رامین» آشنا شدم که به من گفت کارگاه طلاسازی دارد و پیشنهاد کار در گارگاه را به من داد.

وی ادامه داد: رامین در میدان شهدا با من قرار گذاشت تا من را به کارگاه طلاسازی ببرد اما پس از اینکه سوار خودرو وی شدم به من گفت «برای صرف نهار به یک رستوران در نازی‌آباد برویم و من نیز قبول کردم».

این شهروند افزود: در راه بودیم که رامین با تهدید سلاح سرد «چاقو» طلاهای من به ارزش ۶۰ میلیون تومان را سرقت کرد و من را کنار خیابان از خودرو بیرون انداخت.

شخص دیگری که از وی سرقت شده، مرد جوانی به نام «سعید» است که دربراه واقعه می‌گوید: در میدان آزادی به انتظار تاکسی ایستاده بودم که خودرو پرایدی مقابل پایم نگه داشت.

سعید افزود: فکر کردم مسافرکش است و سوار شدم که غیر از راننده سه سرنشین دیگر نیز در خودرو حضور داشتند.

این شهروند با بیان اینکه که فکر می‌کردم آنان نیز مسافر هستند، اظهار داشت: پس از طی مسافتی یکی از سرنشینان خودرو با تهدید چاقو گوشی تلفن همراه، وجوه نقد و کارت عابربانکم را سرقت گرفت و حدود 2 ساعت بعد هم مرا در محلی خلوت از ماشین به بیرون پرتاب کردند.

زورگیری و روش‌های گوناگون آن

زورگیران از روش‌های مختلفی برای به نتیجه رسیدن اهداف خود استفاده می‌کنند و می‌توان گفت روش‌های متداولشان استفاده از موتورسیکلت و خودرو است و برخی از آنان با همدستی دوستانشان در قالب یک باند دو یا سه نفری و در پوشش مسافر و مسافرکش به زورگیری اقدام می‌کنند.

در دیگر روش برای زورگیری، سارقان در ساعت‌های پایانی شب در راه‌های مواصلاتی شهرها تحت عنوان مسافر، خودرو عبوری مدنظر را متوقف و پس از طی مسافتی، راننده را به مکانی که از قبل تعیین شده هدایت کرده و با توسل به زور و استفاده از انواع سلاح به سرقت لوازم و وسایل داخل خودرو اقدام می‌کنند.

یکی دیگر از روش‌های زورگیری این است که مسافر در طول مسیر خوراکی‌هایی را به راننده تعارف می‌کند که این خوراکی‌ها اکثرا حاوی مواد بیهوش‍‌کننده است و راننده به محض خوردن خوراکی از حال می‌رود و بعد از به هوش آمدن متوجه می‌شود که تمام اموالش را به سرقت برده‌اند.

از دیگر روش‌های سرقت و زورگیری می‌توان به زورگیرانی اشاره کرد که تحت عنوان مامور انتظامی برای اخاذی از شهروندان عمل می‌کنند و در این روش‌ها سارقان با لباس پلیس و در اختیار داشتن بی‌سیم، اسلحه قلابی، کارت جعلی ماموران پلیس و اسپری و دستبند این باور را برای شهروندان به وجود می‌آورند که شخص مورد نظر حتما مامور قانون است و با این کار از شهروندان سرقت می‌کنند.

نتایج بررسی‌های آماری در خصوص اخبار حوادث حاکی از آن است که بیشتر جرایم سرقت به عنف در داخل خودروها و اخاذی تحت عنوان جعلی مامور بیشتر به دلیل ناآگاهی برخی از شهروندان رخ می‌دهد و از این رو این جرایم با توجه به آسیب‌های جدی که می‌تواند در زمینه فشارهای روانی و ایجاد بی‌بند وباری، بی‌اعتمادی و عدم احساس امنیت به دنبال داشته باشد، در اولویت‌های ماموریتی پلیس قرار گرفته است.

چند توصیه پلیس برای مقابله شهروندان با زورگیران

پلیس توصیه می‌کند که بلافاصله بعد از قرارگرفتن در معرض خشونت زورگیری با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ تماس بگیرند و با کلانتری محل همکاری کنند؛ همچنین تأکید می‌شود افرادی که در این شرایط قرار می‌گیرند به‌جای مقاومت و درگیری با زورگیران به ثبت اطلاعاتی چون نوع لباس پوشیدن، پلاک موتور یا ماشین، قد، رنگ چشم و صدا بپردازند.

 یکی دیگر از اقدامات لازم در مواجهه با زورگیری این است که بعد از دور شدن آنان فریاد کشیده تا در صورت حضور ماموران انتظامی در اطراف آن منطقه، به فرد کمک شود.

بنابر توصیه پلیس ۱۱۰ از پوشش‌های خیره‌کننده در اماکن عمومی خودداری کنید زیرا توجه زورگیران را به گران‌قیمت بودن لباس یا وسایل شما جلب می‌کند و احتمال بروز خطر را افزایش می‌دهد.

در صورتیکه فردی در پوشش مامور انتظامی شما را تهدید به تحویل کلانتری، پلیس آگاهی و اداره مبارزه با مفاسد کرد و بعضا در بین راه قصد اخاذی از شما را داشت، هرگز از حضور در مراکز یاد شده واهمه نداشته باشید و تسلیم خواسته‌های غیرقانونی و غیرموجه آنها نشوید و شماره تلفن، یگان و مقر آنان را بخواهید و قبل از پاسخگویی به آنان، مراتب را از طریق شماره تلفن کلانتری محل پیگیری کنید.

استفاده از وسایط نقلیه عمومی مانند اتوبوس و تاکسی به منظور ترددهای داخل یا خارج شهری اطمینان بخش‌تر است و از این رو توصیه می‌شود به ویژه بانوان در صورتیکه تنها بودند از وسایط نقلیه عمومی استفاده کنند و در صورت استفاده از خودروهای شخصی وضعیت و حرکات راننده را زیر نظر بگیرند؛  همچنین در صورت مشاهده هرگونه حرکت مشکوک از خودرو پیاده شده و از ماموران انتظامی یا مردم کمک بخواهد.

هنگام استفاده از خودروهای شخصی در صورت مشاهده تغییر مسیر بی‌تفاوت نباشید و سریعا به راننده متذکر شوید و در صورت استفاده از خودروهای شخصی در بین راه از قبول هرگونه خوراکی و نوشیدنی از راننده و سرنشینان خودداری کنید.