به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، امروزه یکی از مشکلات اصلی کلانشهرهایی مانند شیراز وجود حاشیه‌هایی است که پیرامون شهرها به وجود آمده است. استان فارس و شهر شیراز نیز مستثنا از دیگر کلانشهرها نبوده و با این مشکل روبه‌رو است.
یکی از دلایل اصلی افزایش حاشیه شهرها مهاجرت از روستاها و دیگر نقاط به شهرهای بزرگ است که این موضوع خود دلایل دیگری از جمله بیکاری و غیره را دارد.
در استان فارس خشکسالی‌های پی در پی در طی سالیان بسیار یکی از علل اصلی مهاجرت از نقاط روستایی و عشایری به حاشیه کلانشهر شیراز است که سبب شده هر روز به دامنه این حاشیه‌ها افزوده شود.
در کنار همه اینها یک عامل مهم اجتماعی نیز وجود دارد که حاشیه‌نشینی را گسترش داده و آن ترجیح شهرنشینی بر روستانشینی است. براساس نظرات کارشناسان امروزه شهرنشینی در کشور به یک فرهنگ تبدیل شده است.
براساس آماری که در بهمن ماه سال گذشته منتشر شده 78 درصد جمعیت کشور در شهرها و 22 درصد در روستاها سکونت دارند که به دلیل عدم توجه به وضعیت روستاها و نقاط عشایری و بی‌بهره بودن این مناطق از امکانات کافی شهرنشینی به عنوان یک فرهنگ جاافتاده است.
بی‌توجهی به مدیریت واحد شهری عامل بروز حاشیه‌نشینی
در استان فارس براساس اظهارات عنایت‌الله رحیمی، استاندار فارس در ابتدای امسال بیش از 4 هزار و 500 هکتار بافت فرسوده رسمی وجود دارد که این میزان در کلانشهر شیراز 1800 هکتار است.
استاندار فارس معتقد است که ایجاد ارزش اقتصادی در این مناطق یکی از مهم‌ترین راهکارها برای مقابله با پدیده حاشیه‌نشینی است.
برخی از نمایندگان مجلس و کارشناسان نیز معتقدند که بی‌توجهی به مدیریت واحد شهری از جمله دلایل بروز پدیده حاشیه‌نشینی است.
حاشیه‌نشینی 40 روستای شیراز
عطا الله زمانی، مدیر کل بنیاد مسکن استان فارس از وجود 40 روستای اطراف شیراز خبر داد که مشکل حاشیه‌نشینی دارند. به گفته وی عمده این روستاها از خدمات زیر بنایی محروم مانده‌اند و قانون در اغلب موارد اجازه ارائه خدمات به حاشیه روستاها را نمی‌دهد.
زمانی با اشاره به اینکه اغلب این روستاها انشعابات غیرمجاز دارند، اعتقاد دارد در این زمینه نیاز است با همراهی و مساعدت نمایندگان مجلس مشکلات قانونی برای توسعه روستاها حل شود تا روستاییان میل به مهاجرت پیدا نکنند.
به گفته زمانی 18 هزار و 400 خانوار در حاشیه‌های اطراف شیراز ساکن هستند که برخی از این افراد در بدترین شرایط زندگی می‌کنند. بیشتر مناطق حاشیه‌نشین شیراز در قسمت‌های جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب این شهر ایجاد شده است.
مدیر کل بنیاد مسکن استان فارس اعلام می‌کند که این مناطق هیچ خدمات زیر بنایی ندارند، اراضی و اماکن مسکونی در مناطق حاشیه‌نشین شیراز به صورت غیرقانونی خرید و فروش می‌شوند.
در همین راستا باید از نبود نظارت کافی بر پدیده خرید و فروش زمین و مسکن در مناطق حاشیه شیراز سخن گفت موضوعی که تنها برای عده‌ای سود و منفعت دارد اما تاثیری در زندگی مردمی که در حاشیه شهر ساکن هستند، ندارد.
استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای کنترل حاشیه‌نشینی
ابراهیم عزیزی، نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی نیز بر ضرورت ساماندهی روستاهای حاشیه کلانشهر شیراز به عنوان یک ضرورت تاکید کرد. وی معتقد است که باید از ظرفیت‌های قانونی برای ساماندهی مهاجرت و پدیده حاشیه‌نشینی در اطراف شیراز استفاده کرد.
به گفته عزیزی در این زمینه همه دستگاه‌ها باید با احساس مسئولیت برای بهینه‌سازی زندگی در روستاهای حاشیه شیراز تلاش کنند و بنیاد مسکن نیز در این عرصه مسئولیت مضاعف دارد.
نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی ایجاد فرایند اقتصاد مبتنی بر معیشت در روستاها را مورد تاکید قرار داده و می‌گوید: بدون تردید اگر سازکارهای تامین منابع مالی و تامین معیشت در روستاهای استان فارس ایجاد شده بود شاهد کاهش مهاجرت‌ها و کاهش حاشیه‌نشینی بودیم.
به گفته وی این موضوع بسیار الزامی است که روستاییان از سهم عادلانه در توسعه بهره‌مند باشند و در همان روستا منابع درآمدی و معشیتی برای آنان فراهم شود تا نیازی به مهاجرت نباشد.
عزیزی می‌افزاید: کلانشهر شیراز از جمله مناطق کشور است که بیشترین موضوع حاشیه‌نشینی را دارد و ضروری است با استفاده از ظرفیت‌های قانونی در این عرصه به ساماندهی موضوع پرداخته شود.
لزوم توجه به تفاوت‌های فرهنگی در حاشیه شهرها
با این وجود و تاکیدی که بر حل مشکلات روستائیان شده تا مهاجرت کاهش پیدا کند اما پدیده حاشیه‌نشینی که به وجود آمده قابل حذف شدن نیست بنابراین باید چاره دیگری اندیشید.
در حاشیه‌های شهرهای بزرگ به ویژه شیراز علاوه بر مسئله فقر و بیکاری و آسیب‌های اجتماعی مسئله دیگری نیز خودنمایی می‌کند که لازم است حتما مورد توجه کارشناسان مربوطه قرار گیرد.
این مسئله بسیار مهم تفاوت‌های فرهنگی میان ساکنین این مناطق است که گاه ممکن است در تضاد با فرهنگ شهروندی و شهرنشینی باشد. به نظر می‌رسد در کنار همه اقداماتی که برای ساماندهی فیزیکی و سخت افزاری این مناطق انجام می‌شود توجه به این مسئله مهم‌تر باشد چراکه در آینده تاثیرات مخربی بر هویت و فرهنگ یک جامعه دارد.
انتهای پیام/424/ ع
∎