العالم-تحلیل روز

این دیدگاه ملی گرایانه برخاسته از رویکرد صلح طلبانه نیروهای سیاسی در صنعا و در پاسخ به دعوت آنتونیو گوترش، نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن درخصوص اعلام آتش بس جهت مقابله با شیوع ویروس کرونا در یمن صورت گرفت.

پایه های این دیدگاه ملی گرایانه بر اساس موارد زیر بنا نهاده شده است:

• برقراری آتش بس کامل در جنگ یمن
• آتش بس در تمام جبهه ها
• پایان دادن به حضور خارجی در تمام مناطق یمن
• پایان دادن به حضور نظامیان یمنی در عربستان
• پایان محاصره دریایی، زمینی و هوایی
• اتخاذ تدابیری جهت بهبود وضعیت انسانی و اقتصادی در یمن
• اجرایی شدن اقداماتی در راستای اطمینان سازی و بازسازی و جبران مافات
• آغاز روند سیاسی با نظارت سازمان ملل ضمن تضمین سلامت، وحدت و استقلال یمن بر اساس گفتگوی سیاسی در چارچوب مرحله انتقالی جدید

این طرح اولین بار نیست که ارائه می شود و در واقع در امتداد طرحهای دیگری است که صنعا پیشتر اعلام داشته است و همین امر نشان دهنده آن است که صنعا به خوبی مسئولیت خود را حس می کند و پایبند صلح و توقف خونریزی و جنگ است اما مسئله ای که اینبار طرح صلح صنعا را متمایز می کند، همه جانبه بودن آن و وجود بندهای متعدد و ارائه پیشنهادات در همه عرصه های سیاسی، انسانی و نظامی و به تبع آن ارائه راهکارجهت اجرایی کردن این بندهاست.

طرح صنعا در واقع توپ را به زمین عربستان پرتاب کرده است، عربستانی که بارها به ایجاد موانع در مسیر تمامی تلاش های پیشین در زمینه تحقق صلح در یمن و به شکست کشاندن تمام طرح های پیشین متهم شده است از جمله توافق سوئد که گروههای یمنی امید زیادی به آن جهت پایان بخشیدن به جنگ و خونریزی 5 ساله داشتند.

با توجه به این طرح و تحولات پیشین می توان از ویژگی ها و علایم مثبت در مورد احتمال توقف جنگ و رفع محاصره به ویژه در سایه فشارهای بین المللی جهت توقف اقدامات نظامی و تمرکز بر مقابله با ویروس کرونا سخن بگوییم، در واقع پس از شکست های پی درپی ائتلاف سعودی ضد یمن در عرصه نظامی و سیاسی و ناکامی در رسیدن به اهدافش، این ائتلاف با دستاویز قرار دادن بحران شیوع کرونا و با تکیه بر آن، آتش بس قابل تمدید دو هفته ای اعلام کرد ه و مدعی شد: "اعلام آتش بس با هدف فراهم کردن شرایط مناسب جهت دستیابی به توقف کامل جنگ و برقراری آتش بس در یمن صورت گرفت"

از سوی دیگر، ناظران معتقدند که نمی توان امید زیادی به اعلام آتش بس از سوی ائتلاف سعودی داشت و این آتش بس زمان زیادی برقرار نمی ماند چرا که عربستان بارها از توقف عملیات نظامی سخن گفته است اما در عین حال حملات ائتلاف علیه یمن ادامه داشته است و همین مساله مقامات صنعا را بر آن داشت که از لحظات اول اعلام آتش بس در یمن از سوی ائتلاف سعودی درخصوص جدیت عربستان اظهار شک کنند و این اقدام را از سوی عربستان تنها یک اقدام نمایشی توصیف و اعلام کنند که ادامه محاصره به معنای ادامه جنگ است.

تفسیرهای متعددی درخصوص اعلام آتش بس در یمن از سوی عربستان ارائه شده است، برخی معتقدند تغییر موازنه قوا به نفع صنعا در ماههای اخیر، ائتلاف سعودی را درخصوص آزادسازی دیگر استان ها پس از مأرب نگران کرده است و به همین روی تحت یک پوشش انسانی (مقابله با شیوع کرونا) آتش بس اعلام کرده است و این در حالی است که تجاوز ائتلاف سعودی به یمن طی 5 سال گذشته فجیع ترین فاجعه انسانی را در عصر حاضر در یمن به وجود آورده است، برخی نیز معتقدند تلاش های امارات و عربستان جهت انتقال و شیوع کرونا در یمن از طرق متعدد، خود نشانه آشکاری است بر میزان انسان دوستی ائتلاف سعودی.

در سایه این تحولات، به نظر می رسد که زود است درخصوص توقف تجاوزات ائتلاف ضد یمن سخن بگوییم چنانکه این طرح خالی از هربندی است که متضمن جدیت در اتخاذ راهکار همه جانبه باشد اما امید این وجود دارد که فشارهای بین المللی درخصوص لزوم آتش بس و توقف محاصره در یمن ادامه داشته و بر روی مسئله مقابله با کرونا آن هم در کشوری که طی 5 سال جنگ از بحران های انسانی عدیده ای رنج می برد، تمرکز شود.

علي الذهب - العالم