به گزارش خبرگزاری فارس از سوادکوه، ریزش سنگ در روستای پیتسرای بخش مرکزی شهرستان سوادکوه در ساعتهای اولیه نوروز امسال، ناراحتکننده بود و اخبار مختلفی از حضور مدیران استانی و شهرستانی، قولهای و وعدهها و مطالبات مردمی در رسانههای منتشر شد.
۱۰ روز پس از وقوع حادثه سقوط سنگ بزرگ در روستای پیتسرا عازم این روستا شدیم تا آخرین وضعیت آن را بررسی کنیم.
* محافظت ۴۵ روزه از پادگان
سابقه تاریخیپیتسرا نشان میدهد، با پیروزی انقلاب اسلامی که برخی عوامل ارتش، پادگان دوآب را ترک کردند انقلابیون پیتسرا به صورت خودجوش به صورت شبانهروز از پادگان و محل ذخیره مهمات به مدت ۴۵ روز محافظت کردند که اگر به دست دشمنان انقلاب اسلامی میافتاد فاجعه رخ میداد.
شهید حمید رضا رامیار و شهید نصرتالله دستافکن ۲ شهید روستای پیتسرا در دفاع مقدس هستند و این روستا ۹۰ رزمنده و ۲۵ جانباز دارد و شهید علی انتقامی و شهید صادق اسکندری ۲ شهیدی که مادری منتسب به روستا هستند که یادواره این روستا با نام ۴ شهید مزین است.
و اما امروز؛ از کنار گذر جاده اصلی سوادکوه و از روبروی پادگان دوآب در جادهای کمعرض که یک خودرو امکان تردد آزاد را داشت وارد روستا شدیم.اولین نشانه حادثه سقوط سنگ، خودرویی بود که سقف آن فرورفته است.
در کنار خودرو به همراه همراهان پیاده شدیم و حدود ۳۰۰ متر تا محل مقصد سنگ سقوطکرده پیادهروی کردیم و با عدهای از اهالی روستا و نمایندگان آنان برای پیگیری موضوع گفتوگو کردیم.
* مصوبه ۲۲ سال پیش برای تخلیه روستا
علی تقوی که خود را کشاورز معرفی میکند یکی از نمایندگان اهالی برای پیگیری وضعیت روستای پیتسرا است.
وی با اشاره به اینکه حدود ۲۰ سال پیش هم شاهد ریزش و رانش در روستا بودیم و مصوبه تخلیه روستا را داشتیم که به دلیل عدم اجرای وعدههای مدیران وقت، اهالی مجدد به روستا بازگشتند و بعد از ریزش سنگ در اولین ساعات نوروز امسال تا الان هم شاهد ریزش سنگ و کوه البته در ابعاد کمتر بودیم و روستا تخلیه شد ولی وسایل و لوازم زندگی آنان در خانهها باقی است و مقرر شد که ۵ میلیون تومان برای اجارهبها به صورت موقت پرداخت شود که هنوز پرداخت نشد ولی مدیران شهرستانی پیگیر هستند.
تقوی با بیان اینکه انصاف را نباید زیر پا بگذاریم و فرماندار و بخشدار و مدیران ادارات و نهادهای مرتبط حضور داشتند و بخشی از امکانات را در اختیار اهالی قرار دادند ولی مشکلات ما زیاد است و بیشتر اهالی این بخش دامدار بودند و چادر و علوفه موقتی است و مدیران همچنان پایکار باشند و اسکان موقت را خودمان انجام دادیم و اعتباراتی هنوز به دست ما نرسید و اهالی روستا که در روستا حضور داشتند یا در مناطق دیگر بودند به اتفاق همه اهالی، زمینهای اطراف را ۱۷ هکتار به صورت مکتوب برای انتقال روستا به مکان جدید تهیه کردند.
وی با بیان اینکه نظر ما آن است که همه اهالی روستا تجمیع در مکان جدید باشند و ۳ منطقه برای دامداری و مسکونی در مکان «چفتکله» برای مسکونی و برای دامداران در «بندمرز» هم که الان برخی دامداران به صورت موقت مستقر هستند را پیشنهاد دادیم.
نماینده اهالی روستای پیتسرا برای پیگیری وضعیت آن با بیان اینکه بر طبق تجربه سالهای قبل پارکینگ اهالی با حدود ۴۰ خودرو در ۲ منطقه نزدیک قبرستان روستا بود که هر ۲ منطقه با سقوط سنگ مواجه شد و شب قبل از حادثه توسط مسولان روستا به اهالی و افرادی که در معرض خطر بودند اطلاع دادهشد که خودشان در منازلشان حضور نداشته باشند و از فرزندانشان هم بخواهند که حاضر نشوند و البته بیماری کرونا و رعایت مسائل بهداشتی هم باعث شد که ترافیک سال قبل در این منطقه نداشته باشیم.
*تثبیت سنگ برای خروج وسایل زندگی مردم
چنگیز قلیپور یکی از نمایندگان روستای پیتسرا در موضوع سقوط سنگ است با بیان اینکه در حد اندکی اسکان موقت را انجام دادیم ولی هنوز برای همه اهالی اسکان موقت نداشتیم، میگوید؛ اینکه مردم سکونت در روستا ندارند و وسایل مردم در روستا موجود است و یکی از اصلیترین فعالیت ما آن است تا سنگهایی که در بالای روستا مستقر هستند را تثبیت کنیم تا مردم روستا وسایل و لوازم خود را منتقل کنند.
*مدیرانی که میآیند و میروند
خاتون شیرزادی در سن مادربزرگی خود با خوشرویی از وضعیت روستا میگوید و با اشاره به اینکه سنگ آمد و مدیران برای نظارت میآیند و میروند و مردم هم برای زندگی به قائمشهر یا پلسفید رفتند و در خانههای فامیلهای خود هستند.
*از دستدادن ۴ هزار متر زمین
زهرا طیبی که در محل موقت استقرار دامها حضور دارد با اشاره به اینکه سنگ از کنار منزل ما رد شد و نمیتوانیم در آنجا زندگی کنیم و حدود ۴۰ گاو و حدود ۱۰۰ بز داریم و ۳ فرزند جوان من هم دامدار هستند و محل درآمد ما همین دامداری است، گفت: چادر، چراغ و پتو و بسته غذایی دادند و مرغداری کنار محل زندگی ما داربست برای ما زدند و پلاستیک دادند ولی بزهای ما هم بیرون هستند و نایلون نداریم که برای آنها محافظ بگذاریم.
وی با پرسش از مدیران که چه کاری میخواهند برای ما انجام دهند، افزود: مطالبه از مدیران آن است که چه کاری میخواهند برای ما انجام دهند و در یک طویله با ۵۰ رأس گاو که حدود یک سال احداث کرده بودیم و برای حدود ۳۰۰ بز هم آغل درست کردیم که نتوانستیم استفاده کنیم و محل زندگی قبلی ما دیگر محلی برای زندگی نیست.
طیبی درباره وضعیت کنونی زندگی خود و فرزندانش، خاطر نشان کرد: چادر محل زندگی سرد است و گاز تکشعله آوردم تا کمی گرم شویم و من و ۳ فرزندم داریم دامداری میکنیم و ۴ هزار متر زمین داشتیم و همه را از دست دادیم و در آوارگی زندگی میکنیم و از مسؤولان خواهش میکنم که به داد ما برسند.
*زندگی در کیمه
خورشید شیرزادی هم در محل رسیدگی به دام حضور داشت و در گفتوگو با خبرگزاری فارس، گفت: ۱۴ تا گاو و حدود ۳۰ تا گوسفند دارم و در کیمه(محل نگهداری از زمینهای شالیزاری) خواهرم که در کنار این مکان است، زندگی میکنم.
وی با اشاره به اینکه پلاستیک، چادر، پتو، چراغ و یک وعده غذایی به ما دادند و از همه زندگی خودمان چیزی را اکنون در اختیار نداریم، افزود: کنار دامها مراقبت میکنیم تا به زمینهای مردم نروند و آنها هم حق دارند تا زمینها تخریب نشود و شرایط سختی را با جابجایی که انجام شد میگذرانیم.
*ناله فرزند خردسال از سرما
قربانعلی طیبی یکی از دامداران روستای پیتسرا است که به محل موقت اسکان دام به همراه خانوادهاش زندگی میکند و در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس، گفت: چندروز پس از سقوط سنگ در روستا آواره و در منازل فامیلها بودیم و ۴ روز هست که در این مکان هستیم.
وی افزود: دست هلال احمر درد نکند که این چادر را برای ما نصب کرد ولی این چادرها برای تابستان مناسب است و کمی باران بارید و آب به داخل آمد و وسایل خیس شد.
طیبی با بیان اینکه ۲ فرزند ۱۱ و ۶ ساله دارم و دیشب فرزند کوچکم از سرما مینالید و نتوانستم کاری کنم و امروز با کمک اخوی این مکان را درست کردم و بخاری نصب کردم، خاطر نشان کرد: مهمترین درخواست ما آن است که جایگاه و سرپناه برای خودمان باشد و چادری که به ما دادند وسایلمان نصف جا را گرفت و به همسر و فرزندانم گفتم که به شهر بروند ولی آنها قبول نمیکنند و کارکردن در دامداری هم به تنهایی میسر نیست و برای ضدعفونی محوطه برای کرونا هم اقدام به تهیه مواد ضدعفونی کردم.
همسر قربانعلی طیبی در هنگام رسیدگی به دامها در گفتوگو با خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه زندگی و دامداری در شرایط بعد از سقوط سنگ در روستای پیتسرا سخت است و تنگی راه در محل دامها ما را اذیت میکند، گفت: دامها به این منطقه عادت ندارند و ما باید همراه آنها باشیم تا آسیبی به آنها نرسد.
وی با اشاره به اینکه جهاد کشاورزی فقط سبوس داد و سبوس خالی که دام نمیخورند و کاه خریدیم و کیسه برای استفاده سبوس درست کردیم، افزود: به همراه ۲ فرزندم در کنار همسرم زندگی میکنیم ویکنفر نمیتواند به تنهایی دامداری کند و باید با هم باشیم.
طیبی، گفت: مکان مناسب برای زندگی میخواهیم و سردی الان دام را اذیت نمیکند و اگر هوا گرمتر شود حشرات و حیوانات خارج میشوند و زندگی سختتر میشود.
*پایان زمستان؛ بدترین مقطع اقتصادی برای دامدار
علی طیبی که دامدار روستا است و ۵ روز در محل موقت دامگاه زندگی میکند با اشاره به اینکه یکسری وسایل را هلال احمر آورد و داربست و نایلون را به ما تحول دادند و کابل برق را تا ورودی آوردند و هنوز نصب نکردیم، گفت: با اختصاص خوراک دام خیلی به ما کمک شد و جابجایی برای دامدار بسیار سخت است.
وی با اشاره به اینکه برای اتصال دامگاه موقت تا جاده اصلی، جادهای وجود ندارد و باید از رودخانه تلار عبور کرد که بسیار سخت است و برای انتقال یک وسیله، وقت بسیاری را از ما میگیرد، افزود: مالدار هستم و باید فعالیت دامداری و تهیه لبنیات را انجام دهم و به دام برسم و خودرویی که توان عبور از آب را داشتهباشد مورد نیاز است تا وقت ما برای حمل و نقل وسایل صرف نشود.
طیبی با اشاره به اینکه از محبت مدیران ممنونم و کارشان ارزشمند است ولی پایان زمستان برای دامدار، بدترین موقعیت زندگی است و هرچه داشتم زمستان برای دام هزینه کردم و کلی بدهی و چک دارم و با حادثه سقوط سنگ، کل برنامه به هم ریخت و داربست و پلاستیک به اندازه نیازهای ما تأمین نشد و پلاستیک با باد از بین میرود و مرغوبیت ندارد و انتظار داشتم چادر بیاورند و مستمر مواظب هستم که نایلون پارهشده را ببندم.
وی با بیان اینکه با همسرم و ۲ فرزندم در اینجا هستم و فرزند بزرگم سال آخر رشته ریاضی با معدل خوب است و میلیونها تومان برای دانشگاه هزینه کردم و الان همه چیز به هم خورد.
*۲۷ واحد مسکونی یا دامگاه روستای پیتسرا در خطر
سعدالله شیرزادی رئیس شورای اسلامی روستای پیتسرا در گفتوگو با خبرگزاری فارس گفت: اسکان موقت دام در زیر چادر با داربست در جنب شالیزاری روستا انجام شد ولی سرویس بهداشتی ندارد و در سرما هم زندگی برای دامداران سخت است.
وی با بیان اینکه ۲۰۰ رأس دام سنگین و ۶۰۰ دام سبک داریم و ۴ منزل تخریب کامل شد و تخریب بخشی از منازل که قابل زندگی نیست هم ۵ واحد است، افزود: مدارس را برای اقامت دامداران و یا افرادی که دچار مشکل شدند را معرفی کردند که شرایط لازم برای زندگی را ندارد.
رئیس شورای اسلامی روستای پیتسرا با بیان اینکه این روستا در معرض خطر است و بخشی از روستا باید تخلیه شود و تا امروز هیچ واریزی مصوب، انجام نشد، گفت: ۲۷ خانه مسکونی یا دامگاه روستای پیتسرا در خطر است.
*رضایت مردم برای جابجایی روستا
غلامحسین شیرزادیان که معلم است و بیشتر تعطیلات را به روستای پیتسرا میآید تا به همراه خانواده با مادرش دیدار تازهکند در گفتوگو با خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه عمق فاجعه بالاست هرچند خدا را شکر تلفات جانی نداشتیم ولی خسارات بالاست، گفت: از مدیرانی که از روز اول در روستا حاضر شدند و مردم را دلگرم کردند، تشکر میکنم.
وی با بیان اینکه تغییر مکان روستا که مردم به جابجایی روستا با وجود دلبستگی به آن رضایت دارند و مردم با دلهره به خانهها سرکشی میکنند، افزود: امکانات اولیه برای زندگی و کمک به افرادی که به دامداری روی آوردند مهم است و تقاضا میکنم که جابجایی روستا را اجرایی کنند.
شیرزادیان، گفت: آبشرب گندزدایی نمیشود و به روستائیان اعلام کردیم که بجوشانند و مصرف کنند و کابلهای برق به صورت موقت وصل است و عرض جاده کم بود و الان با ریزشها، کمتر شد و خواهش من آن است که مدیران، وعدههای دادهشده را اجرایی کنند.
*ناراحتی از ندیدن روستای پیتسرا
مهدی شیرزادیان که کلاس چهارم ابتدایی است و مستمر به روستا میآید، گفت: روستای پیتسرا را خیلی دوست دارم.
وی با بیان اینکه خانه ما پلسفید است و از تلگرام دیدیم که سنگ در روستا سقوط کرد و خیلی ناراحت شدم و ترسیدم، افزود: مادربزرگم که ساکن روستا بود با سقوط سنگ به منزل ما در پلسفید آمد و فامیلهای ما در منازل فرزندانشان هستند.
شیرزادیان، گفت: زندگی در روستای ما پس از سقوط سنگ، سخت هست ولی از اینکه روستای خودم را دیگر نبینم هم ناراحتم.
*۳ گزینه کمک بلاعوض و وام کمبهره
بخشدار مرکزی شهرستان سوادکوه در گفتوگو با خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه چادرهای موقت را فقط برای یک چوپان و مراقبت از دام در نظر گرفتیم و برنامهای برای حضور خانواده آنان در آنجا نبود، گفت: چند مدرسه را برای اسکان پیشنهاد کردیم که مورد موافقت آنان قرار نگرفت.
حسین لاری با بیان اینکه تعداد و مقدار لوازم و تجهیزات درخواستی ساکنان دامگاه را بیشتر از درخواست آنان ارسال کردیم، افزود: شرایط فعلی مورد رضایت من هم نیست ولی 3 گزینه کمک بلاعوض و وام کمبهره برای اهالی در نظر گرفته شد و مصوبات خوبی هم برای آنان به تصویب رسید.
* توان هلال احمر برای کمک به روستای پیتسرا
رئیس جمعیت هلال احمر شهرستان سوادکوه با بیان اینکه از همه توان خود برای کمک به مردم روستای پیتسرا استفاده میکنم، گفت: ۵ دستگاه چادر، ۲۰۰ کیلو نایلون، ۱۰ تخته پتو، ۱۰ تخته موکت، ۵ شعله چراغ والور و ۱۲ بسته غذایی به ساکنان اضطراری پیتسرا اختصاص یافت.
وحید متانی، افزود: ۵ دست ست ظروف و ۵ بسته غذایی به نماینده روستا تحویل دادیم و در چند روز آینده ماسک هم تحویل خواهیم داد.
*همکاری در بالاترین سطح برای پیتسرا
ابراهیم شجاعی مدیر امور توزیع برق شهرستان سوادکوه نیز در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس به تلاش این اداره برای کمک به مردم روستای پیتسرا خبر داد و گفت: در بالاترین سطح برای کمک به دامداران جایگاه موقت و نیز برای مردم روستای پیتسرا با همکاری مدیرعامل استان عمل میکنیم.
*رکود کارگاه تولیدی و تخریب منبع ذخیره آب روستا با سقوط سنگ
کارگاه فرآوری میوهجات و بستهبندی خشکبار و سبزیجان با مجوز از جهادکشاورزی توسط علی تقوی اخذ شد که از سال پیش فعالیت خود را در شهر پلسفید برای اجرای توصیههای مقام معظم رهبری در رونق تولید با اجاره سالن، تست دستگاه و کسب تأییدیه بهداشت آغاز کرد ولی با سالن اجارهای مقرون به صرفه نبود و فعالیت خود را از ماههای قبل به روستای پیتسرا منتقل کرد که 2 نفر بیمه و یکنفر را در حال بیمه بودند که مشکل سقوط سنگ باعث رکود شد و پیشبینی تولید سالانه 9 تن فرآوری میوه، سبزیجات و پودریجات بود.
منبع آب بالای روستای هم به صورت مشارکت روستائیان و خودیاری احداث شد و مردم با هزینه خود و بدون کمک دولت، ابزار و وسایل از روستا تا محل منبع آب را به دلیل عدم وجود جاده دسترسی با اسب و با دست حمل کردند تا منبع آب شرب آن احداث شود و در حال وصل اتصالات داخل روستا بودند که سنگ بزرگ آن را تخریب کرد.
اداره برق کابل را تا ورودی مکان موقت دامسرا آورد و کابل حدود ۴۰ متر و تجهیزات دیگر را مردم خریداری کردند و از نظر گرمایی هم همین افراد باید هیزم بیاورند و چراغ والور گرمایی قابل انتظار ندارد و در داخل نایلون بخاری نصبشده مشاهده شد که به اجبار برای گرما مورد استفاده قرار گرفت.
برای سرویس بهداشتی و استحمام تدبیری اندیشیده نشد و از سرویس بهداشتی کیمه که از قبل وجود داشت، استفاده میشود و غذای ۴ خانواده که در کنار دام هستند، یک وعده توسط هلال احمر و وعده دیگر توسط آبشار عاطفهها تهیه شد و بقیه با کمک خیرین و شورای روستای تهیه و تحویل میشود و بخشی هم توسط دامداران ساکن تقبل میشود.
مهمانسرای پادگان دوآب هم گزینهای برای استقرار موقت است که در حال حاضر مشتری ندارد و با رایزنی استانی و ملی قابل استفاده به نظر میرسد و فاصله دامگاه تا آن اندک است ولی حضور خانواده دامدار در پلسفید و رفت و آمد ۲۰ کیلومتری به دامگاه صرفه اقتصادی و توجیه توان فردی ندارد.
مدیرکل مدیریت بحران استان مازندران در جلسه بعد از بازدید از روستای پیتسرا مطالبی را بیان کرد که چکیده آن این است که بعد از انقلاب تنها یک روستا جابجا شد و نباید تصمیم احساسی گرفت.هرچند فعالیت در مدیریت بحران نیاز به تصمیمهای سریع، قاطع و منطقی است ولی تلاش برای کمرنگکردن گزینه جابجایی روستا با وجود زمینهای پیشنهادی روستاییان و زمینهای غیرمشجر منابع طبیعی، منطقی به نظر نمیرسد.
اظهارات معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران درباره جابجایی روستای پیتسرای سوادکوه هم دارای ابهام است و در سخنان خود مشخص نکردند که این جابجایی شامل همه روستا، بخش شرقی روستا، ۱۸ خانه آسیبدیده، ۴ مکان تخریبی است و شرایط این جابجایی هم مشخص نشد.
*لزوم دوبارهنگری وضعیت روستای پیتسرا
نظرات بخشدار مرکزی شهرستان سوادکوه درباره امکان حضور یک دامدار در دامگاه موقت پاییندست روستای پیتسرا بدون حضور خانواده هم بیانگر عدم آشنایی ایشان از زندگی دامداری است که رسیدگی به دام و تولید لبنیات بدون همکاری خانواده میسر نیست و اختصاص تجهیزات به دامداران بیش از اعلام مقدار و تعداد مورد تقاضای آنان هم مورد انتقاد است و از فردی که با یک حادثه طبیعی بزرگ مواجه بود و آینده زندگی و ممردرآمد وی هم با خطر مواجه شده است انتظار همهجانبهگری نیست و اقدام صحیح آن است که توسط مدیران عضو ستاد بحران بررسی وضعیت روستای پیتسرا، نیازسنجی، مکانسنجی و برآورد امکانات موجود و امکانات مورد تقاضا و آیندهنگری فعالیتها تدبیر شود تا شاهد مشکلات موجود نباشیم و استفاده از نظرات اهالی به عنوان یک گزینه در کنار تدابیر مدیریتی و آیندهنگر انه مدیران استفاده شود.
پیشنهاد میشود فرماندار شهرستان سوادکوه با دوبارهنگری گذشته، وضعیت کنونی و آینده روستای پیتسرا در ستاد شهرستانی به اقدامات سریعتری برای کمک به مردمی که بزرگوارانه اختصاص حداقل کمکهای ارایهشده را شاکرند، انجام دهند.
آنچه از بازدید روستای خسارتدیده پیتسرا و مکان موقت دامداری روستا، کسب شد آن است که ادارات و نهادها اقداماتی انجام دادند ولی وجود مشکلاتی که با تدبیر حداقلی توان حل آن وجود دارد نیاز به مدیریت ستادی و استفاده از توان همه ادارات و نهادها و مشارکت همهجانبهتر است و استفاده از ابزارها و تجهیزات ادارات و نهادها بار مالی قابل ملاحظهای هم برای دولت ندارد.
* ضعفهای مدیریت ستادی برای وضعیت روستای پیتسرا
ضعفهای مدیریت ستادی برای وضعیت روستای پیتسرا آن است که هنوز برق دامداریهای موقت وصل نیست و کابلهای روستا هم در وضعیت ایمنی قرار ندارد، بهداشتیبودن آب روستا دارای ابهام است، کمکهای بلاعوض و کمبهره بر خلاف وعدههای دادهشده زماندار هنوز پرداخت نشد، جاده دسترسی به دامگاهموقت با عبور از رودخانه امکانپذیر است، جاده دسترسی به روستا با عرض کم امکان کمک در مواقع اضطراری را کاهش میدهد، سنگهای بالادست روستا دلهرهآور است و امکان حضور مردم روستا برای حمل و نقل وسایل خانهها به دلیل عدم تثبیت سنگها هنوز میسر نشد و محوطهای بدون راه دسترسی، سرویس بهداشتی نامناسب، کمبود پوشش دامگاه، چادرهای نامناسب برای زندگی و امکانات خدماتی و رفاهی حداقلی را شاهدیم.
هرچند مقابله با کرونا در شهرستان سوادکوه با وجود محور ورودی استان و گردشپذیربودن آن توان زیادی را از مدیران گرفت ولی تدبیر بحران سقوط سنگ در روستای پیتسرا هم مدیریت بحران مضاعفی را میطلبد.
مهمترین دلیل ضعف ستادی برای مدیریت بحران روستای پیتسرا، نالههای کودکی است که در شب سرد کوهستانی از پدرش گرما طلب میکند و پدرش رنج فرزندش را تحمل میکند و روز بعد در مکانی که با پلاستیک پوشش داده شد، بخاری هیزمی نصب میکند.
گزارش: عمران اکبرنژاد
انتهای پیام/86015/ع/ح
نظر شما