کرونا ویروس ها خانواده ای از ویروس های دارای ریبونوکلئیک اسید (RNA ) هستند. به این علت به آنها کرونا ویروس می گویند که روی پوشش لیپیدی آنها  ساختارهایی از جنس پروتئین شبیه تاج وجود دارد.

عفونت های کرونا ویروسی در حیوان و انسان معمول بوده اما برخی از سویه های کرونا ویروس ها زئونوز هستند یعنی قابلیت انتقال بین انسان و حیوان را دارند.

 در انسان کرونا ویروس ها می توانند دامنه ای از بیماری ها را ایجاد کنند از سرماخوردگی معمولی تا بیماری های شدیدی مانند سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس) و سندروم حاد تنفسی (سارس).

تحقیقات نشان داده که کرونا ویروس عامل سارس از نوعی گربه (گربه های سیوت) به انسان منتقل شده است و کروناویروس عامل مرس از مصرف فراورده های غذایی حاصل از شتر (شیر و گوشت) یا در اثر تماس مستقیم  به انسان انتقال پیدا نموده است.

آیا حیوانات نقشی در انتقال ویروس covid۱۹  به انسان دارند؟
داده های مربوط به توالی ژنتیکی نشان داده است که ویروسcovid۱۹  جدید ارتباط نزدیکی با دیگر کرونا ویروس های در گردش در جمعیت خفاش های رینولوفوس (Horseshoe bat ) دارد.

این ظن وجود دارد که کرونا ویروس جدید منبع حیوانی داشته باشند اما نیاز به تحقیقات بیشتری برای تایید این موضوع وجود دارد.

اگرچه این ظن وجود دارد که معرفی اولیه ویروس جدید کرونا به انسان ممکن است منبع حیوانی داشته باشد اما روش انتقال غالب و بعدی به صورت انتقال انسان به انسان است.

 تحقیقات مستمر برای شناسایی منبع حیوانی (ازجمله گونه‌ها) و تعیین نقش بالقوه و احتمالی مخازن حیوانی برای این بیماری بسیار مهم است.

در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹  موارد پنومونی انسانی با عامل ناشناخته در شهر ووهان از استان هوبی چین گزارش شد که مقامات چینی در ۷ ژانویه ۲۰۲۰ عامل آنرا کروناویروس اعلام و آن را به نام ویروس covid۱۹ نامیدند.

از آن به بعد، موارد انسانی این بیماری در افراد دارای سابقه مسافرت به ووهان در سایر استان های چین و تعدادی از کشورها گزارش شده است.
انتقال بیماری می تواند حتی از طریق پرندگان مهاجر به عنوان ناقل ویروس از منطقه ای به منطقه ی دیگر  امکان پذیر باشد.


چه احتیاط هایی برای تماس با حیوانات زنده و محصولات آنها مد نظر قرار گیرد؟
بر اساس توصیه های سازمان جهانی بهداشت، به عنوان یک احتیاط کلی هنگام بازدید از بازارهای خرید و فروش حیوانات و بازارهای عرضه کننده محصولات حیوانی، ضروری است که نسبت به انجام اقدامات بهداشت عمومی از جمله شستن دستها با آب و صابون پس از بازدید، بعد از تماس با حیوانات زنده و محصولات حیوانی اقدام شود.

از تماس دست با چشم، بینی و دهان خودداری گردد. از تماس با حیوانات مرده یا فرآورده های دامی فاسد شده پرهیز گردد. از هرگونه تماس با حیواناتی دیگر که احتمالاً در محل زندگی می کنند و احتمال انتقال بیماری در آنها وجود دارد (سگ ها و گربه های ولگرد، جوندگان، پرندگان و خفاش‌ها) باید به شدت پرهیز شود.

همچنین پرهیز از تماس با زباله های حیوانی آلوده، خون یا مایعات موجود که بر روی زمین ریخته باید مد نظر قرار گیرد.


توصیه های استاندارد سازمان جهانی بهداشت جهت پیشگیری از شیوع عفونت شامل شستن منظم دست ها، پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و یا عطسه و پرهیز از تماس نزدیک با افراد دارای علائم بیماری های تنفسی مانند سرفه و عطسه است.

به عنوان یک اقدام خوب بهداشتی غذایی، جهت جلوگیری از آلودگی متقاطع غذاها ضروری است که به مدیریت و مواظبت از فرآورده هایی مانند شیر خام و گوشت یا سایر فراورده های حیوانی نپخته توجه شود.

 ویروس کرونا به علت داشتن پوشش لیپوپروتئینی نسبت به حرارت حساس است و پختن کامل غذا هایی مانند تخم مرغ و انواع گوشت (به ویژه گوشت شتر) و جوشاندن شیر خام ویروس را از بین می برد. از قراردادن محصولات خام دامی در یخچال در تماس با سایر مواد غذایی دیگر پرهیز شود.

دکتر ابوالفضل قادریان، دامپزشک و کارشناس مسئول صدور پروانه های بهداشتی، غذایی، آشامیدنی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی جهرم