به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، دامنه انتشار گونه «شمشاد هیرکانی» در استان‌های شمالی از آستارا در استان گیلان تا قرن آباد در استان گلستان و از نزدیک سواحل دریا در پارک جنگلی سی سنگان تا ارتفاع حدود ۱۸۰۰ متری از سطح دریا در جنگل‌های لساکوتی (تنکابن) و افراچال (ساری) می‌باشد. این گونه در بعضی مناطق جنگلی به علت تشکیل توده‌های  انبوه خالص و وسیع چندآشکوبه با پایه‌های قطور در قالب ذخیره‌گاه‌های جنگلی، مدیریت می‌شود. تعدادی از رویشگاه‌های مهم شمشاد نیز به علت موقعیت و چشم‌انداز ویژه به عنوان پارک‌های جنگلی مورد توجه بوده و در قالب برنامه‌های پارک‌داری مورد استفاده و بهره‌برداری قرار می‌گیرند. (مانند پارک جنگلی سی‌سنگان)

بر اساس ماده یک (۱) قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور مصوب ۱۳۷۱/۷/۱۲ مجلس شورای اسلامی؛ شمشاد جزء ذخایر جنگلی و از گونه‌های ممنوع‌القطع محسوب می‌شود. این گیاه اکنون در فهرست گونه‌های در معرض انقراض اتحادیه‌ بین‌المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد.

متاسفانه از سال ۱۳۸۹ این گونه‌ همیشه سبز و باارزش جنگل‌های شمال کشور به دلایل مختلفی مورد حمله آفات و بیماری‌های مهاجم و مخربی قرار گرفته که منشاء خارجی داشته و به طور ناگهانی وارد کشور شدند و در مدت زمان بسیار کوتاهی حیات و بقای این گونه را به مخاطره انداخته و موجب نابودی و خشک شدن بسیاری از رویشگاه‌های آن شده‌اند. این دو عامل بیماری بلایت شمشاد (Box-Blight Disease) و آفت شب‌پره شمشاد (Box Tree Moth Pest) هستند.

مدیر کل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری گفت: برای احیای گونه شمشاد از سال‌های گذشته کارگروه‌های گیاه پزشکی فعال شده و در دو سال گذشته کارگروهی متشکل از مدیران استان‌های شمالی با نام «نجات شمشاد» ایجاد شده است و نهال‌هایی گرفته و در نهالستان‌ها کاشته شده است.

رضا بیانی ادامه داد: با نظارت این کارگروه نسبت به تولید نهال به روش‌های کاشت بذر و قلمه در نهالستان‌ها با نظارت کارشناسان متخصص اقدام شد. در این راستا نیز تاکنون حدود ۴۰۰ هزار نهال ریشه‌دار و سالم تهیه و حدود ۲۰۰ هزار نهال قلمه‌ای در حال پرورش هستند.

وی عنوان کرد: همچنین محل‌هایی که شمشاد از بین نرفته و مکان‌هایی که استعداد کاشت شمشاد را دارد شناسایی شده و اقدامات احیا در حال انجام است همچنین نهالستان‌ها در شمال کشور نیز نهال‌های بسیاری دارند.

• بلوط زاگرس وضعیت خوبی دارد

 بیانی در خصوص خشکیدگی درختان جنگل‌های زاگرس گفت: کم‌آبی، کاهش سفره‌های آب زیرزمینی و افزایش دمای هوا بیشترین عاملی بود که موجب خشکیدگی درختان زاگرس شد.

وی ادامه داد: در این خصوص مدل اکولوژیکی طراحی شده است که در آن تمامی شرایط و شاخص‌ها در نظر گرفته شده است و مناطق مناسب برای احیا، عملیات بهداشتی و پرورشی تعیین شده است. علاوه بر آن یگان حفاظت نیز تلاش‌های شبانه‌روزی در جنگل‌های زاگرس داشتند.  

به گفته مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات، افزایش بارندگی در یک سال اخیر نیز باعث کمک به احیا جنگل‌ها شده است و خشکیدگی درختان کاهش پیدا کرده و جنگل‌ها شرایط خوبی دارند.