شناسهٔ خبر: 37724060 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: خبرآنلاین | لینک خبر

در سوگ روحانی محبوب و مرد دیپلماسی مقاومت

به یاد مرحوم حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمد حسن ایمانی شاهرودی

صاحب‌خبر -

نزدیک به بیش از نیم قرن ، از دوران حضورم در سرزمین پاک ومقدس نجف أشرف، با این روحانی محبوب یعنی مرحوم حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمد حسن ایمانی شاهرودی آشنا بوده و از آنجا که در آن هنگام حوزه علمیه نجف أشرف ، بیش از هزار روحانی وستاره برجسته علمی ایرانی فقه واصول وجز اینها در آن به فعالیت درس وتدریس وبهره وری وبهره دهی مشغول بودند ، همچون خانواده ای واحد ویکپارچه بشمار می آمدند.

این ستارگان برجسته علمی حوزه ، ارتباط وصمیمیتشان با حضور در مراکز درسی حوزه از مساجد وحسینیه ها وحجره های مدرسه ها گرفته تا حجره ها ومقابر صحن مطهر امیر المومنین ع ، مسجد خضراء، مسجد طوسی ، مسجد هندی ، مسجد شیخ انصاری ، مقبره صاحب جواهر ، مدرسه بروجردی ، مدرسه قوام ، مدرسه آخوند ، مدرسه سید کاظم یزدی ودهها مرکز درسی دیگر حوزه ، وبیوت مراجع عظام آن هنگام ، بیرونی مرحوم آیة الله سید عبد الهادی شیرازی ودیگر بیرونی های دائر آن هنگام ، وروضه های شب های پنجشنبه منزل مرحوم آیة الله حاج شیخ عبدالرضا روحانی ، مجلس عصرهای جمعه منزل شهید آیة الله سید أسد الله مدنی ودهها منزل ومکان و بیرونی ومحفل دیگر ، همه وهمه موجب آن گردیده بود که علاوه بر بهره های علمی وبحث های حوزوی که در این انجمن ها مطرح می گردید وبه بحث ومجادله علمی کشانیده می شد ، همبستگی و ارتباط گسترده وتنگاتنگی را میان این شخصیت ها وخانواده هایشان بوجود می آورد.

گفتنی است که در این راستا نباید نقش دبستان ودبیرستان علوی نجف أشرف  که تاریخ فعالیت فرهنگی آن نزدیک به هشت دهه باز می گردید ، را از یاد برد. آموزشگاه علوی نجف اشرف که بزرگترین ومهمترین مرکز فرهنگی کشور ایران در عراق بشمار می آمد ، نزدیک به هشتصد دانش آموز ایرانی وافغانی وهندی وعراقی وکشمیری وتبتی وجز اینها را که اغلب از فرزندان روحانیون ساکن در حوزه علمیه نجف اشرف بودند را در خود جای داده بود وچه شخصیتهای علمی حوزوی ، از مراجع تقلید وپزشکان برجسته ومهندسین ووزیران نظام جمهوری اسلامی ایران ، ونمایندگان مجلس شورای اسلامی ودیگر پستهای علمی ودولتی در ایران وافغانستان وعراق ، همه از فارغ التحصیلان این مرکز بشمار آمده ومی آیند. تمامی این مراکز علمی وفرهنگی اشاره شده ، در همبستگی افراد وخانواده ها در غربت ، تاثیر بسزایی را داشت ودر یک جمله می توانم اشاره نمایم که این هزار خانواده ، همچون یک خانواده در کنار هم ، در غم وشادی ها ونیز سختی ها ودشواریهای زندگی آن هنگام ، چه از نظر مالی وامکانات وچه از نظر فشارهای سیاسی دوران ، در کنار هم بوده ویار وپشتیبان یکدیگر بودند. وما نوجوانان در آن هنگام از این ارتباط ، چه لذًتهایی را برده وهمچون برادران یک خانواده ، از آن هنگام وتا کنون در کنار یکدیگر بوده و هستیم .

دوستی هایی که تنها بر پایه حقیقت واخلاص وصفای کودکی ، میان نوجوانان بوجود می آید ، دوستی های پایداری بشمار آمده وچه برکاتی از این ارتباط ودوستی ها همواره بوجود می آید. از آنجا که رابطه گسترده مرحوم پدر شهیدم آیة الله شهید حاج شیخ احمد انصاری در محافل علمی و مجالس وبیوت مراجع زابنزد خاصً وعام بود وخدمات گسترده اجتماعی ومردمی وحوزوی ایشان ، از شهرت بسزایی برخوردار بود ، از سویی ، وارتباط در مدرسه ونیز محافل یاد شده در نجف ، موجب می گردید که با اغلب شخصیت ها وستارگان وفرزندانشان آشنا شده وهمچون پدرانمان ، طرح دوستی وبرادری بوجود آوریم.

سخن از دوست پرمایه وبا محبت مرحوم حجة الاسلام ایمانی بود. در هفته ای که گذشت درمیان غم واندوه ناباورانه مردم شرافتمندایران که درسوگ شھادت سردار بزرگ وپرافتخاراسلام ، سردار بیاد ماندگار ایران ونه ، بلکه جهان . حاج قاسم سلیمانی ویارانش وشھدای پرپر شده ھواپیمای اوکراینی دراندوه وماتم بودند ، دست روزگار براین قرار گرفت که دوست عزیز  وسنگ صبور دوستان وهم دوره ای های روزهای طلایی زندگی وحضورمان در نجف أشرف ، مرحوم حجة الاسلام والمسلمین ایمانی راکه درزمره مردان بی ادّعای دوران بود ، را از ما جدا سازد،  وغمی جانکاه رابردلھای مانشاند. زنده یاد حجة الاسلام ایمانی فرزند فاضل ارجمند حضرت آیة الله حاج شیخ محمدمھدی ایمانی شاھرودی ، درسال ١٣٣٢ھـ.ش درشھرمقدس قم دیده به جهان گشود و در کودکی بھمراه والدینش به نجف اشرف هجرت کرد ودر مکتب خانه شیخ نیشابوری ، که اغلب ما در آن به قرائت قرآن وتعلیم از شیخ ، مفتخر بودیم ، به تعلیم خط وقرآن کریم پرداخت و در هفت سالگی دروس ابتدایی و دبیرستان را در دبستان ودبیرستان علوی نجف اشرف گذرانید وھمزمان درسن ١٥ سالگی برای فراگیری دروس حوزوی ، نزد والدش به فعالیت پرداخت. ادبیات عرب ودوره اول سطح رانزد اساتیدمشھوری ھمچون مرحوم آیات مدرس افغانی ، راستی کاشانی ،ومرتضوی شاھرودی فراگرفت ودرسال ١٣٥٢ پس از اخراج ایرانیان از عراق از سوی حزب دیکتاتور بعث ، که به منظور ایرانی زدایی ودر حقیقت شیعه زدایی عراق صورت گرفت ، وارد ایران شد.  اوبرای ادامه  تحصیل ، راهی حوزه علمیه قم گردید ودرمدرسه علمیه مرحوم آیة  الله نجفی مرعشی ره واقع درخیابان ارم سکونت گزید.

مرحوم ایمانی در میان حجج اسلام ربانی وشریعتی

چندین بار هنگام تشرفم به قم ، با این عزیز در این مدرسه دیدار کرده بودم . دوره دوم سطح رانزد اساتید بزرگواری امثال آیات اعتمادی ، ستوده ، وسلطانی آموخت ودوره نخست خارج فقه واصول رانزد آیات عظام میرزاکاظم تبریزی ، فاضل لنکرانی  ، موسوی تهرانی وآیة الله العظمی وحید خراسانی گذرانید.

پس از پیروزی انقلاب شکوھمنداسلامی ، درسال ١٣٥٩ ازسوی شھید آیة الله فضل الله محلاتی نماینده وقت مرحوم امام خمینی ره درسپاه پاسداران ، مأموریت یافت تا بمنظور ایجاد دفتر نمایندگی ولی فقیه ، عازم سوریه ولبنان شود ، وی که دارای ذھنی خلًاق  وازتوان  تشکیلاتی گسترده ای برخوردار بود ، از همان آغاز توانست با به راه انداختن کلاسھای آموزشی ، طرح تازه ای رادرشمال وجنوب لبنان با ھدف کادرسازی وجذب اساتید برجسته ، پی ریزی کندو اقدام به ثبت نام ازنیروھای داوطلب جهادی و مقاومت در مقابل ھجمه ها و یورشھای نظامی رژیم اشغالگرقدس نماید ،وبعنوان عنصری فعال وآگاه وارتباط ویژه باشھیدحجة  الاسلام والمسلمین سیدعباس موسوی ره ، دبیرکل حزب الله آن هنگام ، درجلسات مشورتی شورای مقاومت راه یابد وپس از نزدیک به یک دھه خدمات خالصانه وتدریس مبانی نظری دشمن شناسی وراھھای مقابله  با آن ، موفق گردید تا درجھت رشد وبصیرت افزایی نیروھای مقاومت ، تأثیرگذاری گسترده ای را داشته باشد.

ازآنجایی که مقامات وزارت أمور خارجه  از نحوه فعالیتھای او در جهت رشد وتربیت نیروھای انسانی آگاه بودند ، درسال ١٣٧٠ شمسی ، از وی به عنوان  دیپلمات باسابقه با رسته سیاسی ، جذب وزارت امورخارجه نمودند ودرپرتو تجربیات ودانش سیاسی خود ، در بخش مطالعات  خاورمیانه عربی ونھضتھای آزادیبخش ، مشغول بکارگردید.

مرحوم حجة الاسلام ایمانی پس ازیکدوره ٣ساله که قراربود بعنوان سفیر جمھوری إسلامی ، عازم مأموریت شود بنابه  دعوت ریاست آن هنگام سازمان عقیدتی وسیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران ، عازم کرمانشاه شد تا مسؤلیت عقیدتی وسیاسی لشکر٨١ زرھی راعھده دارشود ودراین مأموریت نیزبه  فضل خداوند ، وظایف محوله راباموفقیت به پایان رسانید.

درسال ١٣٧٥ شمسی ازسوی آیة الله حاج شیخ محمودقوچانی،  نماینده وقت مقام معظم رھبری درارتش ، بعنوان جانشین ایشان درعقیدتی سیاسی نیروی زمینی ارتش منصوب وتا سال ١٣٧٩ شمسی درآن سمت مشغول بکاربود ، بنا به گفته برخی از فرماندهان وامیران  ارتش وسرداران سپاه ،حجة الاسلام ایمانی ، بعلت برخورداری از روحیه  والای نظامی گری ورعایت نظم وانضباط اداری ، مورد احترام قاطبه نیروھا وفرماندھان نظامی گردید  ودوره حضوربابرکت ایشان درکنار آیة الله قوچانی و برھه ای کوتاه در دوره ریاست آیة الله دکتر سید محمود علوی ، که همه این عزیزان ، از فارغ التحصیلان مدرسه علوی نجف اشرف بشمار می آیند ،  یکی از درخشان ترین دوران حیات سیاسی واقتدار دفاترعقیدتی سیاسی دربخشھای گوناگون ارتش ارزیابی وبا تمجید از آن یاد می گردد.

با پایان یافتن مأموریت ٥ساله ایشان درنیروھای مسلح ، مجددا به محل کارخوددر وزارت امور خارجه بازگشت وبعنوان کارشناس ارشد درحوزه معاونت عربی وآفریقا ادامه فعالیت داد. درسال ١٣٨٢ شمسی باتوجه به سوابق وتجربیات سودمند ایشان ، بمنظور ارتباط گیری نزدیک با گروھھای جھادی طرفدارصلح ، بعنوان سرکنسول جمهوری اسلامی ایران عازم پیشاور در  پاکستان شد ودرحل وفصل منازعات سیاسی وموضوع گروگانگیری دیپلماتھا ، از سوی طالبان وجریانات حاکم بر ناامنی ومبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر ، که باحمایت نیروھای ائتلاف درمرزھای شرقی کشورصورت میگرفت ، با ھمکاری سفرای کشورمان درافغانستان وپاکستان نقش بسزایی داشت ودرسال ١٣٨٧پس از بازگشت ازپاکستان ، بعنوان مشاور وکارشناس آگاه وبا تجربه ، درحوزه معاونت آسیا واقیانوسیه،  منشأ خدمات مؤثری برای پیشبرداھداف وزارت امورخارجه گردید.


آخرین عکس از نشست مرحوم با حجة الاسلام ربانی

او با افکارش ، شخصیت بزرگ اما خاموش ودر حاشیه را از خود بوجود آورده بود. مرحوم ایمانی ، با رفتار بزرگمنشانه خود در  پست های گوناگونش ، شخصیتی قابل احترام ونیک اندیش وبلند نظر از خود ساخته بود.

مرحوم  ایمانی ، ازنظرفکری ، یک روحانی نواندیش وبلندنظر ودرس خوانده بود ، واز دیدگاه اخلاقی ، فوق العاده صبور ،فروتن ومتواضع وبلحاظ روحی ، دارای شخصیتی معتدل ،متین ، موقر ودرعین حال در رویارویی با افراد کج اندیش و بی بصیرت ، دارای صراحت لھجه  وبرخوردار از روحیه شجاعت وصداقت دربیان بود ، واز دروغگویی ، و غیبت افراد ،  بشدت ناراحت و بیزاری نشان می داد. ازدیگرخصوصیات آن مرحوم صداقت ، صمیمیت ، سادگی وبی آلایشی در رفتار بود که اغلب افراد درجلسه نخست آشنایی ، مجذوب روحیات وافکاربلند او می گردیدند ، و از این روی بود که بعنوان یک روحانی محبوب ، همواره مورد مشورت وسنگ صبور اغلب دوستان وھمکاران در وزارت امورخارجه ودوستان هم دوره ای خود در نجف أشرف ومدرسه علوی  قرار داشت ، وآن مرحوم با آغوشی باز ورویی گشاده ، و متواضع ، ازآنان استقبال میکرد .

ازجمله ویژگیهای برجسته مرحوم ایمانی ، صبر وبردباری واستقامت درھدف ، دربرابرناملایمات وتحمل مرارتھا ومحرومیتھای ناشی ازسوء تدبیر و اقدامات بی حاصلی بود که مدیریت ناکارآمد مسؤولین متاسفانه با چنین شخصیتهای خدمتگزاری ، برخورد می نمایند . ، بشدت آزرده خاطر ودر رنج وشکنج بود و متأسفانه تا آخرین لحظات زندگی ، قدر ومنزلت ایشان در محیط کار وتوانمندیهای او ، ھمچنان ناشناخته و فراموش شده مانده بود وبجای بھره مندی از تجربیات و توانمندیھای علمی و عملی اوکه عمری را در پرتو دیپلماسی مقاومت بارزمندگان بدون مرز و نیروھای سپاه قدس درعرصه  جھاد وشھادت سپری کرده بود ومیتوانست در جایگاههای والا و مهم تری منشأ اثرات مفید و سود مند برای کشورونظام باشد ، از او غفلت شد ، و چون ھیچگاه به دنبال خودنمایی نبود و درطول عمر شریف کوتاهش . برای خواسته ھای شخصی ، دست به سوی کسی درازنکرد ودر زندگی شخصی اش بسیار ساده زیست وبا عزًت نفس زندگی کرد ، به گوشه ای پناه آورد ورنج ومحنت ها وبی وفایی های دوران را در دل ریخته وبا کسی نیز بازگو نمی نمود .

سرانجام این روحانی صدیق وخدمتگزار پس ازسالھا تلاش ومبارزه ومجاھدت وھمرانی بامردم که محبوبیت ویژه ای نزد پیشگامان عرصه جھاد وشھادت داشت . در سحرگاه سه شنبه ٢٤دیماه ۱۳۹۸ جاری ، بعلت بیماری قلبی ودیابت جان به جان آفرین تسلیم کرد . وپیکر پاکش ، درمیان غم واندوه دستان پرمھرمردم ودوستدارانش،  تشییع وبشوق دیدار برادر شھیدش ، احمد ایمانی که درعملیات مرصاد به درجه رفیع شھادت نائل شده بود ، درجوار حرم باصفای سیدالکریم،  حضرت عبدالعظیم حسنی بخاک سپرده شد .

اینجانب این ضایعه درناک از دست دادن برادر ودوستی به درازای بیش از نیم قرن سابقه ، وخدمتگزاری سخت کوش وتلاشگری مخلص وتوانا  را  نخست به ساحت حضرت ولی عصر ارواحنا فداه ، وحوزه های علمیه ، وپدربزرگوار وشهید پرور او و برادران  وفرزندان ، بویژه خانواده داغدارش ، ونیز دوستان وهم دوره ای های این روحانی محبوب وسنگ صبور آنان ، از آن جمله آقایان برادران شریعتی ، حجة الاسلام والمسلمین طاهر ربانی ، رییس دفتر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در قم و سفیر پیشین ج ا ا  در واتیکان ، جناب حجة الاسلام سید محمد شهابی ، که پستهای گوناگونی از سوی وزارت امور خارجه در لیبی وامارات وجز اینها داشته اند ، وجناب آقای موسی فرهنگ ، سفیر کشورمان در کشور تانزانیا ، ودیگر همکاران وزارت امور خارجه ، نیروهای مسلًح ، سپاه قدس وفارغ التحصیلان مدرسه علوی وبه خودم تسلیت عرض نموده وازخداوندمتعال ، روح ورضوان وپاداش نیک را برای آن مرحوم ، وصبر واجر جزیل را برای بازماندگان مسألت دارم. عاش سعیدا ومات سعیدا.

* دکتر هادی انصاری، عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران

نظر شما