حضرت عقیله بنی هاشم در لسان ائمه معصومین و بر اساس روایات به عنوان شخصیتی منحصر به فرد عنوان شده است. آنجا که امام سجاد، حضرت را عالمه غیر معلمه می‌خواند و یا وقتی که امام حسین از ایشان طلب دعا در نماز شب می‌کند.

در میان این عناوین مثل عابده آل علی، عصمه الله صغری که بعضی از امام معصوم و بعضی از ناحیه بزرگان مکتب صادر شده است، علامه مامقانی در کتاب تنقیح المقال وقتی به نام فرزندان امیرالمومنین می‌رسد وقتی نام حضرت زینب را می‌برد می‌فرماید «الزینب بنت علی، و ما ادراک ما زینب» کیست که قدرت درک شخصیت دختر امیر مؤمنان را داشته باشد؟

در میان این صفات صفتی است که سه معصوم پیرامون آن حرف زده اند. در رأس آن خاتم انبیا، بعد امیرالمومینن و بعد حضرت زهرا (س) هستند. حین ولادت حضرت زینب، پیامبر فرمود «هی عقیلة بنی هاشم».

واژه عقیله یک وزن مشترک بین صیغه مبالغه و صفت مشبهه است. عقیل بر وزن فعیل است که دلالت بر پایداری و ثبوت یک صفت در شیء می‌کند. وقتی می‌گوئیم «ان الله علی کل شیء علیم» علم خدا کم و زیاد نمی‌شود.

 

وقتی صحبت از عقیله بودن برای دختر امیرمومنان است، این صفت نشان می‌دهد، عقل و درایت و شعور تام در ذات دختر امیرالمومنین ثابت و تثبیت شده است.