به دنبال تشدید بحران سیاسی در بولیوی در پی اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری برگزارشده در ۲0 اکتبر، سرانجام یکشنبهشب (۱۰ نوامبر) با دخالت ارتش بولیوی، مورالس مجبور به استعفا شد. او در نطق تلویزیونی خود گفت: «استعفای خود را تقدیم میکنیم تا برادران و خواهران کارمند دولت هدف حملات و تهدیدات قرار نگیرند.» وی شرایط جاری در بولیوی را به کودتا علیه دولت تعبیر کرد و خطاب به مردم کشورش گفت: «دوست دارم اعلام کنم، مبارزه ما پایان نیافته و تلاش برای تحقق برابری و صلح همچنان ادامه خواهد داشت. بهعنوان رئیسجمهوری وظیفهدارم که شرایط را آرام کنم.»
مخالفت با انتخابات مجدد
لوئیس فرناندو کاماچو، رهبر معترضان بولیوی روز یکشنبه بهرغم وعده اوو مورالس، رئیسجمهوری این کشور به برگزاری مجدد انتخابات، این پیشنهاد را رد کرد و خواستار استعفای او شدهاست. به گزارش خبرگزاری رویترز از لاپاز، این درخواست در حالی مطرح شد که سازمان کشورهای آمریکایی پیروزی رهبر چپگرای بولیوی در انتخابات ۲۰ اکتبر (۲۸ مهر) را تأیید نکرد. رهبر معترضان با اشاره به یافتههای منتشرشده سازمان کشورهای آمریکایی، ادعا کرد که درنتیجه انتخابات تقلب شده است. مورالس در پی گسترش اعتراضات و افزایش خشونتها در شهرهای مختلف بولیوی، تصمیم به برگزاری انتخابات مجدد گرفته بود. پیشتر سازمان کشورهای آمریکایی از دولت بولیوی خواسته بود که نتایج انتخابات ریاست جمهوری را ملغی اعلام و اقدام به برگزاری انتخابات مجدد کند. همچنین در برخی گزارشهای رسانههای بولیوی در بامداد دوشنبه آمده است که رئیس کمیته انتخابات مرکزی، معاون و برخی دیگر از مسئولان به دستور وزارت کشور بولیوی بازداشت شدهاند. دفتر دادستانی نیز، تحقیقاتی را در خصوص تقلب در انتخابات، پنهان کردن فهرست انتخاباتی، سوء رفتارها و دستکاری در نتایج انتخابات باز کرده است.
واکنش سازمان ملل
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به استعفای اوو مورالس، رئیسجمهور بولیوی، با ابراز نگرانی عمیق درباره اوضاع در این کشور، خواستار خویشتنداری طرفهای درگیر شد. به گزارش تارنمای سازمان ملل متحد، سخنگوی سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «دبیر کل عمیقاً نگران اوضاع در بولیوی است و به تحولات این کشور ازجمله استعفای مورالس رئیسجمهور بولیوی توجه ویژه دارد.» گوترش از همه طرفهای درگیر خواسته است از خشونت اجتناب کنند و ضمن کاستن از تنشها حداکثر خویشتنداری را به عملآورند. دبیرکل همچنین از همه فعالان خواسته است به حقوق بینالمللی و بهویژه اصول اساسی حقوق بشر پایبند باشند. در این بیانیه همچنین آمده است: «دبیرکل از همه فعالان میخواهد به دستیابی به راهحلی صلحآمیز برای خروج از بحران کنونی متعهد باشند و درباره برگزاری انتخاباتی معتبر و شفاف اطمینان دهند.»
مخالفت همپیمانان منطقهای
استعفای مورالس، واکنش کشورهای مختلف آمریکای لاتین را به همراه داشت. ساعاتی پس از کنارهگیری او، ابرارد مارسلو، وزیر امور خارجه مکزیک، این استعفا را نتیجه اقدامی نظامی خواند و با وقوع «کودتا» در این کشور مخالفت کرد. وی در توییتی با مردود دانستن استعفای مورالس، آن را مشابه تراژدیهایی خواند که در قرن پیش، آمریکای لاتین را آغشته به خون کرد. گفتنی است دولت مکزیک و برخی کشورها به مورالس پیشنهاد پناهندگی سیاسی دادند که با مخالفت او همراه شده و گفته در کشورش خواهد ماند. در همین رابطه، نیکولاس مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا گفت: «اوو مورالس قربانی همان توطئههایی شده است که تحت حمایت آمریکا، قصد براندازی دولتش را دارد.» رئیسجمهوری منتخب آرژانتین نیز کنارهگیری رئیسجمهوری بولیوی را کودتا علیه او خواند و برگزاری انتخابات آزاد و آگاهانه در این کشور را خواستار شد. دولت نیکاراگوئه نیز با انتشار بیانیهای «کودتا» علیه اوو مورالس رئیسجمهوری بولیوی که وی را به استعفا واداشت، محکوم کرد و آن را اقدامی فاشیستی دانست. دولت پرو نیز در با صدور بیانیهای، برگزاری انتخابات شفاف با کمک سازمان کشورهای آمریکایی(OAS) را خواستار شد.
موضع اروپا و آمریکا
پس از اعتراضهای اخیر در بولیوی، آمریکا خواستار برگزاری انتخابات جدید و ایجاد شورای انتخاباتی جدید در بولیوی شده بود. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا اخیراً در اظهارنظری گفته بود که تمامی مقامات انتخاباتی بولیوی باید استعفا کنند و نهاد انتخاباتی جدیدی باید ایجاد شود. همچنین مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از طرفهای درگیر در بولیوی خواست خویشتنداری کرده و از خشونت بیشتر جلوگیری کنند. در بیانیه فدریکا موگرینی آمده است: «ما از همه طرفهای درگیری بهویژه مقامهای بولیوی میخواهیم مسئولیت دموکراتیک خود را بار دیگر برعهده بگیرند و تصمیمات مناسبی را اتخاذ کنند تا امکان آشتی هر چه زودتر و جلوگیری از خشونت بیشتر حاصل شود. ما به تلاشهای خود برای کمک به بهبود اوضاع در بولیوی و تقویت دوباره نهادهای دموکراتیک این کشور ادامه میدهیم.» وزارت خارجه روسیه نیز در بیانیهای، همه نیروهای سیاسی بولیوی را به همکاری، مسئولیتپذیری و یافتن راهکار سازنده برای رفع بحران این کشور فراخواند. وزیر امور خارجه انگلیس هم خواستار حل فوری، دمکراتیک و مسالمتآمیز بحران سیاسی در این کشور شد.
نظر شما