سرویس ایران جوان آنلاین: حدود چهار سال است که جنگلهای ارسباران در صف ثبت جهانی ایستاده و به دلایل مختلف این مهم هنوز اجرایی نشده است. هر چند در این مدت چند بار اعلام شده که این جنگلها ثبت جهانی شدهاند، اما واقعیت این است که به دلیل مشکلات فنی، این کار صورت نگرفته و تیرماه سال گذشته بود که رسماً اعلام شد این پرونده از سوی کمیته میراث جهانی یونسکو رد شده است.
بعد از این اتفاق یکی از مسئولان میراث فرهنگی کشور اعلام کرد، «با تلاش هیئت نمایندگی ایران و ارائه توجیهات علمی، کمیته میراث جهانی یونسکو از رأی قبلی خود مبنی بر «رد ثبت» ارسباران در فهرست میراث جهانی منصرف شده و با این رأی ایران میتواند پس از رفع مشکلات از جمله ضرورت جابهجایی زمینهای کشاورزی موجود در منطقه نسبت به ارائه پرونده و ثبت اثر اقدام کند.»
فارغ از تلاشهای هر نهاد و سازمان و کمیتهای که برای ثبت جهانی جنگلهای ارسباران صورت میگیرد، آتش سوزیهای اخیر در این منطقه و کمبود تجهیزات اطفای حریق و بیتوجهی مسئولان به این امر نشان داد، فقط میخواهیم ثبت کنیم و برای حفظ این جنگلها هیچ برنامهای وجود ندارد.
کافی است سری به ضوابط جهانی ثبت میراث طبیعی بزنیم و قوانین و آییننامههای مرتبط با آن را مرور کنیم تا متوجه شویم اگر از این معیارها تبعیت نشود، هر تلاشی برای ثبت میراث در این رابطه به بیراهه رفتن است. کاری که سالهاست مسئولان امر آن را تکرار میکنند.
بیتوجهی به جنگلهای ارسباران و تلاش برای ثبت جهانی آن، جزو همین دور خود چرخیدنها به شمار میآید.
در گزارشی که سازمان میراث فرهنگی برای یونسکو ارسال کرده بود حتی سادهترین چیزها هم مورد ارزیابی قرار نگرفته بود.
معیارهایی مانند پروسه تاریخی زمین شناسی، پروسه اکولوژیک، جلوههای زیبایی شناسی و تنوعزیستی که منحصربهفرد بودن جهانی آنها را توجیه میکند. به همین خاطر حالا جابهجایی زمینهای کشاورزی که در تملک افراد هستند به چالشی بزرگ برای به نتیجه رسیدن این پرونده تبدیل شده است.
در کنار این موضوع، کشوری که منطقهای را برای ثبت در میراث جهانی پیشنهاد میدهد حتماً باید برنامههایش برای حفظ و نگهداری آن را هم ارائه کند که آتش سوزیهای اخیر و عدم دسترسی مسئولان به مناطق در حال سوختن نشان داد اصلاً برنامهای برای مراقبت از این جنگلها وجود ندارد که بخواهد روزی عملی شود.
ناگفته نماند جنگلهای ارسباران و ثبت جهانی آنها به یک بازی تبلیغاتی برای دولتهایی که میخواهند روی کار بیایند هم تبدیل شده است. به طوری که اکثر کاندیداهای ریاست جمهوری در زمان تبلیغاتشان وقتی وارد این منطقه میشوند اولین حرفشان حفاظت پایدار از این پهنه جنگلی، آن هم با در نظر گرفتن نقش مشارکت مردم و مسئولان محلی است. ولی وقتی به هدف خود میرسند، نه تنها کاری برای این مناطق نمیکنند بلکه در زمان وقوع حادثه و بحران هم وقتشان را برای توجه به آن تلف نمیکنند!
خوب است در مورد ارسبارانی که چندین روز در آتش سوخت و براساس تخمینها حدود ۳۰۰ هکتار از آن به خاکستر تبدیل شد، بدانیم این منطقه حفاظت شده در ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده. جایی که به نگین تنوع زیستی ایران مشهور است. ارسباران با وجود داشتن کمتر از پنج صدم مساحت کشور بیش از ۱۳ درصد پوشش گیاهی ایران را در خود جای داده و ۲۹ درصد از پستانداران، ۴۴ درصد پرندگان ایران، ۳۲ درصد از دوزیستان، ۹ درصد آبزیان و ۲۰ درصد خزندگان کشور در آن زندگی میکنند.
این منطقه در مقیاس جهانی نیز به تنهایی معادل ۳۴ درصد پوشش گیاهی کشور ارمنستان، ۲۵ درصد از پوشش گیاهی کشور آذربایجان، ۲۵ درصد پوشش گیاهی فرانسه، ۲۵ درصد پوشش گیاهی گرجستان، و ۱۷ درصد پوشش گیاهی کشور ایتالیاست. جایی که در سال ۱۹۷۷ به عنوان «ذخیره گاه زیست کره» در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو ثبت شد. حالا قبل از ثبت جهانی این جنگلها خوب است اول آن را حفظ کنیم.
نظر شما