حملات پهبادی دیروز به تاسیسات نفتی عربستان نشان داد تعامل غیر منطقی و کوته بینانه با یک مقاومت مردمی چگونه می‌تواند به یک بحران بین المللی تبدیل شود.
پایگاه اینترنتی آمریکایی بلومبرگ امروز با اشاره به اینکه "حمله پهپادی به عربستان سعودی حمله به آینده نفت است" گفت: "بازار نفت روزهای بی تاثیر از تحریم ها ضد ایران، انفجار نفتکش ها و سرنگونی پهپادها بر فراز تنگه هرمز را پشت سر گذاشته است اما حمله این هفته به تاسیسات پالایشگاهی بقیق عربستان سعودی - شاید مهمترین بخش زیرساخت نفتی روی کره زمین - موضوعی متفاوت است."
عربستان سعودی اعلام کرده است این حمله بر تولید روزانه پنج میلیون و 700 هزار بشکه نفت این کشور معادل تقریبا نیمی از تولید آنها تاثیرگذاشته است. ممکن است این اظهارات مقامات سعودی سو استفاده از شرایط برای جلب حمایت بین المللی در بحران یمن باشد. با این حال این بهره برداری تبلیغاتی از اهمیت حملات پهپادی دیروز حوثی‌ها نمی‌کاهد.
به گفته صاحبنظران در بلومبرگ "مشخص نیست که آیا این حمله با تسلیحات شلیک شده از پهپادها انجام شده یا موشک یا هر دوی آنها". علاوه بر این "وسعت تاسیسات بقیق که بیش از یک مایل مربع را پوشش می دهد، این تصور را که چیزی به جز یک حمله همه جانبه یا فوق العاده پیشرفته بتواند آن را برای مدت زمانی طولانی غیرفعال کند، دشوار می سازد."
در این میان آنچه قابل تامل است اصرار برخی رسانه‌ها و مقامات آمریکایی بر متهم کردن تهران به دست داشتن در این رویداد است؛ شاید به زعم خود بحران را به ایران بکشند.
به عنوان مثال ادعا شده "این تنش پاسخ ایران به کارزار "فشار حداکثری" واشنگتن است - بر این مبنا که "اگر تهران نتواند نفت صادر کند، در آنصورت عربستان سعودی نیز نباید نفت صادر کند".
یا مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در پیامی توئیتری ایران را به دست داشتن در حملات پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان متهم کرده است.
پمپئو در این پیام نوشت: "در حالی که روحانی و ظریف وانمود می کنند که به دنبال دیپلماسی هستند تهران در پس نزدیک به 100 حمله به عربستان است. با وجود تمامی درخواست ها برای کاهش تنش ایران حمله غیرمنتظره ای به بزرگترین منبع انرژی جهان داشته است." پمپئو در حالی از درخواست‌ها برای کاهش تنش با ایران سخن گفته که ترامپ با خروج از برجام و تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران خود زمینه‌های افزایش تنش را فراهم کرده است، آنهم در شرایطی که ایران پس از برجام به همه تعهدات هسته‌ای خود پایبند بوده و فعالیت‌های صلح‌امیز هسته‌ای ایران کاملا تحت نظارات آژانس بین المللی بوده است.
ولی این اصرار بر دست داشتن تهران در حملات پهپادی دیروز از چگونگی تعامل با مقاومت مردمی یمن غیرمنطقی تر و کوته بینانه تر است.
وقتی تعامل غیر منطقی و کوته بینانه با یک گروه شبهه نظامی به بحرانی بین المللی تبدیل میشود، تعامل غیر منطقی و کوته بینانه با کشوری قدرتمند و با نفوذ مانند جمهوری اسلامی ایران چه پیامد‌ها و ابعاد بین المللی خواهد داشت؟ مقامات آمریکایی باید بدانند ممکن است افزایش تنش با ایران به بحرانی فرا بین المللی تبدیل شود.
شاید درک همین واقعیت سبب شده بلافاصله پس از انتشار پیام توئیتری پمپئو سناتور کریس مورفی (Chris Murphy) در پیامی توئیتری ادعای مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا مبنی بر دست داشتن ایران در حمله پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان را رد کند.
مورفی در این پیام نوشت: سعودی ها و حوثی ها در جنگ با هم هستند. سعودی ها به حوثی ها حمله می کنند و حوثی ها در برابر به آنها پاسخ می دهند و به آنها حمله می کنند. ایران از حوثی ها حمایت می کند ... اما اینکه بگویم که ایران با حوثی ها برابر است موضوعی نادرست است. وی افزود: اجازه بدهید رو راست باشیم. جنگی بین عربستان سعودی و حوثی ها در جریان است.سعودی ها هر روز حوثی ها را بمباران می کنند.ما برای پایان داده به جنگ باید چه کار موثری انجام دهیم. ما نباید انتظار داشته باشیم که یک طرف به طور یکجانبه به جنگ پایان دهد.
بن رودز مقام سابق دولت آمریکا نیز در این باره در حساب کاربری توئیتر خود نوشت: حوثی ها همانند ایرانی ها نیستند. عربستانی ها با حوثی ها می جنگند. عربستان سعودی سبب قحطی در یمن شده است. آنها در کشورهای مختلف منطقه دخالت کرده اند و یک روزنامه نگار واشنگتن پست را در ترکیه به روشی بیرحمانه به قتل رسانده اند. آنها حتی به صلح هم علاقه ای ندارند.
حتی انتشار گزارش‌ها (در صبح امروز) درباره "اخراج جان بولتون" و اذعان به اینکه :اختلاف نظر ترامپ با بولتون در زمینه ایران عامل این اخراج بوده است" نیز ناشی از درک واقعیت‌های منطقه و ایران و تلاشی برای کاهش تنش‌ها بین تهران و واشنگتن است.
به نوشته امروز واشنگتن پست، "خروج بولتون از کاخ سفید به خاطر اختلاف نظر او با ترامپ بر سر لغو تحریم های ایران بوده است".
روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در مطلبی به قلم آنه گیرن Anne Gearan خبرنگار این روزنامه در کاخ سفید و کارشناس مسائل سیاست خارجی و امنیت ملی نوشت: "یک فرد مطلع نزدیک به جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید گفت: خروج بولتون از کاخ سفید [روز دوشنبه گذشته] به خاطر جر و بحث و اختلاف نظر او با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برسر پیشنهاد ترامپ مبنی بر احتمال لغو برخی تحریم های ایران به عنوان انگیزه ای برای شروع مذاکرات با تهران، بوده است. بدنبال این جر و بحث، بولتون صبح روز سه شنبه نامه استعفای خود را برای ترامپ ارسال کرد هرچند که ترامپ در توئیتر نوشت مشاور امنیت ملی خود را اخراج کرده است. ترامپ در این توئیتر اشاره ای به اختلاف نظر خود با بولتون و ارتباط مستقیم خروج بولتون از کاخ سفید با علاقه مندی ترامپ به لغو تحریم ها اشاره ای نکرد.
البته به نظر میرسد پس از حملات پهپادی دیروز به عربستان - با وجود نقش نداشتن تهران در آن - ترامپ باید به فکر برداشتن همه تحریم‌ها باشد نه برخی از تحریم‌ها.
شبکه اسکای نیوز نیز امروز تاکید کرد امریکا علیرغم محکومیت حمله به تاسیسات نفتی عربستان به دلیل تمایل به مذاکره با ایران، اقدام عملی در این باره انجام نخواهد داد.

--------------------------------------------------------
عبدالرضا خلیلی