نرگس عاشوری
خبرنگار
در میان برگه‌های تقویم و در ترافیک مناسبت‌های ملی و مذهبی، بیست‌ویکمین برگه از ششمین ماه سال به‌نام سینما و روز ملی سینما اختصاص یافته است. 21 شهریور ماه روز ملی سینماست و بهانه‌ای برای تجلیل از جایگاه سینما و تکریم بزرگانش، شنیدن مطالبه اهالی سینما و همچنین پرداختن به سهم ملت از سینما که عمدتاً در قالب نیم بها شدن بلیت سینما در این روز بروز و ظهور می‌کند. اما امسال دوستداران سینمای ایران در حالی به پاسداشت روز ملی سینما می‌پردازند که به‌خاطر همزمانی این روز با ایام شهادت امام حسین (ع)، جشن‌هایش یک ماه زودتر برگزار شده و متناسب با این ایام برنامه و آیینی تدارک دیده نشده است. در چنین شرایطی موزه سینما در ابتکاری جالب قرار است فیلم «تمرین آخر، تعزیه حر دلاور» ساخته ناصر تقوایی را برای علاقه‌مندان نمایش دهد؛ البته با توجه به مصادف شدن روز ملی سینما با ایام عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) و شهادت حضرت امام زین العابدین(ع) برنامه‌های تدارک دیده شده برای روز ملی سینما روز جمعه 22 شهریورماه برگزار می‌شود.

فرصتی برای گفت‌وگو درباره سینما
مهران عباسی انارکی که از تیرماه امسال با حکم حسین انتظامی (رئیس سازمان سینمایی) بر مسند مدیرعاملی موزه سینما نشسته ایجاد فرصتی برای گفت‌وگو و تعامل میان سینماگران و علاقه‌مندانش در فضای دلنشین باغ فردوس را از اهداف برگزاری این مراسم عنوان می‌کند. او به «ایران» می‌گوید: «با توجه به روز ملی سینما که قدمتی 119 ساله دارد سعی کردیم در محوطه باز موزه سینما فضایی را فراهم کنیم تا هنرمندان و سینماگران و مخصوصاً هنرمندان پیشکسوت و علاقه‌مندان به سینما را گردهم آوریم تا رودررو باهم گفت‌و‌گو و همفکری داشته باشند.»
او در پاسخ به سؤالی درباره انتخاب مستند «تمرین آخر؛ تعزیه حر دلاور» و احتمال حضور ناصر تقوایی در این مراسم توضیح می‌دهد: «با توجه به اینکه در ایام عزاداری امام حسین(ع) هستیم با همکاری مدیرکل محترم فیلمخانه ملی ایران سرکار خانم لادن طاهری نسخه‌ای از فیلم«تمرین آخر؛تعزیه حر دلاور» را انتخاب کردیم که از مستندهای شگفت انگیز فیلمساز معاصر ایران ناصر تقوایی است. با خانواده آقای تقوایی گفت‌و‌گوهایی برای حضور ایشان در این مراسم داشتیم اما متأسفانه شرایط جسمانی ایشان طوری نیست که بتوانند از منزلشان خارج شوند.»
 «تمرین آخر؛ تعزیه حر دلاور» که در سال 1383 ساخته شده قرار است ساعت 19 در سالن سینمافردوس به نمایش عمومی در بیاید. «تمرین آخر-تعزیه حر دلاور» مستندی است از تمرین تعزیه حر دلاور که متن آن در اوایل حکومت قاجار از سوی میرعزای کاشانی نوشته شده است. تقوایی در این مستند توانسته ترکیبی از جنبه‌های مختلف تعزیه، موسیقی، آواز، روایت و بازیگری متفاوت تعزیه را عرضه کند. نکته جالب آنکه پس از نمایش فیلم «تمرین آخر- تعزیه حر دلاور» در سال 1383، هنر تعزیه در سازمان میراث جهانی یونسکو ثبت جهانی شد. آبان ماه سال 95 این مستند به‌همراه «تعزیه» و «کشتی یونانی» در باغ موزه سینما رونمایی شد و در گروه هنر و تجربه اکران عمومی شد.

اولین‌های سینماتوگراف در ایران
از دیگر برنامه‌های روز ملی سینما در این مجموعه فرهنگی نمایش فیلم‌های قدیمی تاریخ سینماست که توسط نخستین فیلمبردار ایرانی میرزا ابراهیم خان عکاس باشی به تصویر کشیده شده است.
مدیرعامل موزه سینما درباره نمایش این فیلم در محوطه باز باغ موزه سینما توضیح می‌دهد: «این فیلم‌ها گزیده‌ای از نخستین تصاویر سینمای ایران است که پس از ورود ابزار سینماتوگراف از کشور فرانسه به ایران فیلمبرداری شده و صامت است و بیشتر قالب خبری و مستند دارد که سعی کردیم از بخش‌هایی استفاده کنیم که برای مخاطب جذابیت بیشتری داشته باشد.»
به‌گفته عباسی انارکی، برگزاری نمایشگاه کتاب‌های سینمایی در محوطه باز از دیگر برنامه‌های روز ملی سینما در موزه است و همچنین بازدید از تالارهای موزه سینمای ایران در روزهای پنجشنبه 21 شهریورماه و جمعه 22 شهریورماه ازساعت 9 الی 19 رایگان است.

حاشیه‌نشینی موزه در جوار کافه‌هایی که جذاب‌ترند
یکی از انتقادات و گلایه‌های مطرح شده درباره فعالیت موزه سینما در سال‌های اخیر در حاشیه قرار گرفتن موزه سینما در مقایسه با کافه‌های همجوار آن و حتی سالن‌های سینمای این مجموعه است، به‌طوری که حتی در مراسم اکران خصوصی فیلم‌ها بویژه آثار گروه هنر و تجربه، کمتر شاهد بازدید اهالی سینما از تالارهای موزه هستیم. مدیرعامل موزه سینما در پاسخ به این انتقاد و برنامه‌‌ریزی برای رونق گرفتن بازدید از این مجموعه می‌گوید: «به تازگی جلسات طرح و برنامه‌ای در موزه سینما تشکیل دادیم و در آن سعی کردیم از افرادی که با شرح وظایف موزه و سینماگران آشنایی دارند، استفاده کنیم.»
او بر قدرشناسی و جایگاه پیشکسوتان سینما به‌عنوان سیاست‌های این مجموعه تأکید می‌کند: «اساساً نگاه ما در موزه سینما بیشتر به پیشکسوتان است مخصوصاً افرادی که سال‌ها در سینما زحمت کشیده‌اند و به نوعی این روزها خانه‌نشین شده‌اند.
قدردانی از پیشکسوتان شاخص و مطرح سینما یکی از هدف‌های اصلی ما در موزه سینما است. آنها سرمایه و تاریخ سینمای کشور هستند. وظیفه ما است که بدون هیچگونه توقعی و مشتاقانه تمام تلاش خود را برای حفظ و تکریم آنها داشته باشیم و از تجربیات، مکتوبات، آثار و خاطرات آنان برای نسل‌های آینده بهره‌مند شویم.»
عباسی انارکی در ادامه از کارهای نمادینی مانند برگزاری بزرگداشت پیشکسوتان، پیگیری و برنامه‌ریزی برای اهدای یادگاری‌ها، جوایز و اشیای پیشکسوتان سینما به گنجینه موزه سینما و برپایی مراسم زادروز یا مناسبت‌های مرتبط با اشخاص به‌عنوان برنامه‌های آتی موزه سینما در این راستا یاد می‌کند.

قرار گرفتن بازدید از موزه سینما در برنامه توریست‌های خارجی
او درباره تعامل اهالی سینما و دوستداران این حوزه در رونق بخشیدن به فضای باغ موزه سینما توضیح می‌دهد: «تلاشمان این است که تصویر ذهنی برای افکار عمومی ایجاد کنیم تا موزه یک پل ارتباطی میان مردم، سینماگران، منتقدین، فعالان رسانه و حتی مدیران و مسئولان سینمایی شود. از این رو، می‌توان بی‌واسطه با تضارب آرا و اندیشه، بستری را ایجاد کرد که با گفت‌و‌گو، نشست‌های تخصصی و برگزاری رویدادهای مرتبط، برآیند خوبی در جهت تقویت بنیان و نگاه محتوا محور و جریان‌ساز حوزه سینما به‌دست آورد. نکته قابل توجه این است که مراکز مشابه موزه سینما در مناطق یک، دو و سه تهران که دارای امکانات نمایش فیلم هم باشند، محدود است. از این‌رو گروه‌های خودجوش سینمایی (فیلم‌های بلند، کوتاه و مستند) یا فیلمسازان مستقل و با انگیزه می‌توانند با در اختیار گرفتن امکاناتی که در بضاعت موزه سینما بوده و قادر به ارائه آن است، ایده‌های خود را اجرایی کنند و از ظرفیت مجموعه بهره‌مند شوند.»
به گفته مدیرعامل موزه سینما، شناسایی مؤسسات و آژانس‌های مسافرتی که به‌صورت ویژه، توریست‌های خارجی را به کشور دعوت و میزبانی می‌کنند و ارتباط با آنها یکی دیگر از برنامه‌های این مجموعه است تا بازدید از موزه سینمای ایران با تسهیلات ویژه در برنامه‌های گردشگری توریست‌های خارجی قرار گیرد.

سرنوشت اقلام متعلق به موزه سینما در عمارت پیرنیا
مهران عباسی انارکی در پاسخ به سؤالی درباره واگذاری عمارت اولیه موزه سینما درکوچه پیرنیای خیابان لاله‌زار به خانه سینما و سرنوشت اقلام متعلق به موزه که همچنان در عمارت پیرنیا باقی مانده هم به گفتن این تک جمله بسنده می‌کند: «تا آنجا که در جریان هستم این ساختمان و تجهیزات آن در قالب تفاهمنامه‌ای برای بهره‌برداری فعالیت‌های خانه سینما در اختیار این تشکل صنفی قرار گرفته است.»