معاون آموزشی سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور با اشاره به اینکه نرخ بیکاری در فارغالتحصیلان دانشگاهی دو برابر بیسوادان است، گفت: برای برنامهریزی آموزشی ضرورت دارد، در هر بازار کار و در هر کشوری یک هرم شغلی پیشروی سیاستگذاری ها باشد. یعنی اگر قرار است یک نفر در مقطع دکترا، تربیت شود، باید افرادی هم در لایه پایین تر از آن با یک ضریب دو برابری و سه برابری که در بخشهای مختلف با هم متفاوت است، تربیت شوند. یعنی زمانی که یک دکترا تربیت شد، باید 4 نفر هم مرتب با دکترا در لایه ارشد تربیت شوند. زمانی که فردی در مقطع ارشد تربیت شد، باید در لایه پایینتر برای سه کارشناسی ارشد، حدود 12 نفر کارشناس تربیت شوند، بعد از آن برای هر کارشناس باید چند تکنسین تربیت شود. یعنی هرم شغلی صحیح در کشور، باید وجود داشته باشد.
علیرضا حاتم زاده در گفتوگو با تسنیم ادامه داد: به عبارتی این مسئله مهم است که تعداد تکنسین با تئوریسن همسان باشد. یکی از دلایل بیکاری فارغالتحصیلان عدم توازن در عرضه و تقاضای نیروی کار است که دولت در عرضه و تقاضای نیروی کار باید یک توازن ایجاد میکرد؛ در دوره ای که بازار کار به این نیروها نیاز نداشت، مشاهده کردیم که هرم به درستی رشد نیافت. وی ادامه داد: این توقف در نظام آموزش عالی ما ایجاد نشده است و به همین ترتیب بدون توجه به نیاز بازار کار در حال تربیت افراد تحصیلکرده بیکار هستیم. اگر هرم شغلی که تناسب دارد، رعایت میشد، تعادلی میان رشتههای مورد تقاضا در بازار ایجاد میشد و شاهد حجمی از فارغالتحصیلان بیکار در برخی از رشتهها نبودیم. حاتم زاده با تأکید بر اینکه در سراسر دنیا، سیستم طبقهبندی مشاغل به منظور تعادل در بازار کار وجود دارد، گفت: مبنای آمارگیری در کشورهای پیشرفته، طبقه بندی ایسکو است. یعنی اینکه مشاغل را بر اساس همخوانی، مهارت و نوع کار که با یکدیگر دارند در یک دستهبندی کنار هم گذاشته اند.
معاون آموزشی سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور افزود: زمانی که به این طبقه بندی نگاه کنید متوجه می شوید که حداقل 70 درصد، مشاغل موجود در بازار کار نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارند، اگریک روز در مسیر محل کار به سمت نگاهی به مشاغل اطراف بیندازید به راحتی متوجه می شوید که بخش زیادی از مشاغل، نیازمند تحصیلات دانشگاهی نیست. اما فرهنگ غلطی که در کشور وجود دارد، مدارک را بر مهارت ترجیح می دهند. یعنی به جای اینکه یک فرد را 4 سال در مقطع کارشناسی و 2سال در دکترا معطل کنیم، میتوانیم با آموزش مهارتی سریعاً وارد بازار کار کنیم.
وی به ضرورت گنجاندهشدن مفهوم مهارت در کتابهای درسی اشاره کرد و گفت: نباید فرد را به گونهای تربیت کنیم که برای ورود به دانشگاه آماده باشد. مهم آن است که فرد برای اشتغال آماده باشد. نظام آموزش عمومی باید به اینکه نکته توجه داشته باشد که فرد مهارتمحور و برای بازار کار تربیت شود. مشاغل باید به دانشآموزان آموخته شود. حاتم زاده با اشاره به اجرای طرح ایرانمهارت در دوره اول متوسطه اظهار کرد: این طرح با همکاری سازمان آموزش فنیوحرفهای و وزارت آموزش و پرورش در دبیرستانهای کشور اجرا میشود.
معاون آموزشی سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور با تأکید بر لزوم آموزش مهارت به دانشآموزان دوره متوسطه تصریح کرد: وزارت آموزش و پرورش باید به تدوین دستورالعملی که موجب تشویق دانشآموزان برای شرکت در طرح ایرانمهارت شود، اقدام کند.
آموزش وپرورش میتواند با اعطای تشویقاتی مانند تسهیل در ثبتنام در مقطع بالاتر، زمینه شرکت دانشآموزان در این طرح را فراهم کند. وی بیان کرد: والدین دانشآموزان باید بدانند، 70 درصد مشاغل موجود در بازار کار نیازمند تحصیلات دانشگاهی نیستند. در دانشگاه یک معلومات ذهنی و توانمندی نظری به فرد داده میشود، سپس فرد بدون مهارت به بازار میآید و به خاطر بیکاری به طور مثال به سمت شغل فروشندگی میرود. اگر این فرد با اخذ مدرک دیپلم دوره آموزش بازاریابی و فنون مذاکره و ارتباط با مشتری طی سه ماه دوره میدید و از 4سال قبل فروشنده بود،4 سال وقت خود را تلف نمیکرد. متأسفانه والدین تصور میکنند، فرزندانشان برای اینکه شغل مناسب داشته باشند، باید وارد دانشگاه و حوزه نظری شوند. در دنیا هم بعد از اینکه افراد تحصیلات خود را به پایان میرسانند، عده ای به سمت حوزههای نظری میروند اما این افراد به لحاظ نظری دارای طرح و ایده هستند.
معاون آموزشی سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور با اشاره به اینکه حدود 1میلیون و 340 هزار فارغ التحصیل بیکارداریم، گفت: مطابق آمار سال 97 حدود 40 درصد کارآموزان فنیوحرفهای فارغالتحصیلان دانشگاهی هستند. مراجعهکنندگان حتی در سطح دکترا هم بوده اند. فقر مهارتی باعث می شود که 40 درصد فارغالتحصیلان دانشگاهی به سمت مهارتآموزی بیایند. 40 درصد از متقاضیان مهارتآموزی دانشجو یا فارغالتحصیل دانشگاه هستند، اما بعد از گذراندن دوره مهارتی، 42 درصد از آنها موفق میشوند تا وارد بازار کار شوند. حاتم زاده گفت: ما در حوزههای مختلف در حال ارائه آموزش هستیم. 70 درصد زندان اولیها فاقد مهارت هستند. زمانی که این افراد در زندان تحت آموزش مهارتی قرار می گیرند، نرخ بازگشت مجدد آن ها به زندان به کمتر از
5 درصد می رسد.
وی با اشاره به اینکه بیش از 90 درصد زنان سرپرست خانوار فاقد مهارت هستند، گفت: این افراد به دلیل نداشتن مهارت به سمت مشاغل کاذب سوق پیدا می کنند و به این دلیل نمیتوانند از مزایای قانونی قانون کار استفاده کنند و به همین دلیل حمایتهای قانونی را ندارند. وی گفت: آثار اجتماعی فقر مهارتی در سطوح مختلف قابل مشاهده است.
حاتم زاده به آموزشهای مهارتی به سربازان نیز اشاره کرد و گفت: پیشبینی میکنیم با توجه به این امر، تعداد سربازان دارای مهارت در کشور تا پایان سال به بیش از 200 هزار نفر افزایش یابد. این در حالی است که آمار سربازان دارای مهارت در 2 سال گذشته کمتر از 30 هزار نفر بود. اکثر این سربازان فارغالتحصیل هستند و بیش از 90 درصد آنها فاقد مهارت هستند. تا پایان سال 99 به این نقطه خواهیم رسید که هیچ سربازی بدون گرفتن گواهینامه مهارتی از سازمان فنیوحرفهای از خدمت سربازی مرخص نشود.
وی با اشاره به همراهی وزارت کشور در راستای توسعه مهارتآموزی در استانهای مختلف بیان کرد: در این راستا برای مهارتآموزی زنان سرپرست خانوار، معتادان بهبود یافته و افرادی که در ندامتگاهها هستند، اقدامات گستردهای طرحریزی شده که نتایج آن تا پایان سال اعلام میشود. معاون آموزش سازمان فنی و حرفهای کشور در ادامه از راهاندازی نهضت مهارتافزایی با دستور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در کشور خبر داد و اظهار کرد: صاحبان حوزههای کسبوکار، بنگاههای اقتصادی، اتحادیهها و انجمنهای صنفی میتوانند در این نهضت همکاری کنند. با اجراییشدن این نهضت، فقر مهارتی موجود در بدنه اجرایی جامعه کار کمتر شده و روند مهارتافزایی جامعه کارگری به صورت جهشی افزایش مییابد.
وی بیان کرد: بخش زیادی از فارغ التحصیلان دانشگاهی در رشته مرتبط با رشته تحصیلی خود فعالیت نمیکنند. آمارها نشان می دهد که نرخ بیکاری در بهار 98 نسبت به بهار 97 کاهش پیدا کرده است. به نظر می رسد که بسیاری ازفارغ التحصیلان سرخورده شدهاند و دنبال کار نمیروند. وقتی انگیزهای نباشد به طور طبیعی فارغالتحصیل به دنبال کار نمیرود. حاتم زاده افزود: بخشی از مشکلات به سیاستگذاری ها بر میگردد.
به عنوان نمونه در کشور استرالیا که افراد 15 تا 64سال به عنوان معیارهای سنجش اشتغال در نظر گرفته میشوند، حداقل سرانه آموزشی افراد شاغل 50 ساعت در سال است، یعنی یک فرد شاغل سالانه حداقل 50 ساعت دوره آموزش مهارتی برای شایستگیهای شغلی مورد نیاز کسب میکند، اما متأسفانه این آمار در کشور ما بسیار پایین است. وی گفت: البته برای ارائه آموزشهای مهارتی به شاغلان برنامههای خوبی در سازمان آموزش فنی و حرفهای در دست اقدام است. در گذشته تمام تمرکز نظام آموزش عالی و آموزش مهارتی کشور برای پاسخ به نیاز آموزشی افراد بیکار و نوآموز بوده است و همه دستگاههای ارائه دهنده آموزش رسمی و غیررسمی کشور بر جمعیت 3 میلیونی بیکار متمرکز بودند و هیچ توجهی به موضوع بازآموزی و ارتقای مهارت افراد شاغل نشده است. همچنین با تشکیل شورای عالی آموزش و تربیت فنیوحرفهای و مهارتی امیدوار هستیم، گامهای خوبی در راستای مهارتآموزی صورت گیرد. این شورا امسال با ریاست معاون اول رئیس جمهور با حضور دستگاههای مختلف تشکیل شد. شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفهای و مهارتی زمینه شکلگیری گفت وگو بین ذینفعان حوزه مهارتآموزی را فراهم میکند.
نظر شما