هفته گذشته رئیس قوه قضاییه در جلسه‌ای با تولیدکنندگان در شهر اراک گفت: «واردات واگن از خارج چه معنایی دارد؟

اگر تصمیم‌گیران از ظرفیت‌های این کارخانه بی‌اطلاع هستند که خیلی بد است و اگر باوجود اطلاع دست به واردات می‌زنند، کارشان عنوان دیگری دارد! » اما پرسش اینجاست که تصمیم‌گیران با چه عنوان یا بهانه‌ای، دست به واردات واگن می‌زنند؟ عمده دلایل این کار عبارت است از: - نرخ تمام شده محصولات واگن‌سازان داخلی بالاست. - واگن‌ساز داخلی تاخیر زیادی در تحویل محصول دارد و بدقول است. - کیفیت واگن داخلی و متعلقات به کار رفته در آن، مناسب نیست. - برنامه‌های توسعه‌ای خریدار نباید به ظرفیت محدود واگن‌ساز داخلی، گره زده شود و معطل او بماند. - خدمات پس از فروش واگن‌سازان داخلی رضایت‌بخش نیست.
جالب این است که طرفداران خرید واگن از خارج، برای ایجاد تحول در نوع سفرهای ریلی یقه پاره می‌کنند و با دهان کف‌آلود، از مزیت‌های بی‌شمار این خرید سخن می‌گویند. اما بی‌انصافی است اگر از واگن‌سازی داخلی سخن نگوییم: - باتوجه به افزایش نرخ ارز، خرید واگن نو خارجی به هیچ وجه توجیه ندارد. درحال‌حاضر به طور تقریبی، نرخ یک واگن اروپایی کارکرده با سن بالای ۲۰ سال، با واگن نو ایرانی برابر است. - از سال ۹۲ به بعد، کیفیت واگن‌های تولید داخل ارتقای چشمگیری داشته و همین حالا چندین شرکت مسافری، از این واگن‌ها با عنوان ناوگان چهارستاره و موردپسند مسافران استفاده می‌کنند. - مهندسان به‌خوبی می‌دانند که خط تولید جای جبران عقب‌ماندگی مدیران در مذاکرات خرید، چانه‌زنی، عقد قرارداد و... نیست. برخی مدیران ماه‌ها و حتی بیش از چندسال در حال بازدید و رفت‌وآمد به کشور خارجی و مذاکره برای خرید هستند و زمان تصمیم‌گیری می‌گویند: «شرکت ما فرصت خیلی کمی برای خرید و بکارگیری واگن دارد؛ اگر زمان را از دست بدهیم تسهیلات بانکی از دست می‌رود یا مهلت مجوز توسعه ناوگان به پایان می‌رسد؛ بنابراین چون واگن‌ساز داخلی قادر به تولید، براساس زمان‌بندی مورد نظر ما نیست، به ناچار باید سراغ واگن خارجی آماده تحویل رفت! » - باتوجه به تحریم ظالمانه و شرایط خاص سیاسی کشور، کسانی که ادعا دارند امکان واردات برخی قطعات یا خدمات پس از فروش با مشکل روبه‌رو و آهنگ تولید داخل کند شده، بهتر است پاسخ دهند آیا در تامین قطعات یدکی واگن‌های خارجی این مشکلات وجود ندارد؟! - در مجموع در کشور چند کارشناس خبره و تیم حرفه‌ای برای خرید واگن مسافری وجود دارد؟ متخصصان ریلی می‌دانند که شاید تعداد این افراد به تعداد انگشتان دو دست نباشد. آیا در خرید خارجی به‌طور پیوسته (نه گزینشی و فقط برای برخی مراحل کار) از نظر این خبرگان استفاده می‌شود؟ پس چرا در خرید داخلی، برخی اصرار دارند که همه مراحل کار، از سفارش تا تحویل‌گیری زیر نظر این خبرگان انجام شود؟ - همین حالا تولیدکنندگان داخلی هستند که بهای واگن تحویلی‌شان در سال‌های ۹۵ و پیش از آن را هنوز دریافت نکرده‌اند، در حالی که برخی مسئولان از ترس اینکه مبادا پرداخت پول به طرف خارجی با تاخیر روبه‌رو شود، زمین و زمان را به‌هم می‌دوزند. - اگر به مزایده‌های فروش واگن داخلی در سال ۹۶ و بعد از آن نگاهی بیندازیم و نرخ پیشنهادی شرکت‌کنندگان در این مزایده‌ها با نرخ پیشنهادی آنها برای خرید واگن کارکرده داخلی و خارجی مشاهده شود، می‌توان دریافت که این سخن رئیس محترم قوه قضاییه درست است که «اگر با وجود اطلاع دست به واردات می‌زنند، کارشان عنوان دیگری دارد! »
جاوید تقی‌زاده / عضو هیات مدیره انجمن نگهداری و تعمیرات ایران