مرکز مطالعات الجزیره در مقاله خود نوشت: معادله جنگ یمن از ابتدای 2019 و با حملات حوثی ها ضد دفاع هوایی عربستان و امارات تغییر کرد. آنچه که منجر به بروز این تغییر شد، موفقیت حوثی ها در پیشرفت توانایی های نظامی و دست یابی به تکنولوژی پیشرفته در این زمینه است.

 

ترس عربستان از پیشرفت توانایی‌های حوثی‌ها زمانی شروع شد که پهپادهای یمن در 14 مه 2019 ایستگاه های پمپاژ نفت شرکت آرامکو عربستان را هدف گرفتند.

 

گزینه های عربستان

به نظر می رسد که گزینه های عربستان در پاسخ به حملات حوثی ها بسیار محدود است. ریاض در این زمینه گزینه های زیادی را ارائه کرد که هیچکدام موثر نبود. در این زمان اعلام عقب نشینی امارات به عنوان مهم ترین شریک عربستان در ائتلاف جنگی آن ضد یمن، فشارها را برعربستان بیشتر و آن را مجبور می کند تا برای پاسخ به این حملات به دنبال گزینه های دیگری بگردد.

 

سناریوی اول: جلب حمایت سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی

پس از حمله حوثی ها به تاسیسات نفتی عربستان، این کشور به منظور برگزاری یک نشست سه گانه سران در 30 مه 2019 از کشورهای حاشیه خلیج فارس و عربی و اسلامی دعوت کرد. در طی این نشست بیانیه هایی مبنی بر محکومیت حوثی ها و همبستگی با عربستان صادر شد؛ اما در کمتر از 10 روز پس از این نشست، فرودگاه های این کشور توسط حوثی ها مورد هدف قرار گرفته شد.

 

عربستان از طریق نماینده خود در سازمان ملل، شکایتی ضد حوثی ها ارائه کرد و آنها را مسئول خسارت های تاسیسات نفتی شرکت آرامکو دانست. شورای امنیت نیز به دنبال این شکایت، اقدام حوثی ها را به شدت محکوم کرد؛ اما حوثی ها بار دیگر در 14 ژوئن با پنج هواپیمای بدون سرنشین، حمله جدیدی به فرودگاه های بین المللی ابها و خمیس مشیط ترتیب دادند.

 

سناریوی دوم: گزینه نظامی

پس از حمله حوثی ها به تاسیسات عربستان، ائتلاف جنگی عربستان ضد یمن، به عنوان واکنش انتقام جویانه، اقدام به اجرای یک سری حمله هوایی کرد. در این زمان سخنگوی ائتلاف عربستان اعلام کرد که مواضع حوثی ها را در صنعا و گروه های مردمی را در مناطق دیگر مورد هدف قرار داده اند. البته این اتفاق جدیدی نیست؛ ائتلاف عربستان از زمان شروع جنگ، نزدیک به 19748 حمله هوایی ضد ملت یمن راه اندازی کرده و بااین وجود نتوانسته حوثی ها را شکست دهد یا تسلط خود را بر مناطق تحت سیطره کنونی تقویت کند.

 

حملات هوایی ائتلاف عربستان دیگر تهدید بزرگی برای حوثی ها به شمار نمی آید؛ چرا که آنها توانسته اند در طول سالهای جنگ توانایی های خود را گسترش دهند.

 

در کشور ویران شده ای مانند یمن، همه فرودگاه ها و تاسیسات حیاتی تحت تسلط حوثی ها، ویران و یا بسته و یا از کار متوقف شده اند؛ بنابراین هدف گرفتن آن ها به عنوان پاسخ انتقام جویانه کار بی فایده و بیهوده ای است. عربستان بدون اطلاعات دقیق از زمین یمن، حملات هوایی خود را ضد یمن گسترش داد که در نهایت منجر به چند حمله هوایی اشتباه و قربانی شدن چندین غیر نظامی شد که همین امر موجب افزایش محکومیت های بین المللی ضد آن شد. به هر حال، همه این اقدامات نه تنها نمی تواند حملات حوثی ها را متوقف کند؛ بلکه به مثابه انگیزه ای برای افزایش این هدف گیری ها برای آنها به شمار می آید.

 

برخی از تحلیلگران معتقدند که تغییراستراتژی یمن به قاعده هدف گیری تاسیسات حیاتی عربستان، نشان می دهد که ائتلاف جنگی عربستان ضد یمن که به پیروزی خیالی خود از طریق تسلط هوایی بدون سیطره زمینی مطمئن بود، شکست خورده است.

 

از نظر زمانی به نظر می رسد که عربستان به انتخاب یک تنش نظامی به صورت انفرادی روی بیاورد که این کار پس از خروج امارات از جنگ یمن سخت تر شده است. این گزینه نیاز به تعداد زیادی نیرو دارد که تحقق نتایج سریع آن در این زمان کوتاه بسیار دشوار است. ضمن اینکه آمریکا و اروپا با درگیری نظامی در یمن بسیار مخالف هستند.

 

موفقیت پهپادها و موشک های یمنی در هدف گیری تاسیسات عربستان، نشان دهنده ضعف سامانه های دفاع هوایی عربستان و ناتوانی آن از ایستادگی در برابر موشک های کروز و هواپیماهای قاصف k2 حوثی ها است. همچنین عربستان در دفاع هوایی خود به سامانه موشکی آمریکایی پاتریوت و توماهاوک تکیه کرده که این به معنای عم توانایییش در دفاع برابر حملات حوثی ها است. این تهدید، به شکل گسترده ای در آینده ضد عربستان ادامه می یابد.

 

عربستان در نوامبر2018 با واشنگتن به منظور خرید 44 سکوی پرتاب موشک های ثاد و تعدادی موشک و تجهیزات دیگر به قیمت 15 میلیارد دلار توافق کرد.بر اساس گفته وزارت دفاع آمریکا، شرکت سازنده، 950 میلیون دلار به عنوان پیش پرداخت از این معامله دریافت کرد.

 

سناریوی سوم: مذاکره با حوثی‌ها

از زمان آغاز حملات حوثی ها ضد تاسیسات عربستان در مه 2019، مذاکره مستقیم یکی از گزینه های عربستان در مقابله با این حملات بوده است. عربستان در این مدت تماس های مخفیانه با جماعت حوثی برقرار کرد و از نمایندگان این جنبش خواست تا به منظور مذاکره مستقیم برای توقف حملات و رسیدن به توافق برای برقراری آرامش به آنجا بیایند. عربستان همچنین از میانجی گری های بین المللی و نیز انگلیس برای توقف حملات حوثی ها استفاده کرد؛ اما به دلیل بالابودن سقف خواسته های حوثی ها این مذاکرات به بن بست رسید.

 

عربستان می خواهد تا به یک آرامش نسبی به منظور توقف حملات هوایی دو طرف و یک توافق جامع در جنگ یمن برسد. در مقابل حوثی ها به دنبال این هستند که با تحت فشار قراردادن عربستان در مسیر مذاکره به خواسته های خود برسند.

 

پایگاه خبری رأی الیوم در مقاله خود نوشته است که امارات متحده عربی کاهش تدریجی موجودیت نظامی خود را در یمن آغاز و اعلام کرده که به دنبال خروج کامل از جنگ یمن یا عملیات طوفان قاطعیت است. به نوشته این گزارش، سران سعودی تامین امنیت بنادر استراتژیک در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب را در اختیار گرفته اند. ریاض در همین راستا تعداد دیگری از نیروها را برای ادامه اشغال شهرهای ساحلی عدن اعزام کرده است.

 

بر اساس این گزارش، عقب‌نشینی امارات انگیزه‌های متعددی را شامل می شود. گفته شده که در این رابطه اختلافات میان امارات متحده عربی و عربستان در زمینه مدیریت درگیری ها و تقسیم نفوذ در جنوب یمن به وجود آمده است. اینها اظهاراتی است که به اثبات نرسیده است، اما واقعیت بازدارندگی یمنی‌ها و نگرانی امارات از هدف قرار گرفتن جبهه داخلی این کشور با موشک‌های انصارالله و تهدیدات علنی که جنبش انصارالله مطرح کرده، می‌تواند یکی از انگیزه‌های قوی خروج امارات از جنگ یمن باشد. چرا که نیروهای یمنی با حمله به فرودگاه ابها و شهرهای جازان و نجران ثابت کرده‌اند که می‌توانند مراکز حیاتی عربستان و امارات را هدف حملات خود قرار دهند.

 

امارات اعلام کرده است که در رابطه با ایجاد خلأ در زمینه خروج نیروهایش از یمن نگرانی ندارد، چرا که 90 هزار نظامی یمنی را آموزش داده است. این کشور همچنین مدعی شده که به تعهدات خود نسبت به ائتلاف متجاوز به یمن پایبند خواهد بود.

 

حال سوالی که اینجا مطرح است، این است که تصمیم عربستان در سایه خروج تاکتیکی یا استراتژیک متحد اماراتی خود در جنگ یمن چگونه خواهد بود. در حال حاضر هیچ طرح ملموسی از سوی ریاض برای ارسال نیروهای جایگزین به یمن مشاهده نمی‌شود. این در حالی است که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه اخیر خود با روزنامه الشرق‌الاوسط اعلام کرد که اجازه حضور شبه نظامیان را در مرزهای خود نمی‌دهد و آن را خطری برای عربستان و مایه نگرانی سران این کشور قلمداد می‌کند. وی همچنان خروج از جنگ یمن را شکستی برای اهداف عملیات خود در این کشور می‌داند، این موضوع برخلاف امارات متحده عربی است که منافع خود را ترجیح داده و به خوبی از خطرات اجرای تهدیدات انصارالله ضد عمق داخلی امارات آگاه است.

 

امروز عربستان سعودی بیش از این که در شرایط هجومی باشد، در حالت دفاعی قرار گرفته و مورد تحقیر و تمسخر قرار می‌گیرد. عزیز راشد عضو جریان انصارالله در همین رابطه با تمسخر عربستان به آنها پیشنهاد صادرات سلاح های تولید شده توسط جریان انصار الله در پی ناکامی سامانه‌های دفاع موشکی و تسلیحات آمریکایی در برابر موشک های یمن را مطرح کرده است. وی توضیح داده که نیروهای یمنی مانع از استفاده عربستان از فرودگاه‌هایشان  شده و شرکت های جهانی را نیز نصیحت کرد که خاک عربستان را ترک کنند.

 

البته شاید رهبران عربستان نیز به پیشنهاد توقف جنگ در یمن فکر می‌کنند و می‌خواهند راه حل عاقلانه اماراتی‌ها را در پیش بگیرند، چرا که حتی آمریکا نیز در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد که ممکن است رئیس جمهور جدیدی در این کشور روی کار بیاید که خلاف دیدگاه‌های ترامپ را داشته باشد.

 

به این ترتیب ممکن است حمایت‌های آمریکا از عملیات نظامی عربستان در یمن متوقف شود و در این شرایط اوضاع اصلا به نفع سعودی‌ها نخواهد بود، لذا بهتر است این کشور به سلامت از کشتی جنگ یمن پیاده شود و در باتلاق این جنگ غرق نشود.

 

منبع: تسنیم