روز 15 خردادماه سال 1342 یکی از روزهای به یاد ماندنی در تاریخ معاصر ایران است که منشأ تحولات مهمی در رویدادها و حوادث بعدی بود که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.

در تاریخ معاصر ایران چهار حرکت مردمی مهم قابل ذکر است، یکی قیام تنباکو در اعتراض به یک قرارداد خارجی، انقلاب مشروطیت با هدف سهیم شدن مرم در اداره کشور از طریق مجلس، نهضت ملی شدن صنعت نفت و قیام 15 خرداد سال 1342 را انجام دادند که زمینه‌های این قیام به آغاز نهضت امام خمینی(ره) و دیگر مراجع علما در اعتراض به سیاست‌های ضد مذهبی حکومت شاه باز می‌گردد.

قیام 15 خرداد اوج تعارض و تضاد میان رژیم پهلوی و نیروهای مذهبی بود و در اعتراض به دستگیری امام خمینی(ره) در تهران و بسیاری از شهرهای کشور صورت گرفت، سخنرانی امام در عصر عاشورای سال 42 و افشاگری‌های ایشان علیه حکومت پهلوی سبب دستگیری و زندانی شدن امام شد و زمینه قیام مردم علیه حکومت پهلوی را فراهم کرد.

اهمیت قیام 15 خرداد  

اهمیت قیام 15 خردادماه به دلیل این است که با حضور و مشارکت گسترده مردم و به رهبری یکی از مراجع بزرگ عصر در اعتراض به سیاست‌های حکومت شاه صورت گرفت و نتایج و پیامدهای مهمی در جامعه ایران برجای گذاشت.

پیامدهای قیام 15 خردادماه

ناامید شدن مخالفان حکومت پهلوی از اصلاح این رژیم و در دستور کار قرار گرفتن اصل سرنگونی حکومت پهلوی از جمله پیامدهای قیام 15 خردادماه بود. انتقال رهبری مخالفان حکومت شاه به نیروهای مذهبی و به حاشیه رفتن مخالفان ملی‌گرا و مارکسیست، تثبیت رهبری امام خمینی(ره) به عنوان پرچم‌دار اصلی مبارزه با سیاست‌های ضد مردمی و ضد مذهبی رژیم و دخالت بیگانگان در امور کشور،  با وجود سرکوب قیام 15 خرداد توسط رژیم شاه مبارزات انقلابی و فرهنگی در بین مردم و گروه‌های اجتماعی و حوزه‌های علمیه گسترش چشم‌گیری پیدا کرد و سرانجام قیام 15 خردادماه باعث افشای چهره واقعی شاه و وابستگی حکومت پهلوی به آمریکا و اسرائیل و نیز نقطه عطفی در انقلاب اسلامی محسوب می‌شود.

باید گفت پیروزی قیام 15 خرداد نماد اتحاد است، این قیام نماد اتحاد، انسجام، ایمان مردم و پایبندی و اعتقاد به مذهب و علمای دینی است که سبب پیروزی ملت ایران شد. در تاریخ معاصر قیام 15 خردادماه تنها قیامی است که در عین سرکوبی منجر به پیروزی و انقلاب بزرگ بهمن ماه سال 57 شد و اثرات بسیاری بر روی جوامع اسلامی گذاشته است که همین اثرات سبب ماندگاری این قیام از سال 42 تا به امروز است.

یادداشت از قاسم فتاحی، مدرس دانشگاه‌ شهرکرد 

انتهای پیام