پیام عابدی

عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران معتقد است از زمانی که اندوخته‌های کارگران در سازمان تامین اجتماعی به ثروتی عظیم تبدیل شد، دولت‌ها همواره به آن چشم طمع داشتند و بارها و بارها به آن ناخنک زدند.

علیرضا فتحی در گفت‌وگو با ایلنا اظهار داشت: مدت‌هاست که مسئولان دولت و نمایندگان مجلس از کاهش ضریب پشتیبانی صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی، افزایش زیان انباشته صندوق بیمه بیکاری این سازمان، اتکای آن به منابع بانکی برای پرداخت مستمری بازنشستگان و... سخن می‌گویند اما از دلایل چیزی نمی‌گویند. باید گفت سیاست‌های تامین اجتماعی در ایران در فاصله سال‌های ۱۲۸۵ تا ۱۳۲۰ پیدایش و تکوین یافتند اما نهاد تامین اجتماعی در سال ۱۳۲۹ در قالب سازمان تبلور یافت.

وی با بیان اینکه دولت‌های وقت با علم به جایگاه نهادی تامین اجتماعی، سازمان تامین اجتماعی را ایجاد کردند و در درجه اول استقلال آن را ارج نهادند، گفت: به همین واسطه تامین منابع تامین اجتماعی هم ارتباطی با دولت نداشت و از همان ابتدا کارگران بار تامین آن را بر دوش کشیدند، لذا تامین اجتماعی مستقل و متعلق به کارگران است. آرام آرام اندوخته‌های کارگران در تامین اجتماعی به ثروتی عظیم تبدیل شد و به همین دلیل دولت‌ها همواره به آن چشم طمع داشتند و بارها به آن ناخنک زدند.

رئیس کانون شوراهای اسلامی کار جنوب غرب استان تهران با بیان اینکه در خبرها آمده که تامین اجتماعی با دریافت وام از بانک‌ها مستمری کارگران را در شب عید ٩٧ پرداخت کرده، گفت: این در حالی است که سازمان، ١٨٠هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارد.

دردسرهای فراوان مدیران نالایق

وی افزود: اینکه چرا همه دولت‌ها از زمان مرحوم هاشمی رفسنجانی تاکنون بدهی خود را به تامین اجتماعی نمی‌پردازند و سود بانکی این بدهی چگونه از جیب کارگران به یغما می‌رود، داستان مفصلی است. مدیران نالایق و همسو با منافع دولت، عدم حضور نمایندگان واقعی کارگران در هیات مدیره سازمان، شفاف نبودن عملکرد مدیران به ویژه در بخش مالی، محقق نشدن تحقیق و تفحص از تخلفات مدیریت سازمان در دولت‌های نهم و دهم، بیراهه بردن منابع مالی، درمانی، اقتصادی و همراه شدن با سیاست‌های خانمان‌برانداز نئولیبرالی که برای نابودی این سازمان و به غارت بردن ثروت کارگران و در نهایت خصوصی کردن درمان آن تجویز شده‌اند، از این جمله هستند. رئیس کانون شوراهای اسلامی کار جنوب غرب استان تهران افزود: این‌گونه، درمان ارزان برای کارگران به رویای دست‌نیافتنی تبدیل می‌شود و پیشگیری از بیماری که می‌تواند تا میزان زیادی از هزینه‌های درمان سازمان بکاهد توسط بیمه‌شدگان دور انداخته می‌شود. از این زوایه، سلامت کارگران قربانی کسری منابع درمان در تامین اجتماعی می‌شود.

وی با بیان اینکه در گام دوم، در حوزه تفنین، تامین اجتماعی را به سراشیبی افول بردند، گفت: لغو قانون اجباری بیمه شدن هر کارگر در هر واحد تولیدی و خدماتی، خارج شدن کارگاه‌های کوچک از شمول بازرسی‌های بیمه‌‌ای، باز شدن پای شرکت‌های تامین نیروی انسانی که در خلاء نظارت کارگران را بیمه نکرده یا لیست بیمه کارگران را یکی در میان به تامین اجتماعی رد می‌کنند، باز گذاشتن دست کارفرمایان برای بیمه نکردن کارگران شاغل در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، رواج قراردادهای ۲۹ روزه و ۸۹ روزه برای بیمه نکردن کارگران، استخدام‌های آزمایشی طولانی‌مدت، واقعی نبودن میزان حق بیمه به نسبت دریافتی‌ کارگر و ارسال لیست‌های بیمه‌ای غیرواقعی از سوی کارفرمایان (لیست‌هایی که در آنها نام کارگران واقعی کارگاه‌ دیده نمی‌‌شود) ازجمله راه‌هایی‌ست که برای این افول تدارک دیده شد.

فتحی با بیان اینکه اجرا نشدن طرح طبقه‌بندی مشاغل در واحدهای بزرگ هم تا میزان زیادی موثر بوده، گفت: زمانی که طرح طبقه‌بندی مشاغل اجرایی شود، دستمزد کارگران، واقعی و به همین واسطه درآمدهای تامین اجتماعی نیز افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به پرداخت نشدن ۴درصد حق بیمه مابه‌التفاوت بازنشستگی در مشاغل سخت از سوی بسیاری از کارفرمایان گفت: این مورد هم به کارگران ضربه وارد کرده و هم به تامین اجتماعی. این تخلف کارفرمایان ناشی از هم‌دستی وزارت کار، مدیران تامین اجتماعی و کارفرمایان است. در واقع با آگاهی کامل از آن چشم‌پوشی می‌کنند.

او با بیان اینکه سود سالانه بدهی دولت به تامین اجتماعی، ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است، گفت: این مبلغ از جیب کارگران می‌رود.

شستا با سیاست‌گذاری‌های نادرست در تهدید است

فتحی با اشاره به اهمیت‌ فعالیت‌های اقتصادی سودآور در شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، گفت: مجموعه بزرگ شرکت‌های شستا با سیاست‌گذاری‌های نادرست که از دخالت‌های سیاسی و سوءمدیریت نشات می‌گیرد، در تهدید هستند. تعدادی از این شرکت‌ها در قالب رد دیون به شستا واگذار شده‌اند اما با انتصاب مدیران سیاسی و نالایق به بمب بدهی تبدیل شده‌‌اند؛ بمبی که اگر منفجر شود سازمان را گرفتار مشکلات بسیار می‌کند. وی با اشاره به تاکید دولت بر فروش این شرکت‌ها، افزود: این شرکت‌ها سپس به ارزان‌ترین قیمت به سرمایه‌داران به فروش می‌رسند. به این گونه مدیریت باید آفرین گفت!

رئیس کانون شوراهای اسلامی کار جنوب غرب استان تهران با بیان اینکه باید هرچه سریع‌تر قوانینی که تامین اجتماعی را به کسری منابع و مقروض شدن کشانده‌‌اند، لغو شوند و دولت، بدهی خود را با احتساب سود آن به تامین اجتماعی برگرداند و مجلس هم با در نظر گرفتن محاسبات اکچوئری قانونگذاری کند یا اصلا دست از قانونگذاری در حوزه صندوق‌های بیمه‌ای بردارد، گفت: این‌گونه تامین اجتماعی می‌تواند با اطمینان خاطر تعهدات بیمه‌‌ای خود را به اجرا درآورد.

وی با بیان اینکه کارگران بازنشسته باید از حق اجرای قانون همسان‌سازی بهره‌مند شوند اما کسری منابع، مانع از آن شده، گفت: تامین اجتماعی برای اجرای یک‌بار قانون همسان‌سازی به ۱۲هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که با شرایط ترسیم شده قادر به تامین آن نیست، هر چند که طبق برنامه پنج ساله ششم توسعه دولت مکلف است که بار مالی آن را تامین کند.

فتحی با بیان اینکه قرار شده که دولت ۵ هزار میلیارد تومان به منظور اجرای همسان‌سازی در دو صندوق کشوری و نیروهای مسلح اختصاص دهد، گفت: مستمری‌بگیران تامین اجتماعی هم شهروندان همین کشور هستند اما سهم آنها از منابع دولت در زمان پیری کجاست؟

عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران افزود: اگر تکلیفی بر دوش دولت است باید آن را اجرا کند، اگر هم قادر نیست که چتر اجرای قانون را گسترده کند، اصلا اجرا نکند. متاسفانه بخشی‌نگری موجب شده که کارگران بازنشسته از خود بپرسند چگونه نمایندگان مورد اعتماد خود را پیدا کنند؟ البته که آنها باز هم به تکلیف شهروندی عمل خواهند کرد و از مشارکت مدنی دست نخواهند کشید اما این موجب نمی‌شود که مطالبه‌گری را فراموش کنند.

تعدادی از شرکت‌ها در قالب رد دیون به تامین اجتماعی واگذار شده‌اند اما با انتصاب مدیران سیاسی و نالایق به بمب بدهی تبدیل شده‌‌اند؛ بمبی که اگر منفجر شود سازمان را گرفتار مشکلات بسیار می‌کند

فتحی با بیان اینکه فعالان کارگری از خود می‌پرسند که چرا سیاست‌گذاران و مجریان در مقابل اجرای عدالت تا این اندازه واپسگرا هستند، گفت: دولت مکلف است که تمام طبقات جامعه را فارغ از گرایش‌های سیاسی، مذهب، کارگر یا کارمند بودن، ضعیف یا غنی بودن و... تحت حمایت قرار دهد. قانون‌گذار استثنایی برای دولت قائل نشده، مثلا نگفته که کارگران بازنشسته مشمول یک‌سری حقوق نمی‌شوند اما بازنشستگان دولت شامل می‌شوند!

وی با اشاره به پرداخت وام‌های کم‌بهره به بازنشستگان سایر صندوق‌ها، گفت: مستمری‌بگیران تامین اجتماعی این امتیازها را برخوردار نیستند، آن‌هم صرفا به این خاطر که مطالبات تامین اجتماعی پرداخت نمی‌شود. این اجحاف در حق بازنشستگان این صندوق است؛ صندوقی که بیشترین تعداد بازنشستگان را در کشور دارد اما جایگاه آن در اسناد و سیاست‌های کلی، نازل و بی‌مقدار است.

عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران با اشاره به توجه دیرهنگام مسئولان به تامین اجتماعی گفت: اگر ۱۰ سال زودتر به این موضوع ورود می‌‌کردند شاهد این حجم از ضرر و زیان در مهم‌ترین صندوق‌ بیمه‌ای کشور نبودیم.

وی با بیان اینکه مدیریت سیاسی صندوق‌های بازنشستگی آتش بر جان آنها می‌افکند، گفت: هر جا را که آلوده به بازی‌های سیاسی کردیم، چاهی شد که هرگز از افتادن در آن خلاصی نیافتیم.

فتحی افزود: قطعا نسل‌های آینده درسی که ما نگرفته‌‌ایم را از سر ناچاری به گوش‌های خود آویزان و ما را شماتت می‌کنند. از همین رو باید از آمیخته شدن سیاست با مدیریت علمی صندوق‌های بازنشستگی جلوگیری کرد و اجازه داد تا صندوق‌ها در لوای علم و محاسبات بیمه‌ای کار خود را انجام دهند.

وی تصریح کرد:  اقتصادهای در حال توسعه امروز نظام‌های رفاه را بیش از هر زمانی جدی می‌گیرند و توسعه را با رفاه توام می‌کنند اما ما بر سر رفاه می‌زنیم و توسعه را هم خوار و خفیف می‌شماریم.

ثبات مدیریتی به این معنا نیست که مدیری بیاید و نرود بلکه به این معناست که اگر مدیری سیاستی پی گذاشت که آرامش را حاکم می‌کند، نباید بعدی‌ها بیایند و چرخ را از اول اختراع کنند

ثبات مدیریتی شرط لازم است  اما کافی نیست

عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران با بیان اینکه ثبات مدیریتی در صندوق‌های بازنشستگی هم شرط لازم است اما کافی نیست، گفت: ثبات مدیریتی به این معنا نیست که یک مدیر بیاید دیگر نرود بلکه به این معناست که اگر مدیری سیاستی پی گذاشت که آرامش را حاکم می‌کند نباید بعدی‌ها بیایند و چرخ را از اول اختراع کنند. برای نمونه دیدیم که شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی منحل و جای خود را به هیات امنا داد، در نتیجه اداره تامین اجتماعی دولتی شد. وی افزود: به همین خاطر در تامین اجتماعی مدیریت «فست فودی» حاکم است، یعنی مصرف بیشتر به جای اندوختن بیشتر. البته این کژکارکردی تماما بر گردن مدیران آن نیست چرا که آنها نهادی را تحویل گرفته‌اند که نظام سیاست‌گذاری آن را جدی نمی‌گیرد. به همین جهت باید بیش از اندازه دغدغه داشت و این دغدغه‌ها را از طریق رسانه‌ها علنی کرد.

رئیس کانون شوراهای اسلامی کار جنوب غرب استان تهران با اشاره به اداره سازمان تامین اجتماعی با سرپرست از دی ماه سال گذشته، گفت: اگر وزیر تعاون، کار و رفاه تامین اجتماعی به این نتیجه رسیده که صاحبان واقعی سازمان (کارگران و کارفرمایان) و اعضای هیات امنا و هیات مدیره از آقای زدا رضایت دارند، پس حکم مدیرعاملی وی را صادر کنند و بیش از این معطل نکند.

وی افزود: سازمان تامین اجتماعی برای جامعه کارگران و بازنشستگان به اندازه‌ای مهم است که باید هرچه سریعتر تکلیف آن مشخص شود.