سرویس تاریخ جوان آنلاین: رویداد تاریخی ۱۷ خرداد ۱۳۵۴ در زمره آن دست از حوادث تاریخ انقلاب اسلامی است که کمتر درباره آن سخن رفته و ابعاد آن مورد روایت و تحلیل قرار گرفته است. شاید اثر تاریخی- روایی «حماسه ۱۷ خرداد ۱۳۵۴» در زمره معدود پژوهشهایی باشد که در اینباره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. جناب علی شیرخانی محقق این اثر در دیباچه درباره محتوی آن چنین آورده است: «انقلاب اسلامی ایران حرکتی اصیل و اسلامی بود که از نقطه خاصی آغاز شد و در نقطه معینی به پیروزی رسید و دارای حوادث مهم و سرنوشتسازی بود. یکی از فرازهای برجسته انقلاب اسلامی ایران قیام خونین ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ بود. امام خمینی (ره) که حرکت خود را علیه رژیم سالها قبل از این تاریخ آغاز کرده بود در ادامه مبارزه خویش علیه استبداد در عاشورای سال ۱۳۴۲ سخنرانی کوبنده و تاریخیای علیه رژیم و شخص شاه ایراد کرد. رژیم شاه که از این حرکت کوبنده امام (ره) ضربات مهلکی را تحمل کرده بود، در شب دوازدهم محرم با فرستادن کماندو از لشکر گارد اقدام به دستگیری و زندانی کردن امام در سلول انفرادی پادگان عشرتآباد تهران کرد.
در صبح دوازدهم ماه محرم ملت ایران با اطلاع از دستگیری پیشوای بزرگ نهضت به خیابانها ریختند و مبارزه قاطع و خونینی را علیه رژیم شاه آغاز کردند و چنین بود که نهضت عظیم ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ شکل گرفت. از آن پس هر سال به شیوههای گوناگون توسط مؤمنان و طلاب برای این قیام مراسم باشکوهی برگزار میشد. این مراسم در سال ۱۳۵۴ جلوه خاصی داشت، لذا یکی از فرازهای برجسته تاریخ انقلاب اسلامی و حلقه مفقوده بین قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ و ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ حرکت ۱۷ خرداد طلاب مدرسه فیضیه قم در گرامیداشت قیام خونین ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ است. مرکز اسناد انقلاب اسلامی در راستای شناختن و شناساندن اهداف، دستاوردها و پیامدهای خونین انقلاب اسلامی سعی بر آن دارد که وقایع را ـ. که یا شناخته نشده یا درست شناسانده نشدهاند ـ. بررسی و پژوهش کند و خاطرات آن دسته از افرادی را که نقش کلیدی و محوری در وقایع و رخدادها داشته یا شاهدان منحصر به فرد ماجرا بودهاند، جمعآوری و تدوین و با عنوان خاطرات انقلاب اسلامی چاپ کند و در اختیار پژوهشگران و نسلهای آینده انقلاب اسلامی قرار دهد.»
نویسنده در ادامه چالشهای گردآوری این مجموعه را اینگونه روایت کرده است: «یکی از وقایع ناشناخته انقلاب اسلامی حرکت ۱۷ خرداد سال ۱۳۵۴ طلاب مدرسه فیضیه قم است. از آنجا که از این واقعه حدود ۴۳ سال میگذرد، دستیابی به شاهدان و فعالان آن حرکت به سهولت امکانپذیر نبود؛ لذا ابتدا با سعی و تفحص از راههای گوناگون نشانی تعدادی از آقایان به دست آمد و از آنان برای مصاحبه دعوت شد. آنچه هم اینک به عنوان: حماسه ۱۷ خرداد سال ۱۳۵۴ فیضیه پیشروی خوانندگان گرامی قرار دارد، در واقع متن پیاده و بازنویسی شده مصاحبه حضوری با شاهدان و دستگیرشدگان حرکت ۱۷ خرداد سال ۱۳۵۴ است که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی قم انجام شده است. برای بازنویسی خاطرات به مواردی چند توجه شده است: ۱ ـ چون مصاحبهشوندگان با سه ویژگی خاطرات خود را بیان کردهاند:
الف: مشاهدات عینی
ب: شنیدنیهای خود از این واقعه
ج: تحلیل وقایع
بنابراین در بازنویسی سعی شده است تمام موارد سهگانه فوق لحاظ شود و خوانندگان از آن سه ویژگی استفاده مطلوب را ببرند. ۲ ـ با توجه به اینکه مصاحبهشوندگان بهطور مشروح خاطرات خود را از واقعه ۱۷ خرداد سال ۱۳۵۴ توضیح دادهاند، در بازنویسی سعی شده است از نگارش مطالب تکراری پرهیز شود، جز در مواردی که از تکرار گریزی نبوده است. ۳ ـ عدهای از مصاحبهشوندگان به علت گذشت زمان برخی وقایع را فراموش کردهاند. برای حفظ اصالت خاطره تغییری در بازنویسی آنها صورت داده نشده است. ۴ ـ در بازنویسی مصاحبهها در حد امکان تلاش شده است حالت محاورهای گفتار خاطرات از بین نرود. ۵ ـ مصاحبهها همراه با پرسشهایی بودهاند که هنگام بازنویسی برای پیوستگی مطالب حذف شدهاند. ۶ ـ ترتیب درج خاطرات افراد بر اساس حروف الفبایی نام خانوادگی است و هیچگونه تقدم و تأخری به خاطر مقام و منزلت اجتماعی آنها لحاظ نشده است.»
نظر شما