«هوشنگ جاوید» درباره ریشه آئین های نوروزی و نوزایی در بهار در بین ایرانیان به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان توضیح داد: نوروز سه دگرگونی و رویه در فرهنگ ایرانی پدید می آورد یکی پیشواز رفتن نوروز، دیگری آداب نوروز داری و مسئله سوم هم آداب ویژه زندگی در نوروز است، به همین خاطر ماجرا  گونه هایی بوجود می آید که به صورت زمانی فصلی و اجرایی است که به آن آئین می گوییم هر کدام از این آئین ها هم جای پژوهش و ریشه یابی  دارد نوروز خودش آئین بزرگ است که از خورده آئین های فراوانی تشکیل می شود بیشتر اینها جای ثبت، کد گذاری ودسته بندی و گردآوری دارند و کمتر تاکنون این کارها انجام شده است . در پیشواز رفتن یکسری پیشواز ها داریم که باورمدارانه هست این پیشوازهای باورمدارانه از اهمیت دادن به روزها و زمان ها گرفته تا بی نهایت... مثل اینکه ماه اسفند را به دو تا ده روز و دو تا پنج روز قسمت می کردند که شد اهمن و بهمن و...نامگذاری می کردند  روزهای آخر هم به خاله پیرزن  معروف است یکسری پیشوازهایی هست که پیشوازهای تازه سازی هستند.

این پژوهشگرموسیقی نواحی و آئینی با اشاره به پیشوازه های تازه ساز نوروزی اظهار کرد: اگر بخواهیم برخی از پیشواز های نوروزی را باید با نگاه فرهنگی ببینیم مثل رخت نوروز دوختن، شیرنی نورو،کوزه نوروز خریدن، خانه تکانی و سبزه نوروز...یکسری پیشوازها هم نمایشی مژده بخش مثل نمایش های «آهو بره»، «اسب چوبی»، «حاجی فیروز»، «آتشک بازی»، «گل گردانی»  و «نوروزخوانی» هستند که این پیشوازها نمایش مدار هستند؛ گذشته از اینها یکسری پیشوازهای باور مدارانه دینی هم اضافه شده است که این پیشوازها خیلی مهم هستند مثل «جشن مردگان» که در پنج روز آخر داریم، برخی مواقع مناسبت های مختلف اتفاق می افتد  و ماه های شمسی و قمری با هم تداخل پیدا می کنند در نتیجه «رمضانیه های نوروزی»،«غدیریه های نوروزی» و مرثیه های و نوحه های نوروزی داریم که هیچکدام از اینها دسته بندی نشده اند و کم کار شده اند خودم بر روی اینها کار کرده ام اما اینها جای کار بسیاری دارد.

هوشنگ جاوید با بیان اینکه نوروز جای پژوهش بسیار دارد، گفت: متاسفانه بعد از ثبت جهانی نوروز  بیشتر به کارهای نمایشی و نشاط انگیزی نوروز فکر شد تا اینکه به کارهای فرهنگی نوروز پرداخته شود.

وی در پاسخ به این سئوال که  سابقه نوروز در پژوهش ها به چه تاریخی می رسد؟ اظهار کرد: به طور کلی  برای نوروز نمی شود سابقه ای دید با همه حرف های که زده شده  نوروز بیش از 6 -7 هزار سال می تواند تاریخ داشته باشد؛ انگاره های کشف شده در باستان شناسی شده ایران پدید آمده و در حوزه ایران کهن پژوهش هایی صورت گرفته نشان می دهد نمی توان تاریخ دقیقی برای نوروز تعیین کرد.

هوشنگ جاوید تصریح کرد: برخی از اداب نوروزی مثل نوروزخوانی در طول زمان تغییراتی کرده است نوروزخوانی  در برخی مناطق اجرا می شود و در برخی مناطق از بین رفته است در مازندران و کاشمر اجرا می شود و در خیلی جاها اجرا نمی شود این نوروز خوانی در طول زمان که تغییرات مذهبی بوجود آمده است بار متنی شان تحت تاثیر آیین های باورمدانه اسلامی شده است.