قاسم محبعلی
کارشناس خاورمیانه
مقامات امریکایی در سفرهایی که به خاورمیانه انجام می‌دهند معمولاً چندین هدف مشخص را دنبال می‌کنند. یکی از این اهداف پیشبرد برنامه صلح میان فلسطینیان و اسرائیل و دیگری تنگ‌تر کردن حلقه فشارها و تحریم‌ها علیه ایران است. اما در کنار این اهداف از پیشبرد رابطه خود با کشورهای عربی که امریکا در آنها صاحب منافع بسیاری است، نیز غافل نیستند.  این سه هدف عموماً همزمان در تمامی سفرهای خاورمیانه‎ای مقامات امریکا دنبال می‌شود. ولی به نظر می‌رسد این بار سفر مایک پومپئو، وزیر خارجه امریکا به اسرائیل، لبنان و کویت حول یکی از این محورها یعنی ایران می‎گردد. بجز اسرائیل، هم دولت کویت و هم برخی مقامات لبنان روابط حسنه و مناسبی با ایران دارند. همین فاکتور نشان می‎دهد، وزیر خارجه امریکا در نظر دارد در سفر خود به این دو کشور تلاش کند کویتی‎ها را ترغیب کند رابطه شان را با ایران کاهش دهند. همچنین از آنجا که طبیعتاً یکی از کشور‌هایی که حوزه نفوذ و حضور ایران تلقی می‌شود، لبنان است، به نظر می‌رسد یکی از اهداف امریکایی‌ها این باشد که بتوانند بر سایر گروه‌های لبنانی فشار بیاورند تا رابطه شان را با ایران کاهش دهند و نقش حزب‌الله را در آنجا محدود کنند. در یکی دو ماه اخیر انگلیسی‎ها حزب‌الله را در فهرست گروه تروریستی قرار دادند و امریکا به بقیه کشورهای اروپایی فشار می‌آورد که آنها نیز از این رویه پیروی کنند که فعلاً آلمان از آن خودداری کرده است. با این حال الزاماً این گونه نیست که سفرهای مقامات امریکایی به خاورمیانه نتایج فوری در پی داشته باشد. آقای پمپئو در سفر قبلی خود به خاورمیانه، طرح نشست ورشو را مطرح کرد که دو هدف تشکیل یک ائتلاف بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران و بهبود و تلطیف رابطه میان اعراب و اسرائیل را دنبال می‌کرد. وقایع پس از سفر قبلی او و نشست ورشو حاکی از آن بود که او در کسب هدف اول خود کاملاً ناکام ماند. هرچند که در هدف دوم به موفقیت‎هایی دست یافت و در نشست ورشو، مقامات عربی و اسرائیلی در کنار یکدیگر نشسته و با یکدیگر تبادل نظرکردند. لذا باید ببینیم امریکایی‌ها که در دور تازه سفرهای مایک پمپئو به خاورمیانه چه اهداف دیگری را دنبال می‎کنند. هرچند که پیش‎بینی می‎شود تلاش وی بجز هدف گرفتن ایران همچنین شامل صلح اعراب و اسرائیل و آنچه معامله قرن عنوان کرده‎اند و پیشبرد منافع و سیاست‌های امریکا در خاورمیانه باشد. مسأله دیگر انتخابات اسرائیل است، سفر وزیر خارجه امریکا به اسرائیل تنها چند هفته پیش از این انتخابات انجام می‎شود. طبیعتاً نمی‌توان گفت اقدامات دیپلماتیک امریکا درمنطقه در انتخابات اسرائیل تأثیر ندارد. در بین دولت‌های اخیر امریکا، نتانیاهو بهترین رابطه را  با ترامپ و اعضای دولت وی دارد، یقیناً آنها دنبال آن هستند که نتانیاهو مجدداً در انتخابات پیروز شود اما مشخصاً تنها هدف سفر پمپئو به کشور‌های عربی را نمی‌توان به هدف حمایت از انتخاب مجدد وی در انتخابات پیش روی اسرائیل مرتبط دانست.