شفاآنلاین>سلامت> میانگین تعداد داروهای تجویزی توسط پزشکان ایرانی در هر نسخه با استاندارد جهانی مورد نظر سازمان جهانی بهداشت فاصله اندکی دارد. یکی از مواردی که رئیس جمهوری در مراسم کسب رای اعتماد وزیر بهداشت مطرح کرد و سازمان غذا و دارو نیز این موضوع را تایید میکند.
به گزارش شفاآنلاین، در مراسم کسب رای اعتماد سعید نمکی در مجلس شورای اسلامی بود که حسن روحانی از واژه «زینتالنسخه» استفاده کرد و گفت: «با اجرای سلامت الکترونیک و کارت الکترونیک سلامت میتوان شفافسازی کرد که یک نفر در سال چند بار از ام آر آی و اسکن استفاده کرده یا به دکتر مراجعه کرده و چه مقدار دارو برای او تجویز شده است. همچنین میتوان پزشک را کنترل و بررسی کرد که چقدر دارو برای بیمار مینویسد و متخصصان و نظام پزشکی و ناظران میبینند که این داروها چه مقدار لازم و ضروری بوده و چقدر زینتالنسخه است.»
مهرناز خیراندیش، مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف کالاهای سلامت محور سازمان غذا و دارو ((medicin)در همین رابطه میگوید: «میانگین تعداد قلم داروها در نسخههای پزشکان ایرانی 3 قلم دارو در یک نسخه است و توصیه سازمان بهداشت جهانی در این زمینه 2.5 قلم دارو در هر نسخه است.»
وی ادامه میدهد: «داروهایی که برای بیماران در نسخهها نوشته میشود بر اساس تشخیص پزشک است، اما برخی داروها مصرف خودسرانه دارند و بیماران خودشان داروها را از داروخانه میخرند یا از افراد دیگری دریافت میکنند که این موضوع باعث مصرف خودسرانه و آثار سوءمصرف میشود.»
تقریبا به میانگین جهانی رسیدیم
خیراندیش میگوید: «در سالهای اخیر ارتقای تجویز و مصرف منطقی دارو، از طرفی به دلیل اطلاعرسانیهای وسیع انجام شده و از طرف دیگر به علت همکاری تمامی ذینفعان اتفاق افتاده است. به همین علت در حال حاضر تعداد داروها در نسخههای پزشکان ایرانی تقریبا به میانگین جهانی نزدیک شده است.»
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف کالاهای سلامت محور سازمان غذا و دارو ادامه میدهد: «با این حال با توجه به تذکر رئیس جمهوری در این زمینه، باید تمرکز بیشتری درباره تجویز و مصرف غیرمنطقی داروها انجام داد و موظف هستیم که برنامههای جدیدتری در این زمینه اجرا کنیم که البته کارهایی در این رابطه نیز انجام شده و در سال آینده عملیاتی خواهد شد تا بتوانیم به استاندارد جهانی برسیم.»
کارنامه دارویی پزشکان
این در شرایطی است که بیستم شهریور 97 و در دوران ریاست غلام رضا اصغری بر سازمان غذا و دارو، وی از ارائه کارنامه دارویی به پزشکان خبر داده و گفته بود: «در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم و باید عرضه و تقاضای دارو مدیریت شود. به همین علت همه پزشکان هر سه ماه یک بار کارنامه نسخهنویسی دریافت میکنند و اگر تعداد اقلام تجویزی آنها بیش از حد استاندارد باشند، تذکر میگیرند.»
اصغری همچنین این نکته را مطرح کرده بود که به پزشکانی که تعداد اقلام دارویی آنها بالا باشد، تذکر داده میشود.
طاهر موهبتی، مدیرعامل سازمان بیمه (Insurance)سلامت نیز یازدهم مهر 97 گفته بود: «تعدادی از پزشکان برای نوشتن اقلام زیاد دارو در نسخه بیمار تذکر گرفتند و حتی برخی نیز تعهد دادند. همواره از پزشکان خواسته می شود از اقلام فارماکوپه دارویی (موجود در فهرست دارویی کشور) استفاده کنند که تقاضای معقولی است؛ زیرا نباید مردم نگرانی در حوزه تامین دارو داشته باشند.»
ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت نیز در مهر ماه امسال گفته بود: «میانگین تعداد اقلام دارویی هر نسخه باید زیر 2 قلم دارو باشد که این میزان تا چند سال پیش حدود 4 قلم بود و اکنون به حدود 2.8 رسیده و هنوز هم از میزان استاندارد جهانی بالاتر است.»
خیراندیش نیز درباره کارنامه دارویی پزشکان میگوید: «تعداد داروهایی که پزشکان تجویز میکنند در کمیتههای تجویز و مصرف منطقی داروها در دانشگاههای علوم پزشکی به صورت ماهانه بررسی شده و بر اساس میانگین نسخههای همان پزشک یا همان تخصص در همان شهر و میانگین کشوری مقایسه انجام میشود. با توجه به انجام این مقایسه، پزشکانی که از میانگین تعداد داروها انحراف بیشتری داشته باشند، بازخورد و گزارش مکتوب دریافت میکنند.»
وی ادامه میدهد: «همچنین مقایسه کشوری نیز در کنار این گزارشها به پزشک ارائه میشود که این موضوع بسیار موثر بوده است. حتی در برخی موارد پزشک به صورت ناخواسته تجویزی انجام داده و بعد از دریافت این گزارشها، تغییراتی در روند تجویز ایجاد کرده و در نتیجه در زمینه تجویز و مصرف منطقی دارو، بهبودهایی اتفاق افتاده است.»
تاثیر تجویز منطقی دارو در مدیریت منابع سلامت
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف کالاهای سلامت محور سازمان غذا و دارو درباره تاثیر تجویز منطقی دارو در زمینه مدیریت منابع نیز میگوید: «هرچقدر مصرف دارو منطقیتر شود، به همان میزان نیز اشتباهات و عوارض ناخواسته ناشی از مصرف غیرمنطقی هم کمتر میشود. در نتیجه عوارض نیز کمتر شده و هزینههای کمتری به نظام سلامت تحمیل میشود.»
خیراندیش ادامه میدهد: «از طرفی دارو توسط بیماران خریده میشود که به آن دارو نیاز دارند و با تجویز منطقی دارو، بیماری که به دارو نیاز دارد میتواند به داروی مربوطه دسترسی مناسبتتری داشته باشد. هرچقدر تجویز منطقیتر انجام شود، منابع سلامت نیز مدیریت میشود.»
به هر حال به نظر میرسد تاکید ویژه رئیس جمهوری درباره داروهای اضافهای که در نسخهها نوشته میشود و مسیر طی شده توسط سازمان غذا و دارو در سالهای اخیر در مسیر سلامت مردم است. اتفاقی که اگر بر اساس استانداردهای جهانی صورت بگیرد، هم منجر به کاهش سوء مصرف دارو و استفاده خودسرانه از آن و هم باعث مدیریت منابع در نظام سلامت میشود.»
نظر شما