صاحبخبر - گروه جامعه: هفته اول اسفند هر سال به نام «هفته سلامت مردان» نامگذاری شده است. هدف از این نامگذاری توجه ویژه به اطلاعرسانی و افزایش آگاهیهای عمومی درباره بیماریهای خاص مردان و سلامت و بهداشت آنان در جامعه عنوان شده است
امسال، از سوی دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت شعار هفته سلامت مردان «مردان فعالتر، مردان سالمتر» تعیین شده و «مردان فعال و بهرهوری در محیط کار دوستدار فعالیت بدنی»، «نقش مستقیم و غیر مستقیم فعالیت جسمانی در پیشگیری و درمان بیماریهای غیر واگیر، واگیردار، سلامت روانی و اجتماعی»، «پدران، مشوق فعالیت جسمانی پسران و سایر اعضای خانواده»، «شهر دوستدار فعالیت جسمانی»، «ایمنی و استاندارد در فعالیتهای ورزشی»، «مردان جوان فعالتر، عملکرد تحصیلی بالاتر» و «زندگی طولانیتر برای سالمندان و بیماران فعال» نام روزهای این هفته از یکم تا هفتم اسفند هستند.
در همین راستا، دیروز نشستی خبری با حضور مسئولان حوزه سلامت به مناسبت هفته سلامت مردان برگزار شد که در آن، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و رئیس اداره میانسالان وزارت بهداشت حضور داشتند.
تدوین برنامه استراتژیک برای سلامت مردان
حامد برکاتی مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در این نشست خبری با بیان اینکه زنان سبک زندگی سالمتری نسبت به مردان دارند، گفت: در حال تدوین برنامه استراتژیکی برای مردان هستیم که در سال آینده انجام میشود و در این برنامه نگاه ویژهای به سلامت مردان خواهیم داشت. وی با بیان اینکه طبق بررسیهای وزارت بهداشت، سلامت در جنس مذکر در همه گروههای سنی نسبت به جنس مونث بیشتر در معرض خطر بوده است و زنان سبک زندگی سالمتری را نسبت به مردان دارند، افزود: پیامدهای نامطلوب سلامت هم در بین پسران و مردان بیش از زنان و دختران بوده است. باید توجه کرد که مردان بیشتر با نابرابری در حوزه سلامت مواجهند که بخشی از آن ناشی از رفتار مردان است که به دلیل احساس رویینتنی و عدم نیاز به مراقبت، تصوراتی اشتباه دارند. برکاتی تاکید کرد: چاقی، اضافه وزن، اعتیاد، چربی خون و فشار خون پنج علتی هستند که سلامت مردان را در کنار حوادث ترافیکی تحت تاثیر قرار میدهد. علیرغم اینکه به طور متوسط سطح تحصیلات مردان جامعه از زنان بیشتر است، اما سواد سلامت در مردان کمتر است. طبق بررسیهای ما، مردان ۴۰ درصد سواد سلامت را از رسانه ملی، ۴۰ درصد را از پزشکان و گروههای سلامت و حدود ۲۰ درصد را از شبکههای اجتماعی و اینترنتی میگیرند که البته در سالهای اخیر دریافت اطلاعات از شبکههای اجتماعی رو به تزاید بوده و در آینده شبکههای اجتماعی محل مداخلهای برای سلامت مردان خواهند بود. برکاتی ادامه داد: در عین حال به طور متوسط زنان ایرانی دو تا سه درصد بیش از مردان واجد بیمه عمومی و مکمل هستند. وی با بیان اینکه بحث سلامت مردان در دنیا جدید است، گفت: امروزه کشورهای زیادی به این اولویت به عنوان بدنه موتور محرکه اقتصادی کشور توجه دارند. باید توجه کرد که عمده درگیریهای سلامتی در مردان ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی است که شاخص آن ۱۷۷ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر در مردان است. دیابت، سرطان و حوادث ترافیکی نیز در این حوزه قرار دارند. البته حوادث ترافیکی که در گذشته بین ۲۴ تا ۲۵ هزار مرگ را به خود اختصاص میداد، در سالهای اخیر کاهش داشته و به حدود ۱۶ هزار مرگ رسیده است. برکاتی با بیان اینکه حوادث ترافیکی و خشونتبار در مردان بیشتر است، گفت: بیماریهای روانی که منجر به مرگ میشود نیز در مردان بیش از چهار برابر زنان است؛ به طوریکه در مردان ۷.۱ درصد و در زنان ۱.۷ درصد در هر ۱۰۰ هزار نفر است. همچنین حوادث ترافیکی در مردان سه برابر بیش از زنان منجر به فوت میشود. برکاتی با بیان اینکه از هر پنج مرگ ناشی از خشونت، چهار مرگ مربوط به مردان و یک مرگ مربوط به زنان است، گفت: در مرگ ناشی از جنگها نیز از هر ۱۰ مورد ۹ مرگ مربوط به مردان است که این موضوع نشان میدهد مردان بیش از زنان آسیب پذیرند و در عین حال مراقبت کمتری از خود دارند و سواد سلامتشان نیز کمتر است. برکاتی ادامه داد: در کشورهایی که خدمات سلامت به صورت عادلانهتر به دو جنس ارائه داده میشوند، تفاوت امید به زندگی میان زنان و مردان کمتر است. امیدواریم در سالهای آینده با برنامههای راهبردی، اقدامات خوبی در این حوزه انجام دهیم. البته ما خدمات مراقبت و ارتقای سلامت و غربالگری را برای بیماریهای آقایان ارائه میدهیم و هر سه سال یک بار مردان بالای ۳۰ سال در کشور این خدمات را دریافت میکنند. در عین حال اولویتهای شش گانهای را در حوزه سلامت مردان تدوین کردهایم که سه موردشان موجب مرگ مردان و سه موردشان هم موجب بیماری در مردان میشوند. وی افزود: بیماریهای قلبی عروقی، حوادث و سرطانها مواردی هستند که منجر به مرگ در مردان میشوند. همچنین ۱۱ علت مرگ مردان ۳۰ تا ۷۰ ساله در کشور، بیماریهای قلبی عروقی، حوادث ترافیکی، سکتهها، دیابت، سرطان دستگاه گوارش، خشونت، سرطان ریه، فشار خون، خودکشی و بیماریهای تنفسی است. همچنین مواردی که منجر به بیماری در مردان ۳۰ تا ۷۰ ساله میشود عبارتند از اختلالات روانی، اختلالات اسکلتی، اختلالات باروری و جنسی که در ۲۵ درصد موارد برای مردان مشکلآفرین است. همچنین باید توجه کرد که ۵۷ درصد مردانی که از بیماریهای عفونی جنسی رنج میبرند، دیر برای مداخله مراجعه میکنند. وی با بیان اینکه ما انتظار داریم سالانه ۳۲ درصد از مردان برای دریافت خدمت به مراکز جامع سلامت و پایگاههای بهداشتی مراجعه کنند، گفت: این در حالیست که میزان مراجعه مردان به این مراکز بسیار کمتر است. از طرفی ۸۰ درصد جمعیت کشور در سامانه سیب ثبت نام شدهاند و اگر برای دریافت خدمت مراجعه نکنند از طریق فراخوان تلفنی با آنها ارتباط میگیریم. در عین حال قرار است طرحی به صورت پایلوت اجرا شود تا برخی از مراکز سلامت در نوبت بعد از ظهر هم فعال باشند. در عین حال اکنون در بسیاری از شهرستانهای کشور خدماتمان را به محل کار بردهایم و غربالگری سلامت را به طور هماهنگ در محل کار مردان انجام میدهیم.
وضعیت نامطلوب تغذیه در مردان
زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، نیز در این نشست خبری الگوی تغذیهای مردان را نامطلوب اعلام کرد و و با اشاره به اینکه کمبود ویتامین D خطر پوکی استخوان را افزایش داده و عدم کمبود آن نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر دارد، گفت: ۵۹ درصد از مردان ۴۵ تا ۶۰ ساله دچار کمبود ویتامین D هستند. وی افزود: قاعدتا در بحث سلامت مردان یکی از اجزای مهم، بحث تغذیه است. در حال حاضر در کشور مهمترین علت مرگ و میر بیماریهای غیر واگیری مانند دیابت، بیماریهای قلبی عروقی و سرطانها هستند و باید بدانیم که یکی از ریسکفاکتورهای این بیماریها تغذیه و الگوی غذایی نامناسب است که در کنار فعالیت بدنی کم، دو عامل اصلی محسوب میشوند که باعث شیوع فزآینده بیماریهای غیرواگیر شدهاند. وی با بیان اینکه الگوی غذایی مردان مطلوب نیست، گفت: به عنوان مثال مردان در روز ۱۰ گرم نمک مصرف میکنند؛ در حالی که طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی باید کمتر از پنج گرم در روز نمک مصرف کرد. این موضوع میتواند در مردان منجر به فشار خون و یا بیماریهای قلبی و عروقی، پوکی استخوان و سرطان معده شود. وی ادامه داد: در عین حال در حوزه پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر مصرف پنج واحد میوه و سبزی در روز توصیه شده است اما مطالعات ما نشان میدهد در این زمینه هم الگوی غذایی مردان مناسب نیست و ۱۷ درصد مردان ۱۸ سال به بالا حداقل دو بار در روز میوه و ۴۰ درصد مردان سه واحد در روز سبزی مصرف میکنند. همچنین اطلاعات موجود ما نشان میدهد که مردان ۱۸ سال به بالا ۷۵ درصد اضافه وزن و چاقی دارند. در این زمینه الگوی غذایی نامناسب یک عامل بسیار مهم محسوب میشود. عبداللهی با بیان اینکه حدود ۴۰ درصد مردان تحرک بدنی کافی دارند، گفت: طبق بررسیهای ما ۴۰ درصد مردان ۴۵ سال به بالا مبتلا به فشار خون و کلسترول بالا هستند که یکی از علل مهم آن تغذیه نامناسب است. همچنین در پسران بین هفت تا ۱۸ ساله نیز حدود ۲۲ درصد اضافه وزنشان از دختران این سن بیشتر است و حدود ۲۰ درصدشان هم دچار چاقی شکمی هستند که طبعا مصرف بیرویه فستفود، مواد قندی و عدم تحرک علت این مشکلات است. عبداللهی همچنین گفت: یکی از اقداماتمان نیز بحث مکمل یاری با ویتامین D است که در حال حاضر در تمام دبیرستانهای پسرانه انجام میشود و ماهانه یک مکمل ویتامین D ۵۰ هزار واحدی به پسران دبیرستانی میدهیم.
85 درصد موارد ایدز در مردان است
همچنین ربابه علامه، رئیس اداره میانسالان وزارت بهداشت طی سخنانی در این نشست خبری ضمن اشاره به برنامههای در نظر گرفته شده برای سلامت مردان، گفت: ۹۰ درصد حوادث شغلی برای مردان اتفاق میافتد و ۸۵ درصد موارد ایدز نیز در مردان دیده میشود. وی با بیان اینکه علاوه بر آموزشهای ارتقای سلامت برای مردان، یک سری بسته خدمت نیز برایشان تدوین کردهایم، گفت: بسته خدمتی مردان دارای سه جزء کنترل عوامل خطر و اصلاح سبک زندگی، اصلاح الگوی تغذیه و اصلاح الگوی مصرف دخانیات است. در عین حال در کنار این خدمات، خدمات تن سنجی نیز در مراکز بهداشت انجام میشود و وضعیت فعالیت جسمانی افراد نیز مورد ارزیابی قرار میگیرد. در این حوزهها مشاورهها به صورت کاملا علمی تبیین و ارائه میشود. وی با بیان اینکه شیوع مصرف دخانیات در مردان بیش از زنان است، گفت: بر همین اساس مراقبان سلامت به طور فعال در مراکز سلامت خدمات مشاورهای را برای ترک دخانیات ارائه میدهند. در عین حال باید توجه کرد که یکی از علل مهم ناتوانی در مردان اختلالات سلامت روان است که در این زمینه ما خدمات لازم را در مراکز سلامت ارائه میدهیم. خوشبختانه در حال حاضر در سیستم شبکه بهداشت روانشناس هم فعال است و ارائه خدمت دارد. وی اضافه کرد: موضوع دیگر در حوزه سلامت مردان، سلامت باروری است که ابعادی مانند عفونتهای آمیزشی دارد. باید بدانیم که عفونتهای آمیزشی در مردان بسیار بی سر و صدا ایجاد میشود. پرداختن به این مسائل در سیستم بهداشتی و درمانی باعث میشود که موانع فرهنگی برای رفع آنها حل شود و ما به طور فعال بتوانیم در این حوزهها اقدام کنیم.∎
نظر شما