به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، بر پایه جدول های آماری راه آهن جمهوری اسلامی ایران و سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور در مجموع 40 هزار و 363 دستگاه انواع لکوموتیو، واگن، مترو و قطار حومه ای شامل 618 دستگاه لکوموتیو، 28 هزار و 500 دستگاه واگن باری، یک هزار و 558 دستگاه واگن مسافری، 186 دستگاه لکوموتیو مسافری، 650 دستگاه خودکشش و قطاری حومه ای، 621 دستگاه قطار سریع السیر، 231 دستگاه لکوموتیو مانوری و هشت هزار دستگاه مترو در ناوگان صنعت ریلی مورد نیاز است.

این در حالی است که بر اساس برنامه ششم توسعه نیز باید طول شبکه ریلی کشور از 13 هزار به 25 هزار کیلومتر افزایش می یابد. در سرفصل امور اقتصادي سياست هاي کلي برنامه ششم توسعه در رديف هاي 25 و 26 به طور مشخص به اولويت حوزه حمل و نقل ريلي اشاره شده است:

اولويت ‌بخش ريلي در توسعه‌ حمل‌ونقل و ايجاد مزيت رقابتي براي آن.

توسعه‌ حمل‌ و نقل ريلي باري با اولويت تجهيز شبکه و پايانه‌هاي باري و اتصال شبکه به مراکز بزرگ اقتصادي، تجاري و صنعتي و مبادي ورودي و خروجي مهم کشور و شبکه‌هاي ريلي منطقه‌اي و جهاني به‌ويژه کريدور شمال – جنوب با هدف توسعه صادرات و ترانزيت بار.

امروز راه آهن با داشتن نقاط قوت و مزيت هاي بسيار، زمينه مساعدي براي تحقق اهداف کلان اقتصادی کشور دارد. برخورداری راه آهن از ظرفیت های مناسب برای ترانزیت کالا و ایجاد مزیت صادراتی برای بسیاری از تولیدات داخلی در صورت گسترش کیفی و کمی حمل و نقل ریلی و مزیت در حمل انبوه و حجیم بار در مسیرهای طولانی،مصرف سوخت کمتر قطار در مقایسه با سایر وسایل حمل و نقل،آلودگی کمتر محیط زیست، ایمنی بالاتر حمل و نقل ریلی نسبت به سایر روشها حمل و اتصال تعدادی از مراکز باری مهم (بنادر مهم،معادن و....) به شبکه ریلی از جمله مزيت هاي اين حوزه است كه اعمال سياست هاي توسعه اي را در اين بخش توجيه پذير مي كند.

بر این اساس در دولت یازدهم و دوازدهم بهسازی 923 کیلومتر و بازسازی 660 کیلومتر خطوط، توسعه خطوط حومه ای به طول 461 کیلومتر، افزایش ظرفیت خطوط راه آهن (دو خطه سازی) به طول 1127 کیلومتر و تجهیز 168 ایستگاه و بیش از 300 دستگاه لوکوموتیو به سیستم کنترل اتوماتیک قطار (اِی.تی.سی) با 2500 کیلومتر تراک بندی صورت گرفته است.

همچنین تجهیز و نوسازی 300 ایستگاه به سیستم های جدید و به روزرسانی سیستم های ارتباطی، تجهیز و ارتقای سیستم علایم الکتریکی در 125 ایستگاه، تجهیز کل شبکه ریلی به سیستم دیسپاچینگ مرکزی و بازگشایی 23 ایستگاه در شبکه موجود ریلی از دیگر اقدام های صورت گرفته است.

مقاوم سازی ساختمان پنج ایستگاه، ساخت 113 کیلومتر دیوار حریم ریلی و سکو، زیرگذر و سایبان در 25 ایستگاه، اصلاح، بهینه سازی و ارتقای تاسیسات ایستگاهی در 45 ایستگاه و ساخت نمازخانه مسافری در 45 ایستگاه از دیگر اقدامات صورت گرفته برای بهبود وضعیت حمل و نقل ریلی کشور است.

به طور متوسط از چهل سال قبل تاکنون سالانه معادل ۱۶۶ کیلومتر خط اصلی ریلی احداث شده و ۴۵۷۵ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۱۱ هزار و ۲۲۶ کیلومتر در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است. ایسنا در خبری در این زمینه نوشته است: «میزان خطوط اصلی ریلی کشور در ابتدای پیروزی انقلاب ۴۵۷۵ کیلومتر بوده که طی چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ۱۱ هزار و ۲۲۶ کیلومتر رسیده است که در مقایسه با آغاز انقلاب اسلامی ۶۶۵۱ کیلومتر افزایش داشته است که نشان دهنده ۱۴۵ درصد افزایش معادل ۲.۵ برابر در این مدت به طور متوسط سالانه ۱۶۶ کیلومتر خطوط اصلی ریلی احداث شده است.

از مهمترین خطوط ریلی احداث شده پس از پیروزی انقلاب راه آهن گرگان-اینچه برون به طول ۹۰ کیلومتر، راه آهن تهران– همدان به طول ۲۵۸ کیلومتر، راه آهن خواف-هرات به طول ۷۷ کیلومتر، راه آهن غرب کشور به طول ۱۴۶ کیلومتر، راه آهن مراغه - ارومیه به طول ۹۸ کیلومتر بوده است.

در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ۴۲۰ لکوموتیو، ۲۹۶ واگن مسافری و حدود ۱۲۰ هزار و ۱۵۰ واگن باری در مسیرهای ریلی تردد داشتند که این میزان در حال حاضر به ۹۲۳ لکوموتیو، ۲۰۸۱ واگن مسافری و ۲۵ هزار و ۲۴۳ واگن باری رسیده است که به ترتیب ۲ و۲.۷ برابر افزایش یافته است.

تعداد مسافر ریلی در ابتدای انقلاب اسلامی ۵.۴ میلیون نفر بوده که این مقدار در پایان سال ۱۳۹۶ به بیش از ۲۴ میلیون نفر افزایش یافته است که حاکی از افزایش ۴.۵ برابری در این بخش است. همچنین میزان تناژ بار کل ریلی در ابتدای انقلاب اسلامی ۶.۹ میلیون تن بوده که این مقدار در پایان سال ۱۳۹۶ به بیش از ۴۶.۷ میلیون تن افزایش یافته است که حاکی از افزایش ۶.۷ برابری است.»

یادآور می شود: دولت در برنامه ششم، توسعه حمل‌و‌نقل ریلی را جزو اولویت‌های خود قرار داده است. براین اساس، اولویت ‌بخش ریلی در توسعه حمل‌و‌نقل و ایجاد مزیت رقابتی برای آن در بند 24 ابلاغیه سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه آمده‌است و در بند 25 بر توسعه حمل‌و‌نقل ریلی باری با اولویت تجهیز شبکه و پایانه‌های باری و اتصال شبکه به مراکز بزرگ اقتصادی، تجاری و صنعتی و مبادی ورودی و خروجی مهم کشور و شبکه‌های ریلی منطقه‌ای و جهانی به‌ویژه کریدور شمال – جنوب با هدف توسعه صادرات و ترانزیت بار تاکید شده است./