شناسهٔ خبر: 31151484 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

واکاوی نقادانه سی‌ و هفتمین جشنواره فیلم فجر

تهران- ایرنا- در حالی که قطار سی‌ و هفتمین جشنواره فیلم فجر با معرفی برگزیدگان این جشنواره به ایستگاه پایانی رسید، رسانه های داخلی امروز نیز به بررسی نقاط قوت و ضعف این جشنواره پرداختند.

صاحب‌خبر -

به گزارش گروه نشریات خبری؛ جشنواره فیلم فجر که هر ساله در آستانه ایام الله دهه فجر آغاز می شود، امسال هم با اکران آثار منتخب در پردیس سینمایی ملت و سینما‌های مردمی به طور رسمی وارد فاز اجرایی شد و سرانجام پس از 10 روزبا همه حاشیه‌هایش با تقدیر از هنرمندان برگزیده به پایان رسید.
اختتامیه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر با حضور شخصیت هایی همچون وزیر ارشاد، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری، حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی و بزرگان سینمای ایران از جمله جمشید مشایخی، عصر روز دوشنبه 22 بهمن ماه در برج میلاد برگزار شد و اخبار مربوط به آن در فضای رسانه ای کشور بازتاب گسترده ای داشت.
بررسی امروز (24 بهمن ماه) روزنامه ها، خبرگزاری ها و تارنماهای داخلی نشان می دهد که رسانه های نزدیک به جریان اصلاح طلب به نقد برخی فیلم ها و انتقاد از خط مشی و سیاستگذاری‌های این جشنواره پرداخته اند.
نیاز به بازنگری در این جشنواره و ایجاد اتاق فکر متشکل از افراد کارآمد و هوشمند برخی از پیشنهادهایی است که از سوی این رسانه ها مطرح شده است.
عبارت های به کار گرفته شده از سوی این رسانه ها عبارتند از: پیشکسوتان مهجورمانده سینما؛ روشن شدن چراغ اول اعتراض توسط همایون غنی زاده؛ کارگردان فیلم «مسخره باز» شاید خواست ادای مارلون براندو را دربیاورد؛ لوس‌بازی زننده جوانک تازه‌کاری با رفتارهای تهوع‌آور متظاهرانه‌اش در ادا درآوردن کژفهمانه از براندوی بزرگ؛ داوران فقط پیچ و مهره‌های فیلم را دیدند؛ کاش مدیران و متولیان سینما پای اعتبار فیلم فجر بایستند و نگذارند به مضحکه بدل شود؛ ورود پول‌های مشکوک به سینما؛ اتفاق عجیب نبودن سانسور قسمتی از مراسم اختتامیه فیلم فجر در تلویزیون؛ سانسور به جز آبروریزی برای تلویزیون چیزی در بر ندارد؛ پوشش عجیب بعضی بازیگران؛ خوش پوشی را از که آموختی؟ از هنرمندان ایرانی در فرش قرمز جشنواره فجر!؛ لباس‌هایی که باعث تعجب همگان شد.

رسانه های اصولگرا نیز مطالبی درباره «بالندگی سینماگران زن در چله انقلاب» و نقدهایی نسبت به معیارهای انتخاب آثار سینمایی برای ورود به جشنواره، منتشر کردند.
تناقض‌های آشکار در پایان جشنواره سی و هفتم؛ افتتاحیه مغایر با فجر انقلاب؛ تنوع در ژانر درخشش نسل جدید؛ طرفدار تعدادی از فیلم‌ها شدن با معیار قرار دادن فرم و بی‌توجهی به قصه، جدی گرفته نشدن فیلم کمدی در جشنواره؛ تو روزایی که 'مرغ' گیر مردم نمی آد کارگردان 'مسخره باز' واسه گرفتن سیمرغ ناز میکنه!؛ حرکت کارگردان «مسخره‌باز» حیرت‌انگیز و خارج از قواعد حرفه‌ای؛ لوس‌بازی زننده کارگردان مسخره‌باز؛ بالندگی سینماگران زن در چله انقلاب از مهم ترین عبارت های کانونی از سوی رسانه های منسوب به این جریان است.
امتناع همایون غنی زاده کارگردان فیلم 'مسخره‌باز' از پذیرفتن جایزه بخش «نگاه نو» جشنواره فیلم فجر و فرستادن یک جوان افغانستانی بر روی سن برای خواندن متن کوتاهی درباره چرایی نگرفتن این جایزه از جمله مطالب مشترک مورد توجه در هر دو طیف رسانه ها است.

رسانه های اصلاح طلب
..................................
**نقد به جشنواره و آثار سینمایی راه یافته به جشنواره
جواد طوسی منتقد سینما در گفت و گو با روزنامه اعتماد می نویسد: جشنواره فیلم فجر با همین چارچوب کلی، نیاز به یک بازنگری دارد. باید خط مشی و سیاستگذاری‌های جشنواره یک مقدار تغییر یابد و فضای کارآمدتری را در درون خود پایه‌ریزی کند؛ در این خصوص، چینش افراد و ترکیب هیات داوری باید مبتنی بر نگاهی کارشناسانه و در عین حال جسور و روشن‌بینانه باشد. پیش‌بینی ستاد دایمی جشنواره و راه‌اندازی اتاق فکری متشکل از افراد کارآمد و هوشمند و زمانه‌شناس و صاحب‌‌نظر در حوزه فرهنگ و سینما می‌تواند در جهت دستیابی به این هدف موثر باشد.

روزنامه اعتماد با تیتر «سال‌های دور از خانه» می نویسد: دو مشکل عمده در سینمای ایران یکی فیلمنامه است و دیگری پایان‌بندی. فیلمنامه‌هایی که قصه بلد نیستند بگویند و از «جهان شدن» عاجزند یا فیلم‌هایی که نمی‌دانند جهان دست و پا شکسته‌ای که ساخته‌اند چگونه تمام کنند و از آن فارغ شوند. هر دوی این مشکلات به سندرومی بدل شده که پیر و جوان فیلمسازان ایرانی را در خود بلعیده و دیگر آزار‌دهنده شده است. «پایان باز» هم از دل همین نابلدی شده توجیه فیلمسازان یا «دوربین روی دست» که با میزانسن شلوغ عزم پوشاندن حفره‌های فیلمنامه می‌کند.

«جشنواره‌ای منهای آینده!» عنوان گزارش روزنامه ایران است که در بخشی از آن آمده است: در جشنواره فجر امسال حتی یک فیلم هم درباره «آینده» نبود، گویی سینماگران‌مان حتی از تخیل درباره آینده عاجز شده‌اند و فضاهای دلپذیری از ایران که با قاب‌های چشم‌نواز و عناصر دلچسب تصویر می‌شوند اغلب نه در امروز و آینده که در «گذشته»اند. قهرمانان ایران هم در سینمای امسال همه در گذشته‌اند و نه در امروز یا آینده. در فیلم خوش‌ساختِ «سرخپوست» به تعبیر فیلمبردارش برای «دادن تصویر بهتری از گذشته درخشان‌مان(!)» از فیلترهای گرم استفاده می‌شود و تصویری که از یک زندان در دوره پهلوی و رئیس وظیفه‌شناس و مددکار دوست‌داشتنی‌اش داده می‌شود بسیار بهتر از تصویر زندان تیره و تاریک دهه شصت در فیلم «ناگهان درخت» و زندان امروز در «متری شیش‌ونیم» و حتی تصویرهای سرد و خاکستری از تهرانِ امروز در سینمای واقع‌گرای اجتماعی امسال است. در فیلم‌هایی مثل «ناگهان درخت» تصویری روتوش‌شده و رؤیاگونه از ایران عصر پهلوی و تصویری سیاه از ایران پس از انقلاب ساخته می‌شود و اگر امیدی به آینده هست نوعی امید ارتجاعی برای احیای آن گذشته توسط نسل بعد و زنده کردن «عکس»هایش است. در سینمای امسال اغلب فضاهای شیک، میزانسن‌های رنگی و جذاب و کاراکترهای دوست‌داشتنی و ارجاعات به فضاها و عناصر «مثبت» و «گرم» و «شاد» در دیالوگ‌ها مربوط به ایرانِ پیش از انقلاب است.

به گزارش تارنمای فرارو با توجه به اعطای سیمرغ به علی نصیریان، بابک حمیدیان بازیگر در یادداشتی نوشت: آقای دبیر، پیشنهاد می‌کنم که ما، نام‌های کوچک سینما، فرش زیر پای پیشکسوتان مهجورمانده سینما شویم و مثلا یک «مدرسه پیرمردها»‌ی 2 بسازیم تا هم برایمان خاطره‌بازی شود و هم از خجالت قافله بزرگان موسپید و بی‌نیاز سینمای ایران درآییم و یا هزار پیشنهاد دیگر برای دعوت از این بزرگان در فیلم‌های سال جدید. این‌گونه شاید هیأت داوران شما، بیش از این متحمل سختی قضاوت نشوند! من و ما، باز هم خواهیم جنگید. نگران نباشید.

به گزارش خبرگزاری ایلنا، مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر شب گذشته پایان یافت اما حواشی آن همچنان ادامه دارد. یکی از حواشی مطرح شده درباره جایزه بخش جلوه‌های ویژه میدانی و نامزدی افرادی‌ست که در صنف جلوه‌های ویژه حضور ندارند یا کارشان در تعریف این حرفه نمی‌گنجد که این امر اعتراضات صنف جلوه‌های ویژه میدانی را به دنبال داشت.

**دفاع از برخی فیلم ها
روزنامه قانون در مورد فیلم «قسم» نوشت: دومین تجربه فیلمسازی تنابنده نشان از ورود جدی یک کارگردان خوب در سینمای ایران را دارد. قسم به لحاظ کارگردانی فیلم سختی است و با توجه به روند و داستانی که فیلم‌نامه دارد، این اثر کارگردانی تازه‌کار را دچار چالش‌های جدی می‌کند که محسن تنابنده به‌خوبی از پس آن برآمده است. فیلم «قسم» از وجوه مختلف هم قابل ‌بررسی است و نگارنده به‌هیچ ‌وجه قصد ندارد شمایل یک فیلم ازهرجهت کامل را از این کار به نمایش بگذارد اما این اثر با توجه تجربه پیشین تنابنده در کارگردانی، گامی روبه‌جلو برای این کارگردان تلقی می‌شود و یکی از فیلم‌های دیدنی سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بود.

**امتناع کارگردان فیلم 'مسخره باز' از پذیرفتن جایزه بخش 'نگاه نو'
روزنامه همدلی نوشت: چراغ اول اعتراض را همایون غنی زاده روشن کرد؛ کارگردان فیلم «مسخره باز» شاید خواست ادای مارلون براندو را دربیاورد وقتی جایزه اسکار را نپذیرفت در حمایت از سرخپوستان، «ساشین لیتل‌فدر» رئیس کمیته ملی بومیان آمریکا را روی صحنه فرستاد و غنی زاده هم هنگام دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بخش «نگاه نو»، مهاجری افغان را. اما در کمال حیرت برای دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم هنر و تجربه روی سن رفت و جایزه اش را گرفت! انگار اولی را دوست نداشت و تنها اعتراضش را شکلی «مسخره» داد.

به گزارش تارنمای انتخاب، مهرزاد دانش، منتقد سینما و عضو هیئت داوران جشنواره امسالِ فیلم فجر نوشت: به دبیرخانه جشنواره فیلم فجر پیشنهاد می‌کنم قوانینی تدوین شود که بر اساس آن، افرادی که از گرفتن جوایزشان، بدون دلیل، امتناع می‌کنند، در دوره‌های بعد حق شرکت در این مناسبت را نداشته باشند. لوس‌بازی زننده جوانک تازه‌کاری با رفتارهای تهوع‌آور متظاهرانه‌اش در ادا درآوردن کژفهمانه از براندوی بزرگ و پذیرش/عدم پذیرش ادواری جایزه‌اش، از میزان شعور اجتماعی‌اش رونمایی‌ای جانانه به عمل آورد، نشان داد این جایگاه نیاز به مراقبت بیش‌تر دارد.

** بالا رفتن توقع نسل جدید سینما
روزنامه اعتماد نوشت: نسل جدیدی با توقع بالا به سینما آمده است. نسلی که چون برای فیلمساز شدن سختی کشیده، دوران پس از فیلمسازی را زمان بره‌کشان می‌بیند. از عالم و آدم طلبکار است. زمانی حتی یک سیمرغ بلورین مدالی بود آویخته بر گردن فیلمی که به دیده شدن و درخشش آن کمک می‌کرد. ولی پس از سیمرغ باران ابد و یک روز انگار همه در پی چنان موفقیتی هستند و کمتر از آن را مهم نمی‌دانند. حرجی بر جوانان نیست وقتی فیلمساز کهنه‌کاری مثل ابراهیم حاتمی‌کیا با وجود اهدای چند سیمرغ به بخش‌های فنی و تکنیکی فیلمش گله کرد که: «داوران فقط پیچ و مهره‌های فیلم را دیدند.» یعنی فیلم قلب و مغزی دارد که نویسنده و کارگردان است. یعنی به من جایزه بدهید. به خودم. این انگاره مایه شرم است. تکنیک ذات سینماست. سینما بدون فیلسوف و دغدغه می‌ماند. بدون تکنیک نه.
اعتماد افزود: جشنواره فیلم فجر قدیمی‌ترین رویداد فرهنگی ماست و قدمتی دارد که احترام برمی‌انگیزد. کاش مدیران و متولیان سینما سخت‌گیری‌های‌شان را به جای شوراهای پروانه ساخت و نمایش در فجر نشان دهند. پای اعتبارش بایستند و نگذارند به مضحکه بدل شود.

**ورود پول مشکوک به سینما
روزنامه شرق می نویسد: ورود به بحث پول‌های مشکوک به سینما بدون‌شک یکی از حواشی پررنگ جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر بود؛ اتفاقی که پرداختن به آن از پیش از جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر آغاز شد. و ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر جشنواره فیلم فجر، نیز به آن ورود و اعلام کرد: «اسامی سرمایه‌گذاران فیلم‌های جشنواره را بعد از جشنواره منتشر خواهیم کرد. سازوکار تشخیص سلامت سرمایه فیلم‌ها در حیطه اختیارات وزارت ارشاد نیست. دادستان کشور اگر فیلم موردنظر را به ما اعلام کند، ما طبق حکم جلوی آنها را خواهیم گرفت.طبعا بازشدن این موضوع در جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر و پیگیری آن توسط اصحاب رسانه به منظور شفاف‌سازی بیشتر، بحث‌های بیشتری را به همراه خواهد داشت و باید دید پاسخ مدیران فرهنگی و عملکرد آنها در ادامه نسبت به این موضوع چه خواهد بود؟

**سانسور در پوشش مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر
مهرداد خوشبخت، کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا درباره نحوه پوشش مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر از تلویزیون می‌گوید: سانسور قسمتی از مراسم اختتامیه فیلم فجر در تلویزیون اتفاق عجیبی نیست و مردم هم به این ماجرا عادت کرده‌اند. سانسور به جز آبروریزی برای تلویزیون چیزی در بر ندارد. زمانی بود که مردم به اطلاعات دسترسی نداشتند اما در حال حاضر اطلاعات آزاد است و همه می‌بینند چه اتفاقاتی در جریان است.

** نحوه پوشش بازیگران
تارنمای نامه نیوز عنوان داشت: سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر هم به پایان رسید. شاید بیشتر از هر چیز دیگری، پوشش عجیب بعضی بازیگران در این جشنواره به چشم آمد. همان طور که به احتمال زیاد خودتان هم دیده اید؛ پیج‌ها و کانال‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی، چندین پست با کنار هم قرار دادن عکس‌های تعدادی از بازیگران جشنواره فجر امسال منتشر کردند و در توضیح اش نوشتند: «خوش پوشی را از که آموختی؟ از هنرمندان ایرانی در فرش قرمز جشنواره فجر!». آن چه واضح است این است که بعضی از بازیگران سعی کردند با لباس‌های عجیب و نامتعارف‌شان، شش دانگ حواس‌ها را به نام خودشان جلب و نام‌شان را در ذهن‌ها ثبت کنند. لباس‌هایی که باعث تعجب همگان شد و یک سوال را در ذهن مخاطب شکل داد: «آیا این همه جلب توجه لازم است و به چه دلیل، بازیگران دنبال این میزان از جلب توجه هستند؟»

رسانه های اصولگرا
--------------------
**نقد به معیارهای انتخاب آثار برای ورود به جشنواره
روزنامه کیهان با تیتر «تناقض‌های آشکار در پایان جشنواره سی و هفتم» می نویسد: جشنواره‌ای که با یک افتتاحیه مغایر با فجر انقلاب شروع شده بود، با یک اختتامیه پر از تناقض به پایان رسید. نادیده گرفتن تنها فیلم دفاع مقدسی جشنواره سی و هفتم یعنی «23 نفر» در جوایز اصلی مانند بهترین فیلم و کارگردانی و بازیگری و فیلمبرداری و به خصوص فیلمنامه (که تنها اثر اقتباسی این جشنواره و البته اقتباسی قابل قبول محسوب شده) و در مقابل، برپایی مراسم ویژه برای تجلیل از آن، یکی از آن نقاط تناقض مراسم اختتامیه بود. آن هم در حالی که پیش از یاد شده و همچنین بازیگران نقش نوجوانی آنها به روی صحنه از کارگردانی و قاب‌های دقیق فیلم و فیلمنامه و بارها بر ارزش‌های سینمایی و محتوایی این فیلم تاکید کرد. طبعا این سؤال برای همه تماشاگران آن صحنه پیش آمد که چرا فیلمی با این همه نقاط قوت، حتی در میان نامزدهای جوایز اصلی جشنواره نیست؟! در مقابل عدم حضور «23 نفر» گفت «23 نفر» در میان کاندیداهای بهترین فیلمنامه، نام آثار بسیار ضعیف همچون «طلا» با فیلمنامه‌ای بی‌در و پیکر و «قصر شیرین» با متنی ناقص و پر از حفره‌های دراماتیک به چشم می‌خورد! که این یکی متاسفانه جایزه بهترین فیلمنامه را هم دریافت نمود! حالا در میانه تجلیل دیرهنگام و به اصطلاح «پس از مرگ سهراب» از یک فیلم دفاع مقدسی، بازیگری که برای سخنرانی در مقابل گروه واقعی 23 نفر پشت تریبون قرار گرفته بود، از عمل غیر اخلاقی 25 سال پیش خود در جشنواره فیلم‌های دینی یاد کرد! عملی که منجر به دادگاهی شدن و محکومیت وی گردیده بود. او با افتخار از آن اقدام غیر شرعی خود سخن گفت و ضمن کنایه و مضحکه نصایح رئیس‌دادگاه آن زمان، اظهار داشت که قبل از به روی سن آمدن قول داده مشابه آن عمل را با این 23 آزاده انجام ندهد!

روزنامه وطن امروز با تیتر «تنوع در ژانر درخشش نسل جدید» می نویسد: فیلم‌های جشنواره عموما نتوانستند مخاطب را با خود همراه کنند و نظرات پیرامون آنها ضدونقیض است. برخی با معیار قرار دادن فرم و بی‌توجهی به قصه، طرفدار تعدادی از فیلم‌ها شده‌اند و برخی دیگر که قصه برای‌شان مهم‌تر است، امتیاز‌های کمی به سینمای فرم داده‌اند.

به گزارش روزنامه صبح نو، رضا درستکار منتقد سینما در مورد فیلم متری شش و نیم گفت: متأسفانه فیلم سعید روستایی فیلم یکدستی نیست. به هر حال کارگردانی جدای از یکدستی سوژه و قوام داستانی، قابل سنجش نیست. معتقدم فیلمنامه دوپاره است و مشکلاتی دارد. «متری شش و نیم» سرشار از موضوعات متنوع است که یک فیلم گنجایش آن را ندارد. برخلاف بسیاری از فیلم‌ها که مشکل‌شان حرف نداشتن است، این فیلم از زیاد بودن آن ضربه می‌خورد.

به گزارش خبرگزاری مهر رامبد جوان کارگردان و مجری تلویزیون گفت: جشنواره فیلم فجر و یا حتی خیلی جشنواره‌های سینمایی دیگر، اصولاً فیلم کمدی را خیلی جدی نمی‌گیرند. خیلی کم پیش می‌آید که جدی بگیرند.

**امتناع کارگردان فیلم 'مسخره باز' از پذیرفتن جایزه بخش 'نگاه نو'
تارنمای الف عنوان داشت: محمدرضا میرشاه ولد کاریکاتوریست با انتشار تصاویری در جملاتی کنایه آمیز به کارگردان فیلم مسخره باز در صفحه مجازی خود نوشت: تو روزایی که 'مرغ' گیر مردم نمی آد کارگردان 'مسخره باز' واسه گرفتن سیمرغ ناز میکنه!

تارنمای راه دانا می نویسد: حرکت کارگردان «مسخره‌باز» (فیلمی که اتفاقا از آثار آبرومند و تماشایی جشنواره سی‌وهفتم در بخش نگاه نو بود) حیرت‌انگیز و خارج از قواعد حرفه‌ای به نظر می‌رسید اما پازل این اعتراض «تمسخرآمیز» زمانی تکمیل شد که داوران جشنواره اعلام کردند سیمرغ بلورین بهترین فیلم «هنروتجربه» را هم برای همایون غنی‌زاده کنار گذاشته‌اند! این‌بار حضور غنی‌زاده و اظهارات «توجیه‌گونه» او درباره اینکه سیمرغ اول را نگرفته چون «آن را دوست نداشته» و این یکی را می‌پذیرد چون «دوستش دارد» موجبات حیرت دوچندان را فراهم آورد. در نقد این حرکت عجیب و غیراصولی همایون غنی‌زاده گفتنی‌ها بسیار است و تا همین الان و کمتر از چند ساعت پس از آیین اختتامیه، صاحب‌نظران بسیاری در نقد آن قلم زده‌اند اما جدی‌ترین پیشنهاد را مهرزاد دانش از اعضای هیأت داوران مطرح کرده که ضمن انتقاد شدید از این «لوس‌بازی زننده» در صفحه شخصی خود نوشته است؛ «به دبیرخانه جشنواره فیلم فجر پیشنهاد می‌کنم قوانینی تدوین شود که بر اساس آن، افرادی که از گرفتن جوایزشان، بدون دلیل، امتناع می‌کنند، در دوره‌های بعد حق شرکت در این مناسبت را نداشته باشند.»

**بالندگی سینماگران زن در چله انقلاب
روزنامه جوان با توجه به دریافت چندین سیمرغ توجه نرگس آبیار نسبت به کارگردانی فیلم «شبی که ماه کامل شد» می نویسد: گرچه درخشش زنان در عرصه‌های مختلف در 40 سال پس از انقلاب به موضوعی عادی تبدیل شده است، اما درخشش یک بانو در رقابت با 32 فیلم مصادف با چله انقلاب جلوه‌ای دیگر از حقانیت انقلاب اسلامی در برداشتن موانع رشد زنان است.
گروه نشریات خبری
پژوهشم**9351**1025

نظر شما