به گزارش ایرنا، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که قرار است به خاطر فراهم نبودن مقدمات و زیر ساخت ها با سه ماه تأخیر نسبت به زمان پیش بینی شده در قانون به جای 31 فروردین در تیر ماه برگزار شود، برای «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری فعلی فرصتی برای ماندن بر منصب است و برای 16 تیم رقیب تلاشی برای خارج کردن غنی از میدان.
بر اساس قانون انتخابات افغانستان هر نامزد ریاست جمهوری باید همراه با دو معاون اول و دوم خود ثبت نام کند که بر این اساس این معاونین نیز با رای مردم به نامزد منتخب ، راهی ارگ ریاست جمهوری می شوند و البته رئیس جمهوری دیگر اختیار عزل آنها را در طول دوره ریاستش ندارد.
در میان 17 تیم انتخاباتی که برای تصاحب کرسی ریاست جمهوری ثبت نام کرده اند، می توان رقابت را میان چهار تیم از منظر مردم افغانستان و کارشناسان سیاسی جدی تر دانست که نگاهی به این چینش صحنه رقابت، می تواند ذهن را به احتمالات برای آینده نتایج آشنا کند.
«محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری کنونی با شعار «دولت ساز» ، «محمد حنیف اتمر» با شعار «صلح و اعتدال»، «عبدالله عبدالله» با شعار «اعتدال و همگرایی» و «رحمت الله نبیل» با شعار «امنیت و عدالت» را کارشناسان افغانستان به عنوان مطرح ترین تیم های انتخاباتی نامبرده اند که وارد رقابت انتخاباتی سال آینده خواهند شد.
هر چند افراد و شخصیت های دیگری هم در این رقابت شرکت دارند که حضور تیم آنها اگر چه در افق احتمال پیروزی، سایه روشن ندارند اما ترکیب همه تیم ها و اثری که بر ریزش و افزایش آرای مردم دارند یا پراکندگی و تمرکزی که روی آرای مردم ایجاد می کنند قابل تامل هستند.
پرداختن به همه 17 تیم حاضر در عرصه رقابت انتخابات ریاست جمهوری در این گزارش ممکن نیست و لذا نمایی کلی از چهار تیم شاخص بیان می شود و بررسی کامل ترکیب 17 تیم به گزارش مستقل دیگری موکول خواهد شد .
محمد اشرف غنی رئیس جمهوری کنونی که متولد سال 1328 خورشیدی در استان «لوگر» واقع در جنوب افغانستان است ، دوره آموزش عالی خود را در دانشگاه آمریکایی «بیروت» پایتخت لبنان سپری کرده و شاید همسر لبنانی او را بتوان نتیجه آن مقطع تحصیلی دانست.
غنی که در نتیجه انتخابات پرتنش سال 1393 از فرآیندی نامتعارف به سمت ریاست جمهوری رسید مجبور شد قدرت را با عبدالله عبدالله رقیب انتخاباتی خود تقسیم کند. او که سابقه تدریس در برخی از دانشگاه های آمریکا و همچنین کار در بانک جهانی را دارد رویکردی مثبت به حوزه های اقتصادی برای اصلاح زیر بنایی دارد.
اشرف غنی سوابق نماینده ویژه سازمان ملل متحد، مشاور سابق حامد کرزی، وزیر دارایی، رئیس دانشگاه کابل و رئیس انتقال مسئولیت برای خروج نظامیان آمریکایی در سال 2014 به نیروهای افغان را در کارنامه خود دارا است.
وی در انتخابات سال 1393 نامزد بود و بعنوان یکی از تیم های پیشتاز با عبدالله عبدالله رئیس اجرایی رقابت کرد اما به دلیل ادعای تقلب گسترده که منجر به کشمکش بین دو طرف شد و با مداخله «جان کری» وزیر وقت خارجه آمریکا با تشکیل دولت وحدت ملی رئیس جمهور شد که تاکنون این روند ادامه یافته و این دولت خالی از چالش و مشکلات در این دور نبوده است.
اشرف غنی در این دور «امرالله صالح» از افراد «احمدشاه مسعود» فرمانده نامدار افغانستان و رئیس سابق اداره امنیت ملی این کشور را بعنوان معاون اول و «محمدسرور دانش» معاون سابق حزب «وحدت اسلامی» به رهبری «محمد کریم خلیلی» را بعنوان معاون دوم خود دارد. دانش یکی از حقوقدان های مطرح افغانستان است که در دور گذشته نیز در همین سمت با اشرف غنی شریک قدرت بود.
اشرف غنی با توجه به تخصص خود و معاونانش تیم کنونی خود را علاوه بر شعار دولت ساز، تیم اقتصاد، امنیت و قانون معرفی کرده است زیرا خود وی با مدیریت در بانک جهانی و اشراف داشتن به امور اقتصادی، امرالله صالح را بعنوان رئیس سابق اداره امنیت ملی آگاه امنیتی و محمدسرور دانش را به عنوان یک حقوقدان و شخصی که در تدوین قانون اساسی کنونی افغانستان نقش ایفا کرده بعنوان آگاه مسائل قانونی دانسته و بر این سه اصل در دولت آینده تأکید کرده است.
اشرف غنی پیش از ثبت نام در رقابت انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده بود که در دور بعدی شرکت می کند و قصد دارد کارهای ناتمام دور گذشته را به اتمام برساند.
«عبدالله عبدالله» متولد سال 1338 کابل پایتخت افغانستان بوده و در رشته چشم پزشکی از دانشگاه کابل فراغ التحصیل شده و از یاران احمدشاه مسعود فرمانده معروف علیه اتحاد جماهیرشوروی سابق و طالبان بوده است.
وی سابقه سخنگویی، وزارت دفاع، معاون وزارت خارجه، وزیر امور خارجه و ریاست اجرایی دولت وحدت ملی را در کارنامه خود دارد و در انتخابات سال 1393 یکی از افراد پیشتاز بود و در دور دوم با اشرف غنی رئیس جمهوری رقابت کرد که در نهایت به تشکیل دولت وحدت ملی منجر شد و هردو تیم 50 درصدی دولت کنونی را تشکیل داده و تاکنون در جایگاه رئیس اجرایی نقش ایفا می کند.
عبدالله در این دور با معاون اولی «بابرفرهمند» از حزب جنبش ملی به رهبری «ژنرال عبدالرشید دوستم» که رئیس دفتر ژنرال دوستم و معاون اول ریاست جمهوری بود، به کار خود ادامه داده است.
معاون دوم عبدالله در این دور «اسدالله سعادتی» از حزب وحدت اسلامی افغانستان به رهبری «محمدکریم خلیلی» و نماینده سابق استان«دایکندی» درمجلس نمایندگان است.
«محمدحنیف اتمر» یکی دیگر از نامزدان مطرح انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 است که در سال 1347 در استان شرقی «لغمان» افغانستان متولد شده و در رشته مطالعات توسعه روستایی و امور بین الملل کارشناسی ارشد دارد.
اتمر بعنوان کارمند اداره امنیت، مدیر موسسات خیریه، وزیر توسعه روستایی، آموزش و پرورش، کشور و مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری خدمت کرده و در دومین روز پس از رسیدن به قدرت با اشرف غنی در سال 1393 بعنوان مشاور امنیت ملی پیمان امنیتی کابل- واشنگتن را با سفیر آمریکا در کاخ ریاست جمهوری امضا کرد.
وی بعنوان شخصیت مرموز در دولت گذشته شهرت یافت و از افراد نزدیک به رئیس جمهوری محسوب می شد.
اتمر اکنون با معاونت «محمد یونس قانونی» رئیس سابق مجلس و معاون اول حامد کرزی در دولت گذشته از حزب جمعیت اسلامی به رهبری صلاح الدین ربانی وارد رقابت انتخابات سال آینده خواهد شد.
«محمد محقق» معاون دوم اتمر در سال 1398 خواهد بود، وی تحصیلات حوزه ای دارد و رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و از فرماندهان سابق جهادی است که نمایندگی مجلس و معاونت دوم ریاست اجرایی را در تیم عبدالله عبدالله در کارنامه خود دارد و این بار خواسته است با اتمر وارد رقابت شود.
«رحمت الله نبیل» یکی دیگر از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری آینده است و در سال 1347 در استان «میدان وردک» در نزدیک کابل پایتخت افغانستان متولد شده و در رشته مهندسی ساختمان آموزش عالی خود را به پایان رسانده است.
نبیل در دولت حامد کرزی رئیس جمهوری سابق افغانستان معاون روابط داخلی شورای امنیت ملی، رئیس محافظان رئیس جمهوری و ریاست اداره امنیت ملی را در کارنامه خود دارد و اکنون با معاونت اول ژنرال «مرادعلی مراد» از هزاره ها و معاونت دوم «مسعوده جلال» از تاجیک ها وارد کارزار انتخاباتی سال آینده خواهد شد.
ژنرال مراد در رشته نظامی تحصیل کرده و در وزارت دفاع افغانستان در پست های مختلف استخدام، فرمانده نیروی زمینی ارتش، معاون وزارت دفاع و رئیس نیروهای مشترک برای تأمین امنیت کابل وظیفه اجرا کرده است.
مسعوده جلال یکی از زنان مطرح افغانستان است که وزارت امور زنان را در کارنامه خود دارد و در دوره گذشته یکی ازنامزدان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نیز بود.
«گلبدین حکمتیار» رهبر حزب اسلامی افغانستان و یکی از چهره های شناخته شده جهادی این کشور در زمان تجاوز اتحاد جماهیرشوروی سابق می باشد، وی برای رسیدن به کرسی ریاست جمهوری افغانستان جنگ های داخلی در دهه هشتاد را در کارنامه خود دارد و پس از سقوط حاکمیت طالبان علیه دولت کنونی و آمریکایی ها جنگید و در دوره حکومت وحدت ملی افغانستان به روند صلح پیوست و اکنون نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده شده است.
حکمتیار متولد 1326 استان «قندوز» در شمال افغانستان است و دوره مهندسی در دانشگاه پلی تکنیک کابل را ناتمام گذاشته و وارد جنگ و جهاد در این کشور شده است.
معاون اول وی «عبدالهادی وزین» و «حفیظ الرحمان نقی» هستند که چهره های شناخته شده نیستند واطلاعات کمی در باره آنها در رسانه های افغانستان وجود دارد.
«احمدولی مسعود»، برادر احمدشاه مسعود نیز یکی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری سال آینده است که وی «فریده مومند» وزیر سابق آموزش عالی افغانستان را معاون اول و «عبدالطیف نظری» استاد دانشگاه خصوصی « غرجستان» کابل را بعنوان معاون دوم خود انتخابات کرده است.
«نورالحق علومی» که در سال 1320 در استان «قندهار» متولد و در رشته نظامی آموزش عالی خود را به پایان رسانده، عضویت مجلس، وزارت کشور و فرماندهی لشکر قندهار را در کارنامه خود دارد و از اعضای حزب دموکراتیک خلق افغانستان بوده است.
وی در این دور با معاونت «بیشربیژن» از تاجیک ها و معاونت دوم «نعیم غیور» برای رقابت در انتخابات سال آینده ریاست جمهوری ثبت نام کرده است.
«فرامرز تمنا» متولد استان هرات و از نامزدان انتخابات آینده ریاست جمهوری افغانستان است که سابقه تدریس در دانشگاه های خصوصی در کابل، ریاست مرکز مطالعات راهبردی و سخنگوی وزارت خارجه را در کارنامه خود دارد.
وی با معاونت اول «قیاس سعیدی» و معاونت دوم «امین رشادت» ثبت نام کرده است.
«عبداللطیف پدرام» رهبر حزب کنگره ملی و نماینده سابق مجلس در استان بدخشان متولد شده است و در دو دور گذشته انتخابات ریاست جمهوری نیز شرکت کرده بود و از جمله افرادی است که خواستار ایجاد دولت فدرالی در افغانستان بوده و کشمکش خط دیورند بین افغانستان و پاکستان را به نفع پاکستان پایان یافته می داند.
پدرام خود تاجیک تبار است با معاونت اول «احسان الله حیدری» از هزاره ها و معاونت دوم «صادق وردک» از پشتون ها، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 شده است.
«زلمی رسول» از پشتون های استان «قندهار» است که در پست های مشاور امنیت ملی و وزارت خارجه خدمت کرده است و در انتخابات سال 1393 نیز نامزد بود و این بار دوباره با معاونت «عبدالجبار تقوا» از تاجیک ها و معاونت «غلام علی وحدت» از هزاره ها برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده است.
«شیدا محمد ابدالی» سفیر سابق افغانستان در هند و متولد استان قندهار است که با معاونت اول «عبدالبصیر سالنگی» از تاجیک ها و معاونت دوم «ذوالفقار امید» از هزاره ها وارد رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 شده است.
«محمدشهاب حکیمی» با معاونت اول «نورالحبیب حصیر» و معاونت دوم «عبدالعلی سرابی»، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است.
«حکیم تورسن»، «سید نورالله جلیلی» «عنایت الله حفیظ»، « ابراهیم الکوزی» و «نورالرحمان لیوال» نیز از جمله نامزدان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان هستند.
روند ثبت نام بعنوان گام آغازین برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان دیروز پایان یافت ودر مرحله بعدی مدارک و سابقه کاری و کیفری افراد مورد بررسی قرار خواهد گرفت و حدود یک ماه بعد فهرست نهایی نامزدان از طرف کمیسیون بعنوان مرحله کاری دیگر اعلام خواهد شد.
افغانستان که کشوری ناامن و مواجه با جنگ های گسترده و مداخلات خارجی است، قرار است در 29 تیرماه مردم به پای صندوق های رای رفته و رئیس جمهوری آینده خود برای پنج سال را انتخاب کنند.
البته ناگفته نباید گذاشت که اگر گفت وگوهای صلح با طالبان و ناامنی ها جاری برای انتخابات آینده خالی از خطر هم نخواهد بود.
آساق*291**1337