صاحب‌خبر - آفتاب یزد: بعدازظهر روز چهارشنبه بود که انتشار بوی نامطبوعی در مناطق مختلف تهران نفس کشیدن را برای برخی مردم در مناطق پایتخت سخت کرده بود. بویی شبیه بوی فاضلاب که تا حدود ساعت۲۲ همان شب در تهران جولان می‌داد و موجب آزار و اذیت شهروندان شده بود. گمانه زنی‌های زیادی در این خصوص شکل گرفت و در این میان فعالان فضای مجازی هم بیکار ننشستند و بدون اینکه منبع مستندی برای گفته‌ها و خبرهای خود داشته باشند منابع متعددی برای بو را اعلام می‌کردند. دراین میان گناه اینکه عامل اصلی بوی نامطبوع پایتخت چه ارگانی است به گردن خیلی‌ها افتاد. ترکیدگی فاضلاب، ایستگاه متروی ملت، پسماندهای شهرداری، شرکت گاز، حمله بیولوژیکی و بوی گوگرد دماوند از جمله مواردی بود که پایشان به میان کشیده شد، اما هر کدام از این سازمان‌ها با انتشار تکذیبیه‌ای اعلام کردند در این ماجرا بی‌گناه هستند.
ظهر روز جمعه بود که خبر جدیدی منتشر شد، خبری که حاکی از آن بود گازی به نام مرکاپتان متهم جدید بوی نامطبوع تهران است. ماده‌ای که شرکت گاز از آن استفاده می‌کند. اما شرکت گاز این موضوع را قویا تکذیب کرد، هرچند عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست تهران در گفت‌وگوی خود با میزان گفت: احتمالا اینکه عامل اصلی انتشار بوی نامطبوع در تهران همین گاز مرکاپتان است.
اما حالا با گذشت چند روز از ماجرای بوی نامطبوع تهران پای یک مظنون دیگر به ماجرا باز شده، فاضلاب قدیمی ساختمانی که چند سالی است دیگر وجود خارجی ندارد، ساختمان پلاسکو.
مهندس علی رحیمی، مدیر پیمان اجرای طرح پلاسکو در گفت‌وگو با عصرایران، در این باره گفته بود: « برای اینکه پلاسکو بازسازی شود، یکی از مهم ترین کارهایی که باید انجام دهیم این است که با حفر چاه‌ها‌یی دورتادور محل پلاسکو، سازه‌ها‌ی نگهبان در آنها نصب کنیم تا ساختمان‌ها‌ی مجاور که عمدتاً هم قدیمی هستند، دچار فرو ریزش نشوند. به همین خاطر از مدتی قبل، حفر چاه‌ها را آغاز کرده‌ایم تا اینکه در روزهای اخیر به خاکی سست در عمق منفی 20 متر رسیدیم و این در حالی بود که خاک‌ها‌ی فوقانی آن، سفت و سنگی بودند.
این برای ما تعجب انگیز بود که چرا خاک به ناگهان سست شده است و بوی فاضلاب نیز از آن می‌آید. به همین خاطر، برای مقنی‌ها‌یی که در آن محل حفاری می‌کردند، مهارهای ایمنی در نظر گرفتیم تا در صورت بروز حادثه، بتوانیم در اسرع وقت آنها را از چاه بیرون بیاوریم. وقتی یکی از مقنی‌ها در عمق منفی 21 متری در حال حفاری بود، ناگهان اعلام خطر کرد و ما او را بیرون کشیدیم و همزمان با او، گازی بد بو با فشار بسیار زیاد از چاه به بیرون پرتاب شد. فوران این گاز که مانند آتشفشان بود، چنان شدتی داشت که تا مدت نیم ساعت الی 45 دقیقه با سرعتی زیاد ادامه یافت و بعد از آن کُند و نهایتاً متوقف شد. بعد از این ماجرا که با بدحالی برخی پرسنل همراه بود و البته به خیر گذشت، مسئله را از نظر مهندسی بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که هنگام احداث برج پلاسکو در بیش از نیم قرن پیش، یک انبار بزرگ فاضلاب در عمق منفی 21 متر احداث کرده بودند. این انبار فاضلاب بعد از سال‌ها پر می‌شود و مدیران وقت پلاسکو به جای تخلیه، آن را مسدود و فاضلاب برج را به قنات‌ها‌ی متروکه هدایت می‌کنند. فاضلاب خاصیتی دارد که بعد از مدتی راکد ماندن، شروع به تولید گازهای بد بو، خطرناک و اشتعال زا می‌کند. حال تصور کنید که بیش از 45-40 سال یک منبع زیرزمینی و سربسته فاضلاب، راکد بماند. چنین منبعی با کوچکترین ضربه و منفذی به ناگهان فعال می‌شود و گاز با سرعتی عجیب از آن متصاعد می‌شود. این اتفاقی است که در منبع متروکه و مسدود فاضلاب پلاسکو رخ داد و برای چند ساعت، بوی نامطبوع آن در تهران پخش شد. یعنی همان بویی که در محل پلاسکو متصاعد شد را دقیقاً در نقاط دیگر شهر استشمام کردیم. نکته مهم این است که باید بررسی شود چند منبع مسدود شده و قدیمی فاضلاب در تهران وجود دارند که هر کدام به عنوان بمب‌ها‌یی بی‌صدا، منتظر جرقه‌ای کوچک هستند تا فجایعی بزرگ بیافرینند. شاید لازم باشد مدیران ساختمان‌ها‌ی قدیمی جلسه فوق العاده برای بررسی تاریخچه فاضلاب ساختمان‌ها‌یشان داشته باشند تا در صورت وجود شرایط مشابه، نسبت به تخلیه ایمن گازها اقدام کنند.»
با اینکه توضیح این فرد جامع و کامل به نظر می‌رسید اما باز هم با واکنش‌ها‌ی زیادی همراه بود به طوری که رئیس سازمان محیط زیست استان تهران در این باره گفت:«در شبکه‌های اجتماعی این موضوع را متوجه شدم و همان موقع با آقای مهندس بختیاری رئیس سازمان آب و فاضلاب شهر تهران تماس گرفتم. دوستان در شرکت آب و فاضلاب در حال پیگیری این ماجرا هستند، اما هنوز مستنداتی در این رابطه به دست سازمان محیط زیست استان تهران نرسیده است.»
بالاخره بعد از گذشت چند ساعت این موضوع تکذیب شد و محمدعلی سعادتی، شهردار منطقه ۱۲ تهران چندی بعد در گفت و گویی اعلام کرد: انبار فاضلاب پلاسکو روز گذشته حوالی ساعت ۱۷در حین عملیات عمرانی گشوده شد. انتشار بوی نامطبوع در روز چهارشنبه ارتباطی به بازشدن انبار فاضلاب پلاسکو در روز پنجشنبه ندارد. به گفته شهردار منطقه ۱۲ تهران حجم گاز متان در انبار چاه فاضلاب یک ساختمان آنقدر نیست که کل تهران را فرا بگیرد.
همه این گمانه زنی‌ها در حالی است که ستاد مدیریت بحران همچنان ناظر بی‌واکنش به ماجرای بوی گندی است که عصر چهارشنبه تهران را فرا گرفت و هر چند ساعت یک عامل مطرح و بعد تکذیب می‌شود! مهم ترین بخش ماجرا گزارش خبری است که اخبار 20:30 درباره این بوی نامطبوع منتشر کرد و در آن تلویحا تاکید داشت که بوی نامطبوعی منتشر نشده است! این بو در فضای مجازی نیز با واکنش‌ها‌ی بسیاری همراه بود تا جایی که مجید فرهانی عضو شورای شهر تهران در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «در خصوص بوی نامطبوع تهران با همه جا صحبت کرده ام از آتش نشانی گرفته تا مدیریت بحران از سازمان پسماند گرفته تا اداره محیط زیست، از فرمانداری گرفته تا شهرداران مناطق و اداره فاضلاب و مترو، اما علیرغم بسیج همگانی همه علیرغم شایعات مختلف هنوز منبع انتشار بوی بد که تقریبا در همه مناطق احساس شد معلوم نشده است. به نظرتان حیرت‌زا نیست!»
با این حال احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران اعلام کرده که موضوع «بوی نامطبوع روز چهارشنبه» تهران در جلسه شورا بررسی خواهند کرد. به گفته او بررسی‌ها نشان داد که برخی عوامل می‌تواند دلیل ایجاد و انتشار این بو باشند اما دلیل مشخصی نیز برای منشا آن به دست نیامده است.
این عضو شورای شهر تهران افزود: «متاسفانه برخی‌ها می‌گویند که موضوعاتی همچون این بو، زلزله، آب و... ربطی به شورای شهر دارد، اما ما نماینده مردم تهران هستیم و باید گزارشی دقیق از چرایی انتشار این بو در صحن شورای شهر ارائه شود. به شدت پیگیر آن هستیم که گزارشی در خصوص چرایی انتشار و منشا بو در شورای شهر پیگیری و قرائت شود.»
بر اساس این گزارش تاکنون اخبار دقیقی از منشا بوی نامطبوع اعلام نشده و به نظر می‌رسد این موضوع بیشتر به یک معما تبدیل شده است. با این حال ستاد مدیریت بحران همچنان ناظر بی‌واکنش است و تاکنون واکنشی به این موضوع نشان نداده است!
∎
نظر شما