صاحب‌خبر -

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، سی و پنجمین نشست «شنبه‌های انقلاب» با عنوان «علم و نخبگان» و با هدف تبیین دستاورد‌های انقلاب اسلامی در این حوزه، امروز شنبه ۲۴ آذر ۹۷ در محل «دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی» برگزار شد.

 

در این مراسم، کارشناسان و صاحب نظرانی همچون محمدرضا مخبر دزفولی، دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، احمد فضائلی، معاون پژوهشی دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، رضا روستاآزاد، معاون پژوهشی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، نسرین سلطان خواه، معاون سابق علمی و فناوری ریاست جمهوری و  رئیس سابق بنیاد ملی نخبگان، محمد مهدی نژاد معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی، مجید بذرافکن رئیس دانشکده فرهنگی و اجتماعی دانشگاه امام حسین (ع) و جمع دیگری از اساتید و نخبگان، دستاورد‌های چهل سال انقلاب اسلامی را در این حوزه، مورد بررسی قرار گرفت.

 

رشد 13 برابری دانشگاه های کشور بعد از انقلاب اسلامی/ 18 دانشگاه ایران به برکت انقلاب اسلامی در زمره دانشگاه های برتر جهان است/ 98 درصد تولید علم دانشگاه تهران بعد از انقلاب محقق شده است.

 

مخبر دزفولی در ابتدای این نشست طی سخنانی اظهار کرد: آذرماه، بهار دانشگاه های کشور محسوب می شود که ابتدای آن با هفته بسیج آغاز، سپس 16 آذر روز دانشجو ، 19 آذر سالروز تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی است و در نهایت 27 آذر نیز سالروز وحدت حوزه و دانشگاه است.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه از دهه 80 که نقشه جامع علمی کشور طراحی شد، برنامه ریزی های علمی دارای یک نقشه راه شد، تصریح کرد: ذیل نقشه جامع علمی کشور هدف گذاری های بسیاری برای برنامه های علمی کشور از قبیل: مرجعیت علمی شدن، تحول در آموزش، ورود در عرصه فناوری، تحقق اقتصاد دانش بنیان و برقراری مراودات علمی بین المللی ایجاد شد.

 

مخبر دزفولی با اشاره به تلاش های ایران اسلامی برای مرجع علمی شدن در جهان، گفت: ایران امروز در بسیاری از رشته های علمی در سطح منطقه دارای جایگاه اول است که راه دستیابی به این مرجعیت با افزایش دانشگاه های کشور از 223 دانشگاه سال 57 به 2859 دانشگاه در سال 94، هموار شده است.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: از 223 دانشگاه سال 57 تنها 27 دانشگاه جامع در کشور موجود بود اما امروز 200 دانشگاه جامع در وزارت علوم و 60 دانشگاه جامع در وزارت بهداشت در کشور فعال است.

 

وی تصریح کرد: ایران قبل از انقلاب هیچ دانشگاهی در رتبه بندی جهانی نداشت اما براساس رتبه بندی تایمز در سال 2018، ایران اسلامی دارای 18 دانشگاه برتر در میان دانشگاه های برتر بین المللی دنیاست.

 

مخبر دزفولی ادامه داد: 98 درصد تولید علم دانشگاه تهران بعد از انقلاب محقق شده است یعنی تنها 2 درصد تولید علم این دانشگاه در قبل از انقلاب بوده است و در دانشگاه شریف نیز تنها یک درصد تولید علم قبل از انقلاب صورت گرفته است و 99 درصد این تولید بعد از انقلاب بوده است.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: قبل از انقلاب از دانشمند در سطح یک درصد جهان اطلاعی نداشتیم اما به برکت انقلاب اسلامی امروز 200 دانشمند در سطح این دانشمندان برتر دنیا داریم.

 

وی با بیان اینکه توجه به اهمیت دادن به نخبگان قبل از انقلاب رواجی نداشت، گفت: بعد از انقلاب اسلامی با تاسیس بنیاد ملی نخبگان توجه ویژه ای به این قشر صورت گرفت به طوری که امروز 12 هزار نخبه مورد حمایت این بنیاد است.

 

مخبر دزفولی گفت: قبل از انقلاب اسلامی تنها 180 هزار دانشجو در کشور وجود داشت که از این تعداد نیز 40 درصد در دانشگاه های خارج از کشور تحصیل می کردند اما بعد از انقلاب اسلامی از جمعیت بیش از 4 میلیونی دانشجویان کشور تنها یک درصد در خارج از کشور تحصیل می کنند که از این تعداد نیز تنها یک درصد در دانشگاه های برتر دنیا مشغول تحصیل هستند یعنی بهترین دانشجویان کشور در داخل مشغول تحصیل هستند.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به نرخ ماندگاری دانشجویان خارج از کشور ایران گفت: تنها 15 درصد دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج در همان کشورها باقی می مانند و 85 درصد برای کار و فعالیت راهی کشورمان می شوند.

 

وی با اشاره به کسب عناوین برتر جوانان ایرانی در المپیادهای علمی، افزود: یکی از ملاک های مرجعیت علمی شدن کسب عناوین در رقابت های علمی جوانان کشور با استعدادهای برتر دنیاست که امروز جوانان ایرانی در رشته های ریاضی، فیزیک، رایانه، زیست شناسی و ... با ضریب هوشی های بالا مدال های برتر را کسب می کنند به طوری که بعد از انقلاب اسلامی موفق به کسب 669 مدال در المپیادهای علمی شده ایم.

 

مخبر دزفولی با بیان اینکه به رشته ریاضی در کشور کم توجهی می شود، گفت: در کشور تنها 20 درصد دانش آموزان از رشته ریاضی فارغ التحصیل می شوند اما علی رغم این کم توجهی ایران اسلامی در رشته ریاضی در منطقه دارای رتبه نخست است و در سطح دنیا نیز دارای رتبه 4 هستیم یعنی مغزهای ریاضی متعددی در کشور وجود دارد که می توانند پایه ساخت و سازهای آِشنده و پیشرفت کشور باشند.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی گفت: ایران به برکت انقلاب اسلامی امروز جزء باشگاه فضایی جهان است یعنی قادر به ساخت ماهواره، ماهواره بر، پرتاب آن، ارزیابی و همچنین اعزام موجود زنده به جهان است.

 

وی ادامه داد: ایران اسلامی به سمت مرجعیت علمی شدن در حرکت است زیرا جزء 13 کشور دنیاست که دارای چرخه سوخت هسته ای شده است و توان تولید سلول های بنیادین را نیز داراست که یکی از پایه های آینده زیست فناوری به حساب می آید و ما امروز رتبه 15 در زمینه سلول های بنیادین را دارا هستیم و اخیرا نیز یکی از دانشمندان ایرانی در این زمینه یکی از جوایز برتر دنیا را به دست آورد.

 

مخبر دزفولی با بیان اینکه از ابتدای انقلاب، دانشگاه ها و مراکز علمی ایران همواره مورد تحریم بوده اند، گفت: با وجود تمامی این سختی ها ایران به توانایی صادرات علم و خدمات فنی رسیده است که صادرات کشور در این عرصه بالغ بر 4 میلیارد دلار بوده است.

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به رتبه ایران در جایگاه های علمی و استنادی، افزود: ایران اسلامی در زمینه مقالات استنادی دارای رتبه 22، در زمینه مقالات داغ دارای رتبه 24 و در زمینه مقالات پراستناد نیز ایران دارای 20 جهان است یعنی کشور سهم قابل توجهی در زمینه تولید علم جهان داراست البته این موفقیت نیز علی رغم تمامی هزینه کردهای اندک برای کشور حاصل شده است.

 

وی ادامه داد: ایران برای تحقیق و توسعه علم بعد از انقلاب اسلامی هر ساله بودجه ای کمتر از یک درصد از تولید ناخالص داخلی را اختصاص داده است یعنی ایران اسلامی با وجود تمامی مشکلات با کمترین هزینه توانسته است به همچنین رتبه ای دست یابد.

 

مخبر دزفولی گفت: قبل از انقلاب جریان تحصیلات تکمیلی در کشور رواج نداشت و تنها در چند رشته مقطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود داشت اما امروز از هرم کلی دانشجویی کشور 18 درصد سهم کارشناسی ارشد و 2 درصد سهم دکتری است و اعضای هیات علمی کشور نیز به 90 هزار نفر رسیده است.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی افزود: کشور در زمینه اشتغال دانشجویان البته با مشکلاتی روبروست که باید چاره ای برای حل این موضوع اندیشیده شود به طوری که امروز 19 درصد فارغ التحصیلان کشور دسترسی به شغل ندارند.

وی افزود: ایران اسلامی در عرصه تولید علم در سطح بین الملل دارای رتبه 16 جهانی و رتبه اول منطقه است.

 

مخبردزفولی با اشاره به دانشجویان رشته های پزشکی در کشور گفت: در کشور 65 دانشگاه علوم پزشکی داریم که در مجموع 190 هزار دانشجو در آنها مشغول به تحصیل است و 18 هزار هیات علمی نیز مشغول آموزش آنها هستند همچنین 250 بیمارستان آموزشی و چندین انجمن علمی پزشکی نیز در کشور وجود دارد.

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه پارک های علم و فناوری قبل از انقلاب رواج نداشت، تصریح کرد: امروز به برکت انقلاب اسلامی 39 پارک علم و فناوری در کشور فعال است که 178 مرکز رشد ذیل این پارک ها فعال است که بیش از 3700 شرکت دانش بنیان را در کشور راهبری می کنند که به صورت یک حلقه وصل میان دانشگاه و صنعت فعالیت می کنند که گردش مالی آن ها بیش از 12 میلیارد دلار بوده است که امیدواریم اقتصاد کشور به این سمت حرکت کند.

 

وی با اشاره به اینکه قبل از انقلاب انجمن علمی در کشور وجود نداشت، گفت: امروز به برکت انقلاب اسلامی 350 انجمن علمی در کشور فعال است و در حوزه های علمیه نیز در حوزه علوم انسانی و علوم معرفتی انجمن های علمی فعال شده است .

 

مخبردزفولی تصریح کرد: سهم ایران در تولید علم جهان نزدیک به 2 درصد شده است و در سال های اخیر همواره شیبی صعودی داشته است که نشان می دهد دانشمندان کشور برای پیشرفت کم کاری نکرده اند.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: سهم ایران اسلامی از مقالات یک درصد برتر دنیا، 2/9 درصد است و ایران براساس رتبه بندی اسکوپوس دارای رتبه 16 در دنیاست که موفقیت های علمی ایران در زمینه هسته ای، فضایی، زیست شناسی، نیروگاه سازی، سدسازی و ... جلوه هایی از این پیشرفت علمی دنیاست.

 

وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در سال 87 با ابلاغ نهضت نرم افزاری کشور جهش بزرگی را در زمینه علمی کشور ایجاد کردند، ابراز کرد: این ابلاغ معظم له با ایجاد زیرساخت های حداقلی در زمینه تنوع دانشگاهی و رشته ای و اعضای هایت علمی کشور صورت گرفت که بعدها منجر به نقشه جامع علمی کشور شد که امروز نیز روند بازنگری این نقشه در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی است که این دستاوردهای حاضر در ذیل این نقشه محقق شده است و بنا داریم در این بازنگری نظام علمی کشور را از آفت مصون بداریم که اسم این طرح آمایش قرار گرفته است.

مخبردزفولی افزود: طرح آمایش به دنبال اصلاح نقاط هندسی ناموزون جریان علمی کشور است که وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد باید براساس آن برنامه ریزی های لازم را صورت دهند.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی گفت: ایران اسلامی امروز در رشته فیزیک دارای رتبه اول منطقه و رتبه 11 جهان است، در علوم کامپیوتر دارای رتبه 4 جهان، در نجوم دارای رتبه سوم و در نهایت در شیمی دارای رتبه سوم است.

 

وی افزود: ایران اسلامی در زمینه شاخص های نوآوری از رتبه سه رقمی در دنیا به رتبه 65 رسیده است یعنی کشور به سرعت در حال رفع موانع نوآوری است، به طور مثال برخی از فناوری های نوین برای کشور بسیار با اهمیت است به طور مثال در زمینه هوافضا، زیست فناوری و نانو سند تدوین شده است و الحمدالله کشور در زمینه نانو به رتبه چهار جهان، در زیست فناوری به رتبه 11، در سلول های بنیادین به رتبه 15 ، در هوافضا به رتبه 15 و در علوم دریایی نیز به رتبه 6 رسیده است.

 

مخبردزفولی گفت: در زشته زیست فناوری 635 شرکت دانش بنیان تاسیس شده است که درآمد ای شرکت ها بیش از 1/9 میلیارد دلار بوده است و کشور دارای 50 محصول زیست فناوری قابل صادرات است.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه ایران اسلامی پنجمین کشور دنیا از لحاظ تنوع گیاهان دارویی است، تصریح کرد: بسیاری از گیاهان دارویی در کشور قابل رویش است که برای ساماندهی این موضوع سندی در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید که زمینه ساز تحول در زمینه گیاهان دارویی و طب سنتی شد البته هنوز چالش هایی در این زمینه وجود دارد.

 

وی ادامه داد: هم اکنون 400 شرکت دانش بنیان در زمینه گیاهان دارویی وجود دارد که 500 مصحول دانش بنیان نیز تولید می کنند و کشور می تواند با بهره گیری از صنایع تبدیلی عصاره های درجه یک درمانی تولید کند که هریک ارزش مادی و اقتصادی فراوان تر از بشکه های نفت داراستو

 

مخبر دزفولی افزود: فروش سال 96 شرکت های دانش بنیان در عرصه نانو بیش از 1400 میلیارد تومان بود است که می تواند چندین برابر شود.

 

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه ایران اسلامی به برکت انقلاب اسلامی جزء کشورهای درجه یک در زمینه سلول های بنیادین شده است، بیان کرد: در این زمینه تعداد دانشمندان بسیاری در کشور مشغول تحقیق هستند، عرصه ای که جزأ مناطق ممنوعه دنیا محسوب می شود و محدودیت های فراوانی ابرقدرت ها برای عدم دسترسی دیگر کشورها به این علم قائل بودند اما ایران اسلامی به این علم دست پیدا کرد و امروز جزء قدرتمندهای دنیاست.

 

وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: در زمینه مرجعیت علمی شدن باید آن میزان سوژه و یافته علمی در کشور ایجاد شود که دیگران برای بهره گیری از این علوم به استفاده از زبان فارسی ترغیب شوند.

 

∎​