صاحب‌خبر - مسکن مهر، پروژه‌اي که اين روزها با ورود وزير جديد راه و شهرسازي مجدد بر سر زبانها افتاده است و قرار است در پي تصميم جديد دولت دوباره وارد چرخه شود همان طرحي است که رئيس دولت دهم براي خانه‌دار کردن قشرهاي کم درآمد با واگذاري قطعه زمين رايگان از طرف دولت کلنگش را بر زمين زد و توانست در همان مدت تا پايان عمر دولتش واحدهاي بسياري را تحويل متقاضياني کند که به اذعان کارشناسان بسياري حتي خواب خانه دار شدن را هم نمي ديدند. پروژه اي که دولت يازدهم با بهانه هايي همچون نبود منابع مالي آن را از دستور کار اصلي خود کنار گذاشت و هر چند اين پروژه افتان و خيزان پيش رفت اما چون در دستور کار اصلي نبود کم کم در تامين منابع مالي هم به دست فراموشي سپرده شد و مي رفت تا به تاريخ بپيوندد اما به يکباره جاني تازه در رگهاي اين پروژه کهنه دميده شد و آقاي روحاني در وزارت راه و شهرسازي عنوان کرد ظرف دو سال آينده، 400 هزار واحد مسکوني ساخته مي شود وزارت راه مسکن مهر را به اتمام برساند. مسکن؛ تکليفي که بر دوش دولت هاست بايد عنوان کرد که مسکن از مهمترين مباحثي است که مطابق تکليفي که بر دوش دولت‌ها نهاده شده است به صورت جدي از سوي هر دولتي که بر سرکار مي آيد، پيگيري مي‌شود و ‌به همين جهت به فراخور شرايط زماني هر دولت پروژه اي را براي خانه دار کردن مردم ارائه مي دهد. مسکن مهر جزء همين پروژه ها بود که دولت دهم در راستاي خانه‌دار کردن بسياري از مردم کلنگ زد، هر چند اين پروژه توانست خانوارهاي بسياري را صاحبخانه کند اما چون برنامه ريزي و سياست هاي مدون و درستي برايش صورت نگرفت با وجود مشکلاتي همچون تورم و عدم رعايت استانداردهاي لازم در ساخت و ساز، آن را به يکي از پروژه هاي پر منتقد تبديل کرد. با روي کار آمدن دولت يازدهم، وزير مسکن و شهرسازي ساز مخالف با مسکن مهر زد و آن را عامل 40 درصد تورم دانست که البته با واکنش‌هاي نمايندگان مجلس و کارشناسان همراه شد با اين حال آخوندي به صاحبان اين خانه‌ها قول داد که دولت يازدهم تعهدات خود را در قبال تکميل و تحويل اين پروژه ادامه اما علي رغم وعده و عيده هاي داده شده در اوايل آبان ماه سال 92 دستور توقف مسکن مهر را صادر و اعلام کرد: «مسکن مهر به ظاهر به نفع مردم است، اما در واقع اين پروژه براي گرفتار کردن هم دولت‌هاي آينده است و هم مردم. خيلي طرح جالبي نبوده است که گفته مي‌شود که آيا متوقف مي‌شود يا نه چرا که بايد متوقف شود.» مکان يابي مسکن مهر در زمان وزارت آخوندي در دهه 70 انجام شده است! با اين حال «علي نيکزاد»، وزير سابق راه و شهرسازي در واکنش به موضع‌گيري‌هاي مسئولان دولت يازدهم و دوازدهم در برابر طرح مسکن مهر، گفته است : «طرح مسکن مهر بر اساس قانون ساماندهي و حمايت از توليد و عرضه اجرا شد. در کشور ساخت بالغ بر 4/3 ميليون واحد مسکن مهر شهري و روستايي آغاز شد که از اين تعداد 2/8 ميليون واحد در دولت نهم و دهم افتتاح شد.» وي همچنين در خصوص مکان يابي اين پروژه يادآور شده بود: « مکان‌يابي اين پروژه‌ها قبلا در زمان وزارت عباس آخوندي در اوايل دهه 70 صورت پذيرفته بود و به جز شهر جديد سهند،‌مکان‌يابي پروژه‌هاي مسکن را ما انجام نداديم.» مصطفي شريفي، اقتصاددان و استاد دانشگاه در خصوص توقف اين پروژه خانه سازي اينچنين اظهار نظر مي کند:« يکي از انتقادات جدي به نظام اقتصادي دولت يازدهم و دوازدهم توقف پروژه مسکن مهر است؛ چرا که توقف در حوزه مسکن يعني رکود در اقتصاد کشور و تا پروژه اي بهتر جايگزين آن پيدا نشده است نبايد متوقف مي شد حتي اگر آن را قبول نداشت.» اين کارشناس اقتصادي با اشاره به انتقاداتي که نسبت به مسکن مهر مطرح شده، افزوده است:« نادرستي برخي انتقادات با کوچکترين تأملي پاسخ داده مي‌شود مثلا اينکه گفته مي شود مسکن مهر باعث اشباع در حوزه مسکن براي برخي از مناطق شده است، حرف درستي نمي تواند باشد و مهمترين نشانه آن نيز اين است که هنوز مسکن نه تنها در تهران بلکه در اقصي نقاط کشور کالاي سرمايه‌ اي و نه صرفا يک کالاي مصرفي است.» «افشين پروين پور»، کارشناس مسکن در خصوص تعهد تکميل . تحويل مسکن مهر به متقاضيان توسط دولت سر کار به «رسالت» مي گويد: «تکميل مسکن مهر جزو تعهدات دولت بود و مردم هم با دولت طرف هستند و تکليف هردولتي است تا آن را ادامه داده و به اتمام برساند منتهي دولت تدبير و اميد به دلائل عمدتا غرض ورزي هاي سياسي اين کار را انجام نداد و خيلي از واحد هاي مسکن مهر را متاسفانه تکميل نكرد و تحويل نداد.» قرار است ادامه يابد؟ خوشبين نيستم! وي با اشاره به اينکه تصميم جديد مبني بر ادامه کار مسکن مهر و تکميل آن تصميم خوبي است، مي افزايد: « هر چند بنده خيلي خوشبين نيستم چنانچه در حوزه هاي ديگر اقتصاد هم دولت عزمي براي انجام کار ندارد اما اگروزير جديد اين اراده را براي تکميل مسکن مهر داشته باشد حرکت مثبت بسيار خوبي است که دعاي بسياري از مردم چشم انتظار براي تحويل واحد مسکن مهرشان را به دنبال خود خواهد داشت. » پروين پور معتقد است: « مسکن مهر حرکت بزرگي بود و کساني را خانه دار کرد که واقعا در خواب هم نمي ديدند که با شرايط اقتصادي بتوانند خانه دار شوند. در مسکن مهر شهري و روستايي در حدود چهار ميليون واحد مسکوني ساخته شد که يک ميلون و 700 هزارتاي آن واحد هاي مسکوني شهري بودند.» وي در خصوص مزاياي اين طرح خانه سازي براي مردم و اقتصاد کشور مي گويد: « اشتغال بالايي از زمان کليد خوردن اين پروژه تاکنون در کشور به وجود آمده و اقتصاد کشور را در برهه هاي حساس مانند جهش يکباره دلار در سال 91 سر پا نگه داشت چون نهاده هاي توليدش همه داخلي بود اقتصاد کشور از آسيب مصون نگه داشته شد و سر پا ماند.» وي تاکيد مي کند: « مسکن مهر به جهت رشد اقتصادي و اشتغالي که ايجاد کرد توانست راهگشاي اقتصاد کشور باشد.» «فرشيد پور حاجت» دبير کانون سراسري انبوه سازان هم به «رسالت» مي گويد: « پروژه هاي مسکن مهري که در مکان مناسب با زير ساخت هاي مناسب برنامه ريزي شدند تقريبا مي توان گفت به سرانجام رسيدند و آن پروژه هايي هم که به سرانجام نرسيدند به نظر مي رسد که جمع کردنشان با مبالغي که برنامه ريزي شده کار بسيار بسيار سختي است.» وي مي افزايد: « وقتي يک پروژه مشمول زمان شود و توقفي درآن صورت بگيرد و باز مجدد بخواهد وارد چرخه شود کار سختي است. اگر آقاي وزير هم قصد دارد مجددا پروژه هاي مسکن مهر را جان تازه اي ببخشد بايد تمام قراردادهايش به روز شود و تا اين کار اتفاق نيافتد چون در اين چند سال توجهي به اين پروژه ها نشده است در مضيقه سختي مانده و جمع کردن پروژه کار بسيار سخت و سنگيني است.» ادامه کار مسکن مهر منوط به تامين منابع مالي است پور حاجت بر اين باور است که «اگر آقاي وزير قصد ادامه مسکن مهر را دارد بايد در ابتدا به فکر تامين منابع مالي براي آن باشد و از طرفي براي پروژه هايي که تکميل شده و بحث خدمات زير بنايي برايشان وجود ندارد بايد برنامه ريزي و تامين منابع مالي براي آن انجام شود؛ اينکه ما ژست قشنگ بگيريم که پروژه مسکن مهر را مجددا وارد چرخه مي کنيم آن هم بدون آنکه ابتدا فکري براي تامين منابع ماليش کنيم به نظر حرف غير کارشناسي خواهد بود.» دبير کانون سراسري انبوه سازان معتقد است : « نمي توان به تنهايي گفت که پروژه مسکن مهر پروژه موفقي بوده است! در اينکه خانوار بسياري به سبب اين پروژه صاحب مسکن شده اند بحثي وجود ندارد و اين جزو تکاليف دولت بوده وبايد اين کار را مي کرده اما اينکه اين پروژه ها به درستي توسط دولت مديريت شده و برنامه ريزي و سياست گذاري هاي درستي براي آن در کشور صورت گرفته من اعتقادي به آن ندارم و فکر مي کنم مي شد مسکن مهر را خيلي بهتر، باکيفيت تر و در خور و شان و منزلت مردم توليد کنيم که نکرديم اما قابل تقدير است که خانواده هاي بسياري را با برنامه ريزي صاحب مسکن کرده است.» عدم توجه به خدمات زير بنايي؛ بزرگترين عيب پروژه هاي مسکن مهر پورحاجت بزرگترين عيب پروژه هاي مسکن مهر را عدم توجه به خدمات زير بنايي و رو بنايي پروژه ها در کشور دانسته و مي گويد: « اينکه در بيابان پروژه مسکوني تعريف کنيم و مردم را از خدمات شهري محروم کنيم کرامت هموطنان را زير سوال برديم اينکه دولت بايد تامين کننده مسکن باشد حرف درستي است و مبتني بر قانون است اما سياستگذاري هاي آن خارج از شان و جايگاه مردم بوده است.» وي عنوان مي کند: « پروژه هاي مسکن مهر در برخي نقاط فوق العاده خوب و موفق بودند هر چند پروژه هايي که موفق بودند. هم منابع مالي پر قدرت پشتشان بوده است. اگر وضعيت رامين و شيرين شهر خوزستان را بررسي کنيد مي بينيد وضعيت بسيار سختي دارد و علي رغم اينکه پروژه پيشرفت فيزيکي بالايي داشته به لحاظ خدمات زير بنايي و فاصله بالايي که تا شهر دارد تبديل به يک شهر خارج از سکنه شده است. لذا نمي توان به طور مطلق عنوان کرد اين پروژه خوبي بوده و نمي توان هم گفت پروژه خوبي نبوده و حرف ناصواب و نادرستي است که راي به توقف آن داده شود.» پور حاجت عنوان مي کند: « من فکر مي کنم آقاي آخوندي پروژه را متوقف نکرد و ادامه داد اما واقعيت اين است که سرعتش خيلي کم بود و انتظاري که در تحويل مسکن مهر بود صورت نگرفت و بيشتر اين موضوع هم به تامين منابع مالي و رکود حاکم در اقتصاد کشور و عدم وجود نقدينگي به علت مهمترين عامل در پيشرفت آن بر مي گردد.» وي تاکيد دارد: « آخوندي به ماهيت اين پروژه ايراد داشت نه به خانه دار شدن مردم و مي شد مسير منحرف در اين پروژه را در مسير درستش هدايت کرد.» پروزه خانه سازي دولت از زماني که کلنگش در دولت دهم بر زمين زده شد تا امروز روزگار پر فراز و نشيبي داشته و افتان و خيزان پيش رفته است اما حالا با روي کار آمدن وزير جديد و تصميم جديد دولت گويا قرار است اين پروژه با جديت و سرعت بيشتري دنبال شود تا واحدهاي متقاضيان تکميل و تحويل گردد.∎​