کوهنوردی در سراسر جهان، فعالیت پر طرفداری است که رابطه مستقیمی با رعایت نکات تغذیه‏‎ای و سلامت دارد. کوهنوردان حرفه‌ای معمولا در همه ایام سال به کوهستان می‌روند وسرما، گرما، برف، باران وتوفان مانع کوهنوردی‌شان نمی‌شود.


بنابراین در هر صعودی، رعایت نکاتی برای حفظ امنیت و سلامت پیش از صعود، زمان کوه پیمایی و بعد از صعود لازم و ضروری است.در ادامه به ذکر موارد یاد شده می پردازیم :

ضرورت آب رسانی کافی به بدن (هیدراته کردن)

هنگام صعود و پیاده روی طولانی، با عرق کردن آب زیادی از دست می‌دهیم. گرمای هوا این موضوع را تشدید می‌کند. در مقابل، حمل آب زیاد در کوله هم سخت است. شما باید دقیق و حساب‌شده میزان مصرف آب را مدیریت کنید. بهتر است پیش از صعود به هر منطقه کوهستانی، گزارش برنامه‌های اجراشده را مطالعه کنید و درباره چشمه‌هایی که در مسیر وجود دارد، مطمئن شوید. به این ترتیب می‌توانید میزان آب مورد نیازتان را بسنجید و در طول مسیر آن را مدیریت کنید. یک فرد بالغ و سالم نیاز به مصرف روزانه یک لیتر آب دارد که این میزان درکوهنوردی باید افزایش یابد تا هم غلظت خون کم وهم آب ازدست رفته بدن تامین شود.

ممنوعیت مصرف کافئین

استفاده از نوشیدنی‌های کافئین‌دار نزدیک به زمان پیمایش یا هنگام کوهنوردی، ممکن است باعث ایجاد تپش قلب شود و از آن جا که حفظ ریتم طبیعی قلب درارتفاع و کوهنوردی سنگین اهمیت بسیاری دارد باید از مصرف این نوشیدنی‌ها خودداری شود. همراه داشتن یک بطری آب و آب لیمو هم انتخاب مناسبی برای رفع عطش و خستگی است.

تاثیرات ناخواسته افزایش ارتفاع در بدن

اگر بعد ازچند تجربه کوهپیمایی تصمیم گرفتید به قله صعود کنید، دراولین تجربه‌ها بهتر است با یک گروه خبره همراه شوید و از تجربه سرپرست گروه استفاده کنید اما نکته‌ای که توجه به آن ضروری است، «ارتفاع‌زدگی» است که حتی برای کوهنوردان حرفه‌ای هم پیش می‌آید. اولین نشانه‌های ارتفاع‌زدگی با سردرد و حالت تهوع شروع می‌شود.

احساس گیجی و خستگی بیش ازحد، بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی، عوارض بعدی بیماری ارتفاع‌زدگی است. اگر ارتفاعی که در آن قرار می‌گیردبیشتر شود و این مشکل همچنان ادامه پیدا کند، ممکن است باعث احساس گزگز دست و پا، حالت تهوع و در نهایت آسیب به اندام‌های داخلی و مغز شود.

کنترل شرایط در ارتفاع

بهترین راه آماده‌سازی بدن برای ماندن در ارتفاع بالا که اکسیژن کمتری دارد، این است که درهر بار پیمایش، ارتفاع را به‌مرور زیاد کنید تا شرایط برای بدن آماده وقابل پذیرش شود. مصرف مواد غذایی پروتئینی را نهایتا تا شب قبل از صعود در برنامه غذایی داشته باشید وهنگام صعود، پروتئین کمتری مصرف کنید اما دقت کنید ذخیره آهن و مواد معدنی بدن‌تان کم نشود. آهن مورد نیاز بدن را می‌توان با مصرف مکمل‌های آهن کنترل کرد. پیش از حرکت، مصرف غذاهای چرب را تا حد ممکن کاهش دهید و به جای آن مواد غذایی کربوهیدراتی مصرف کنید که سریع هضم می‌شود مانند ذرت، نخودفرنگی، نان، ماکارونی و میوه‌هایی مثل سیب، موز، غلات و سبزیجات برگ سبز.

پوشش و کفش مناسب

درتابستان وهنگام پیاده‌روی طولانی، بهترین پوشش استفاده از پوشاک نخی با رنگ‌های روشن است تا مسیر طولانی و مرتفع را سخت‌تر نکند. ازطرفی در تابستان لباس‌های رنگ‌ روشن، کمتر حشرات مزاحم را جذب می‌کند. اما اگر قصد صعود به قله را دارید، حتما لباس گرمی برای چند دقیقه بالای قله، همراه داشته باشید. بدن در طول مسیر عرق می‌کند و هنگامی‎که به قله می‌رسید، علاوه بر این‌که معمولا باد می‌وزد، هوا سردتر از مسیر است و به‌سرعت باعث ایجاد شوک در بدن می‌شود؛ بنابراین حمل لباس گرم ضروری است و به حفظ دمای بدن می‌ارزد. استفاده از کفش مناسب کوهپیمایی هم ضروری است.

پوشیدن کفش مناسب، هم از پا که عضو حیاتی بدن در ورزش‌هایی مثل کوهنوردی است، حفاظت می‌کند و هم باعث می‌شود در طول مسیر، به‌خصوص زمان فرود، خستگی کمتر احساس شود. استفاده از کرم ضدآفتاب و تجدید آن در هر دو تا سه ساعت یک بار در مسیر و استفاده از عینک آفتابی یا کلاه آفتاب گیر فراموش نشود و حتما پوششی برای سر در نظر بگیرید تا از گرمازدگی جلوگیری شود. اشعه خورشید در ارتفاعات بالاتر، شدیدتر می‌تابد.

یکی از مهم ترین فواید کوهنوردی برای همه سنین( به غیر از افرادی که با مشکلات قلبی، تنفسی و مفصلی روبه رو هستند)، تقویت روحیه و اعتماد به نفس است. خیلی ها، کوهنوردی را ورزش اراده می دانند. جایی که طبیعت به شما یاد می دهد چگونه از موانع طبیعی عبور کنید و برای مشکلات گوناگون آنی و آینده، راه حل های خلاقانه به دست آورید. این قابلیت، در کوه و کوهنوردی و تداوم آن، در جسم و روح کوهنورد تقویت می شود.

منبع:روزنامه خراسان