مقاومت آنتی‌بیوتیکی یکی از جدی‌ترین تهدیدها برای سلامت جهانی است و احتمالاً تعداد مرگ‌ومیرهای ناشی از آن، بیشتر از آن است که تصور می‌کنید.

در اروپا، آمار تلفات سرسام‌‌آور است. در پژوهشی جدید برآورد شده است که هر سال، ۳۳ هزار نفر در اتحادیه‌‌ی اروپا و منطقه‌‌ی اقتصادی اروپا جان خود را در اثر این عفونت‌ها از دست می‌دهند؛ در حالی که این مرگ‌‌ومیرها، همگی نتیجه‌‌ی مستقیم پنج گونه از عفونت‌های مقاوم هستند.

میزان تهدید این بیماری برای سلامت جوامع، به‌‌هیچ‌‌وجه قابل چشم‌‌پوشی نیست. پژوهشگران می‌گویند که هزینه‌‌های اقتصادی و مرگ‌‌ومیر ناشی از این عفونت، با بیماری‌‌هایی نظیر آنفلوانزا، سل و ایدز قابل‌‌قیاس است.

تأسف‌انگیز اینکه در ۷۵ درصد از موارد، مسئولیت متوجه عفونت‌‌هایی است که در مراکز درمانی منتقل می‌‌شوند؛ این امر نشان می‌دهد که بیمارستان‌ها و دیگر مراکز درمانی قادر به پیشگیری یا کنترل صحیح انتشار این عفونت‌‌ها نیستند. با اینکه همواره راهکارهایی برای کاهش ریسک سرایت عفونت‌‌ها وجود دارند، مسئله‌‌ی درمان چالشی کاملاً مجزا است. واقعیت این است که در مبارزه با بسیاری از این نوع عفونت‌‌ها، ما در حال استفاده از آخرین حربه‌‌های دفاعی خود هستیم.

پژوهشگران در اروپا دریافته‌‌اند که ۳۹ درصد از عفونت‌‌ها، ناشی از انواعی است که نسبت به آخرین نسل از آنتی‌بیوتیک‌ها نظیر کارباپنمز و کولیستین مقاومت پیدا کرده‌‌اند.

آمار فعلی حاکی از یک افزایش نگران‌کننده در موارد ابتلا نسبت به سال ۲۰۰۷ است و این یعنی هر روز، تعداد افراد بیشتری با عفونت‌های خطرناک، پرهزینه و صعب‌‌العلاج مواجه می‌شوند.

این بحران فقط محدود به اروپا نمی‌شود؛ بلکه در سراسر جهان در حال رخ دادن است. اگر اقدام مناسبی برای جلوگیری از این نوع عفونت‌‌ها صورت نگیرد، مرگ‌‌‌ومیرهای جهانی ناشی از عفونت‌های مقاوم در برابر دارو می‌تواند از میزان فعلی ۷۰۰ هزار نفر در سال فراتر رفته و تا سال ۲۰۵۰، به آمار هولناک ۱۰ میلیون نفر در سال برسد.

حتی تصور آن هم وحشتناک است؛ اما برخی از بهترین نخبگان جهان، در حال همفکری برای حل این معضل جهانی هستند. تاکنون، دانشمندان بیش از ۸ هزار ترکیب آنتی‌بیوتیک جدید (به‌‌صورت ترکیبی از یک یا چند دارو) تولید کرده‌اند که به‌‌طرز شگفت‌آوری روی باکتری‌های مقاوم اثربخش بوده‌‌اند.

آن‌ها همچنین به انواع کاملاً جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌ها دست یافته‌‌اند. برای مثال، در یک گونه‌‌ی جدید از رتینوئیدهای مصنوعی استفاده شده که از لحاظ شیمیایی، هم‌‌خانواده‌‌ی ویتامین A محسوب می‌‌شوند. هنگامی که این دارو روی حیوانات آزمایش شد، موفق شد یکی از مرگبارترین عوامل بیماری‌‌زای موجود روی زمین را بدون هیچ‌‌گونه‌‌ مقاومتی از بین ببرد.

گونه‌‌ی دیگر از این آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها، عملکردی مشابه با قاتلان سرّی دارد. این گونه‌ی جدید مانند یک اسب تروآ، مخفیانه از غشای محافظ باکتری‌های گرم-منفی عبور می‌‌کند و عفونت را از درون نابود می‌‌کند. این دارو که امروزه در فاز دوم از آزمایش‌های انسانی محسوب می‌شود؛ یکی از امیدوارکننده‌‌ترین راهکارها در مبارزه با طیف وسیعی از عوامل بیماری‌‌زای مقاوم در برابر درمان شامل باکتری‌های مقاوم در برابر کارباپنمز است.

بی­‌شک ما هنوز راه درازی در پیش رو داریم؛ با این حال، این داروهای جدید ممکن است تنها بتوانند زمان بیشتری را برای ما بخرند.

همان‌طور که دانشمندان به موفقیت‌‌هایی بیشتر دست می‌‌یابند و سلاح‌‌های بیشتری را برای مبارزه با این بیماری‌‌ها در اختیار ما خواهند گذاشت؛ بسیار ضروری است که ما نیز گام‌هایی در جهت کاهش اثرات و مهار مقاومت روزافزون عفونت‌‌ها برداریم. واقعیت این است که هنوز جان صدها هزار نفر دیگر در معرض خطر است.