صاحب‌خبر - حسن رسولی‌سقای، معاون پژوهشی و فناوری واحد تبریز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از ماموریت این واحد دانشگاهی و تعداد اعضای هیات‌علمی که می‌توانند در حوزه چرم و کفش کمک‌رسان باشند، سخن گفت. به گفته رسولی، واحد تبریز رشته مستقیم چرم و کفش در منطقه یعنی دانشجویی با عنوان «فارغ‌التحصیل چرم» ندارد، اما مسائل متنوعی در ارتباط با چرم و کفش در این واحد دنبال می‌شود. او دراین‌باره گفت: «یکی از بحث‌هایی که مطرح است، فرآیند تهیه چرم است که رشته‌های شیمی و مواد درگیر آن هستند. بحث طراحی کفش نیز در این میان مطرح است و رشته‌های هنر یا بخشی از رشته‌های‌ آی‌تی که می‌توانند از نرم‌افزارها استفاده کنند نیز درگیر این ماموریت در واحد تبریز هستند.» به گفته او، در اوایل دی‌ماه امسال رویدادی تحت‌عنوان «چالش‌های فناوری کیف و کفش» در واحد تبریز برگزار خواهد شد که چند محور در آن بررسی خواهد شد. او دراین‌باره گفت: «نشستی هم در این خصوص برگزار شده و برخی اعلام کردند در صنعت چرم و کفش در بازاریابی مشکل داریم؛ بنابراین یکی از محورهای نشستی که قرار است در دی‌ماه برگزار شود بحث ابزارهای نوین، بازاریابی و فروش است. به‌عبارت دیگر، در حال حاضر در بحث فروش داخل و صادرات، سنتی عمل می‌شود.» رسولی گفت: «موضوع دیگر اینکه ما استانداردهای ملی کفش نداریم؛ بنابراین این بحث یکی از موضوعاتی است که مطرح‌شده تا دوستانی که علاقه‌مند هستند یا تبحر دارند در این موضوع ورود کرده و استانداردهای کفش را بررسی کنند.» معاون پژوهشی و فناوری واحد تبریز ادامه داد: «یکی دیگر از بحث‌هایی که در حوزه چرم و کفش مطرح است، بحث تکنیک‌های طراحی محصول است. معتقدم کفش‌های ما در طراحی، سایز و... هنوز جا برای کار دارد.» او درباره تعداد اعضای هیات‌علمی که در ماموریت کفش و چرم واحد تبریز فعالیت دارند، گفت: «از اعضای هیات‌علمی در حوزه مدیریت بازرگانی و بازاریابی یک مجموعه 10 نفری و از اعضای دانشکده هنر هم حدود 6 نفر مامور هستند تا برای رسیدن واحد تبریز به قطب چرم و کفش کمک کنند.» رسولی گفت: «در رشته‌های نرم‌افزار هم حدود 6 نفر اظهار تمایل کردند و در رشته‌های شیمی نیز حدود 10 نفر در بحث تهیه چرم می‌توانند کمک‌رسان باشند.» او در پایان تاکید کرد: «ا اعضای هیات‌علمی یک طرف داستان و طرف دیگر دانشجویان و نوآورانی هستند که ممکن است در خارج از مجموعه دانشگاه علاقه‌مند باشند به این حوزه ورود کنند.» 1- کمتر از یک‌درصد سهم ایران از صنعت چرم سالانه 225 میلیارد دلار، آماری است که گردش مالی صنعت چرم در جهان به خود اختصاص داده است، اما باید تاسف خورد که سهم ایران از این میزان حدود 200 میلیون دلار (کمتر از یک‌درصد) است. پنجمین تولیدکننده چرم جهان بازار صنایع چرم و مصنوعات چرمی با وجود پررونقی، سهمی در صنعت اقتصادی کشور ندارد و صنف سراجان فقط نقش فروشنده را در این بازار بزرگ ایفا می‌کنند، در حالی که نقش یکی از تولیدکنندگان اصلی خاورمیانه و اروپا را برعهده گرفته‌ایم. اینکه چرا وضعیت این محصول در کشور به‌نوعی است که توانسته‌ایم تنها صادرات آن را انجام بدهیم، باید در نوع فرآوری آن جست‌وجو کنیم. صنعت چرم به همان زیبایی که در وسایل مختلف و البسه به کار برده می‌شود، نیست و نیاز است قبل از تبدیل به محصول با دستگاه‌های مختلف آن را فرآوری کنیم؛ درواقع کشور ما در «سالامبور» ید طولایی دارد. سالامبور همان چرم است، یعنی هنگامی که پوست حیوان کنده می‌شود و آن را تمیز می‌کنند، محصولی به دست می‌آید که به آن سالامبور می‌گویند و پس از آن با استفاده از دستگاه‌های مختلف و فراوری به چرم تبدیل می‌شود. میانگین نرخ جهانی چرم حدود 1.5 دلار است، در نتیجه اگر همین میزان پوست تولیدشده فرآوری و به چرم تبدیل شود، 210 میلیون دلار ارزآوری برای کشور به‌همراه دارد. سالانه 225 میلیارد دلار، آماری است که گردش مالی صنعت چرم در جهان به خود اختصاص داده است، اما باید تاسف خورد که سهم ایران از این میزان حدود 200 میلیون دلار (کمتر از یک‌درصد) است. 2- 1.5 دلار هر قطعه چرم ۳۰ در ۳۰ میانگین نرخ جهانی چرم حدود 1.5 دلار است، در نتیجه اگر همین میزان پوست تولیدشده فرآوری و به چرم تبدیل شود، 210 میلیون دلار ارزآوری برای کشور به‌همراه دارد. 210 میلیون دلار ارز‌آوری برای کشور اینکه ایران در میان کشورهایی چون ایتالیا، چین، هند و ترکیه به‌عنوان کشوری پیشرو در صنعت چرم و محصولات چرمی محسوب می‌شود، نکته‌ای مثبت است ولی حلقه‌ای که تبدیل سالامبور به چرم را برعهده دارد و متصل‌کننده است باید در تحقیق و پژوهش به آن رسید و دانشگاه همان‌جایی است که تکمیل‌ و ایجادکننده این حلقه است. براساس آمار، سالانه دومیلیون و 200هزار جلد پوست گاو، حدود هفت‌میلیون جلد پوست بز و 18 میلیون جلد پوست گوسفند در کشور تولید می‌شود. در حال حاضر تنها 10 درصد از چرم سبک (پوست گوسفندی و بزی) مورد نیاز و استفاده تولیدکنندگان داخل کشور است و 90درصد پوست سبک تولیدشده در کشور، مازاد بوده که صادر می‌شود. از طرفی سه دلار نرخی است که به‌صورت جهانی برای سالامبور تعیین شده است، بنابراین ارزآوری 90درصد از پوستی که به سالامبور تبدیل شده و صادر می‌شود، سالانه بیش از 65 میلیون دلار است. با این میزان چرم می‌‌توان 4.5 میلیون البسه تولید کرد که براساس نرخ جهانی هر البسه چرمی بین 150 تا 300 دلار قیمت‌گذاری می‌شود. اگر میانگین نرخ یک البسه چرمی حدود 200 دلار در نظر گرفته شود، صادرات این میزان البسه سالانه 900 میلیون دلار ارز وارد کشور خواهد کرد؛ یعنی رقمی معادل صادرات 13 میلیون بشکه نفت خام! 3- راه‌حل تحقیق و پژوهش در دانشگاه از آنجاکه دانشگاه آزاد همچون دانشگاه‌های دولتی درگیر پروسه بروکراسی اداری نیست و از طرفی چون خودش یک دانشگاه غیردولتی محسوب می‌شود و ارتباط مناسبی با صنعت دارد. پایان‌نامه‌های کاربردی در تحصیلات تکمیلی از آنجاکه دانشگاه آزاد اسلامی همچون دانشگاه‌های دولتی درگیر پروسه بروکراسی اداری و مدیریت‌های مختلف نیست و از طرفی چون خودش یک دانشگاه غیردولتی محسوب می‌شود و ارتباط مناسبی با صنعت در بخش خصوصی دارد، می‌تواند با ورود به مسائل مختلف، مشکلات و معضلاتی را که به تهدید تبدیل شده‌اند به فرصت تبدیل کند. این دانشگاه با مامورکردن واحدها ی خود در استان‌ها در حال حاضر توانسته با شناسنایی و تعیین کارگروه‌های معین برای آنها چاره‌اندیشی کند که پیش از این در «فرهیختگان» به چندین مورد آن اشاره کرده‌ایم. در این شماره قرار است به ماموریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بپردازیم؛ تحول در صنعت چرم و محصولات چرمی با توجه به قطب‌بودن تبریز، ماموریت ویژه این واحد است، البته این واحد دانشگاهی ماموریت احیای دریاچه ارومیه را نیز برعهده گرفته است که پیش از این درمورد آن گزارشی منتشر کردیم. براساس آمار منتشرشده از سوی گمرک، از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه، 29 میلیون و 695 هزار دلار انواع پوست گوسفند یا بره به حالت خشک (کراست)، پوست خام گوسفند و بره دباغی‌نشده و پوست دباغی‌شده (وت‌بلو) به کشورهای اسپانیا، ایتالیا، هند، پاکستان، ترکیه، عراق، هنگ‌کنگ و مراکش صادر شده است که اگر این صادرات خام مدیریت شوند، می‌تواند تا حدودی وضع این صنعت را دگرگون کند. 4- ماموریت‌گرایی در تمام واحدهای دانشگاه آزاد ماموریت دانشگاه آزاد واحد تبریز، تحول در صنعت چرم و محصولات چرمی می‌باشد، البته این واحد ماموریت احیای دریاچه ارومیه را نیز برعهده گرفته است که پیش از این درمورد آن گزارشی منتشر کردیم. ایجاد مراکز تحقیقاتی و پژوهشی عزیز جوانپور، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی دراین‌باره به «فرهیختگان» گفت: «همان‌طور که مشخص است ماموریت ویژه‌ای به واحد تبریز محول شده و برمبنای وضعیت اقتصادی کشور مطالعاتی صورت‌گرفته و کارگروهی نیز برای آن تشکیل شده است و بناست به‌زودی همایش معضلات کفش و چرم را با همکاری اتحادیه کفاشان تبریز برگزار کنیم. این همایش در سطح کشوری اجرا خواهد شد و به تمام دانشگاه‌ها فراخوان آن ارسال شده که طرح‌های خود را در این زمینه ارسال کنند.» او با اشاره به اینکه حدود یک‌ماه است که این ماموریت به واحد تبریز سپرده شده، افزود: «در این مدت در حال شناسایی چالش‌ها بودیم که پس از شناسایی به مساله تبدیل‌شان می‌کنیم و این مساله‌ها را در اختیار دانشجویان تحصیلات تکمیلی به‌عنوان پایان‌نامه قرار می‌دهیم و امیدواریم با کمک اساتید در گروه‌های مختلف، دانشجویان بتوانند به نتیجه برسند چراکه باید هم در حوزه صادرات چرم برندسازی کنیم و هم در فکر فروش و تقویت صنعت داخلی و هم به فکر ایجاد ساختارهای جدیدی برای آن باشیم.» جوانپور ادامه داد: «متاسفانه ما در صنعت چرم نمی‌توانیم خیلی با دنیا رقابت کنیم چراکه آنها ارتباط خوبی بین دانشگاه و صنعت ایجاد کرده و از مزیت‌های دانشگاه برای ارتقای صنعت خود استفاده کرده‌اند، اما ما نه‌تنها در سال‌های طولانی ارتقای این صنعت را در اولویت نداشتیم بلکه از ایده‌ها و طرح‌های دانشگاهی نیز استفاده نکرده‌ایم. اصلا واژه ارتباط صنعت و دانشگاه در گذشته به‌هیج‌وجه وجود نداشته چه برسد به اینکه آن را قوی یا ضعیف عنوان کنیم.» رئیس واحد تبریز گفت: «ما در این مرحله اقتصادی به موضوع نگاه نمی‌کنیم و فقط به‌عنوان حل مشکلی که این صنعت را دربر گرفته، قرار است کار کنیم، اما وقتی این صنعت جان بگیرد قطعا به‌دنبال خود اشتغالزایی و ایجاد فرصت‌های شغلی و صادرات چرم خواهد داشت. ما باید توانمندی خود را به صنعت ثابت کنیم و پس از جلب اعتماد آنها و رضایت صنعت، به‌سوی مرحله بعدی برویم؛ درواقع دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند با در اختیار داشتن قدرت و علمی که در آن موجود است به‌خوبی از این مشکل عبور و آن را تقویت کند.»∎​