این وضعیت البته در ایران با واکنش‌های تندی همراه بود، چنانکه بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس نسبت به تعلل اروپایی‌ها اعتراض کرده و خواستار اقدام دستگاه سیاست خارجی در قبال آن شدند؛ مانند حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که در گفت‌وگو با «فرهیختگان» نسبت به تاخیر اروپایی‌ها گلایه‌مندی خود را ابراز کرد و گفت نسبت به تعهدات اروپا در قبال ایران و رسیدن به یک تفاهم مشخص یک جریان جدی وقت‌کشی در میان کشورهای اروپایی شکل گرفته است. دلخوری نمایندگان مجلس آنچنانکه از اظهارنظرهای آنها مشخص بود، بیشتر از گروه‌های دیگر بود که شاید علت آن را نیز بتوان در اقدامات ماه‌های گذشته برای تامین نظر اروپایی‌ها دانست.
کشورهای اروپایی که رسیدن به یک توافق مناسب را در طول تابستان منوط به تصویب تمامی مطالبات FATF کرده بودند، در آبان‌ماه و حتی پس از تصویب تمامی خواسته‌های این مجموعه از ایران نیز حاضر به همراهی نشدند و لذا نمایندگان دلخور از این موضوع نسبت به اروپا لب به انتقاد گشودند. محمود صادقی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس حالا یکی از این افراد است؛ کسی که روز گذشته و پس از آنکه شورای نگهبان اعلام کرد CFT را با 22 ایراد به مجلس بازگردانده است، گفت نظام اراده تصویب این لایحه را دارد، اما اروپایی‌ها نیز در قبال این اقدام باید اجرای وعده‌های خود از جمله مکانیسم SPV را آغاز کنند تا نمایندگان انگیزه بررسی مجدد این لایحه را داشته باشند. این ایده نماینده مردم تهران در مجلس که هم بیان‌کننده عدم تامین نظر کشور درخصوص گفت‌وگو با اروپایی‌هاست و هم نشان می‌دهد برخی مدافعان قدیمی اجرای ACTION PLAN گروه ویژه اقدام امروز نظر متفاوتی نسبت به قبل دارند، می‌تواند مسیری برای ادامه تعامل با اروپا و ارزیابی آنها باشد، به همین منظور «فرهیختگان» در گفت‌وگو با برخی نمایندگان مجلس آینده CFT یا همان لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم را که قبلا نیز برای راستی‌آزمایی اروپایی‌ها به مدت دو ماه در مجلس مسکوت گذاشته شده بود، بررسی کرده است.
به اروپایی‌ها بگویید مجلس بیش از این با دولت همراهی نمی کند
غلامعلی جعفرزاده، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی و از نمایندگان عضو فراکسیون مستقلین در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به اقدام نمایندگان در تصویب لوایح مربوط به FATF از جمله لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم گفت: «نمایندگان مجلس به‌منظور گرفتن هر گونه بهانه از اروپا و آمریکا اقدام به تصویب CFT کرده‌اند، اما در مقابل از سوی اتحادیه اروپا هم حرکت تعجیلی در راستای خنثی کردن تحریم‌های آمریکا ندیده‌اند.»
وی با بیان اینکه انتظار مجلس ایران از کشورهای اروپایی این است که در قبال هزینه‌هایی که ایران در این مسیر می‌پردازد به وعده‌های خود عمل کنند، تاکید کرد: «انتظار ما از اتحادیه اروپا این است که در قبال اقدامات ایران درخصوص مشکلات مربوط به پرواز و سفر هواپیماهای ایرانی، مساله سوخت‌رسانی به آنها، همچنین مشکلات مربوط به پهلو گرفتن کشتی‌های ایرانی در بنادر و اسکله‌های اروپایی اقدام قاطع و سریعی داشته باشند و اجازه ندهند اقدامات خصمانه ترامپ مانع تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی شود.»
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در ادامه تاکید کرد: «اروپایی‌ها نمی‌توانند از ما انتظار داشته باشند هم برجام را ادامه بدهیم، هم CFT را تصویب کنیم، هم فرآیندهای هسته‌ای خود را متوقف کنیم و به‌طور کلی همه انتظارات آنها را جامه عمل بپوشانیم و در مقابل تنها قول و وعده بی‌عمل دریافت کنیم. امروز انتظار جدیت بیشتری از اروپایی‌ها داریم.»
جعفرزاده با طرح ایده‌ای برای اقدام دستگاه سیاست خارجی کشور درخصوص تعویق اجرایی شدن وعده‌های اتحادیه اروپا گفت: «امروز وزارت امور خارجه و دیپلمات‌های کشور وظیفه سنگینی دارند. آنها باید به طرف اروپایی رسما ابلاغ کنند که همکاری مجلس با دولت حد و مرزهایی دارد و امروز پارلمان کشور بیشتر از این با دولت همراهی نخواهد کرد؛ به این معنی که ایران و اخص مجلس در انتظار مشاهده اقدامات عملی اروپاست و می‌خواهد در مقابل هر یک گام عملی خود یک گام اتحادیه اروپا را ببیند. نمی‌شود ایران گامی به پیش بگذارد و اروپایی‌ها مداوم پسرفت کنند و فاصله‌ها بیشتر شود.»
عضو فراکسیون مستقلین در پایان افزود: «از زمان اعمال دور دوم تحریم‌ها یعنی از 13 آبان‌ماه به بعد ایران هیچ اقدام جدی از سوی اتحادیه اروپا که در خور مقابله با اقدامات پلید ترامپ باشد ندیده است و این موضوع موجب گلایه‌مندی نمایندگان مجلس است و باید به گوش اروپایی‌ها برسد.»
مدت‌ها پیش گفته بودیم که اجرای FATF را منوط به تامین منافع ملی کنید
محمد دهقان، نماینده مجلس و عضو فراکسیون ولایی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به زیان‌های تصویب لایحه CFT در مجلس شورای اسلامی گفت: «پیش از این هم گفته بودیم که اجرای الزامات FATF به مراتب از اجرای قانون کاپیتولاسیون که در زمان شاه تصویب شد، برای کشور زیان‌بارتر است؛ به این معنی که اگر وزارت خزانه‌داری یا وزارت خارجه آمریکا تصمیم گرفت یک فرد ایرانی را تحریم کند، نهادهای داخلی کشور نیز موظف خواهند بود آن فرد را تحریم کنند. برای مثال، در این شرایط هیچ یک از بانک‌های کشور اجازه نخواهند داشت برای ایرانیان تحریم‌شده حتی یک حساب بانکی یا قرض‌الحسنه باز کنند، کما اینکه بانک کشاورزی صریح و روشن به زیرمجموعه‌های خود نامه زده و ابلاغ کرده است که نباید با ایرانیان تحریم‌شده همکاری کرده و حتی برای آنها حساب باز کنند.»
عضو فراکسیون ولایی مجلس با اشاره به اظهارنظرها درخصوص منوط کردن بررسی مجدد CFT به اجرای SPV از سوی اروپا گفت: «این موضوع که امروز برخی از نمایندگان به آن رسیده‌اند، همان حرف چند ماه پیش خود ما است که می‌گفتیم با وجود زیان‌های قابل‌توجه FATF و لایحهCFT اگر بنا به مصالحی می‌خواهید به آن بپیوندید، حداقل تضمین‌های عملی و قابل‌قبولی برای اجرای تعهدات طرف غربی بگیرید و تا زمانی که منافع کشور تامین نشده و امتیاز قابل‌قبولی نگرفته‌اید، امتیاز به این مهمی را تقدیم غرب نکنید.»
دهقان با اشاره به اینکه چند تن از نمایندگان مجلس در جلسه بررسی CFT این مطالبه را از دولت داشته و آن را بیان کرده‌اند، افزود: «با وجود اینکه ما این منطق را قبلا ارائه کرده و از دولت مطالبه خود را بیان کرده بودیم، آقای ظریف در صحن علنی تنها به این اکتفا کردند که بگویند هیچ تضمینی برای تامین منافع ایران نمی‌دهند و صرفا تضمین می‌دهند که با عدم تصویب این لوایح ایالات متحده بهانه‌ای برای فشار به ایران خواهد داشت.»
وی با بیان اینکه تصویب CFT هیچ تاثیری در مسیر بهانه‌گیری آمریکایی‌ها نخواهد داشت، گفت: «امر مسلم این است که بهانه‌جویی‌های ایالات متحده بدون حد و مرز تاکنون در جریان بوده و ادامه هم خواهد داشت و هیچ چیزی نمی‌تواند تضمین توقف آنها باشد.»
عضو فراکسیون حقوقی و قضایی مجلس با اشاره به اینکه اروپایی‌ها تاکنون به هیچ‌یک وعده‌های خود را عمل نکرده‌اند، گفت: «اروپایی‌ها صرفا به دنبال تامین منافع خود هستند، لذا در این شرایط باید اهتمام جدی کشور در شکستن تحریم‌ها و بی‌اثرکردن آنها باشد، کمااینکه تجربه نشان داده در گذشته هم ایران توانسته در این مسیر موفق عمل کند، همان‌طور که برخلاف میل آمریکا و اروپا در سال 90 و 91 بیش از 170 میلیارد دلار نفت فروختیم و پول آن را هم وارد کشور کردیم. امروز نیز باید بدانیم اجرای خواسته‌های آنها کمکی به رفع مشکلات کشور نخواهد کرد و دولت باید از طریق مسیرهای روشنی که مقابل خود دارد، با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی نسبت به حرکت روبه‌رشد کشور اقدام کند.»
* نویسنده : علی جمشیدی دبیرگروه سیاسی
نظر شما