صاحب‌خبر - ادامه از صفحه اول: در بیانیه اتحادیه اروپا تصریح شده بود که در صورت عدم مخالفت شورا و پارلمان اروپا، این تصمیمات بعد از دو ماه عملیاتی شوند. اما بعد از گذشت دو ماه، هیچ کدام از این تصمیمات اجرائی یا عملیاتی نشدند و یا مشابه ارائه‌ بسته‌ پیشنهادی اروپا با تأخیر و اجرای ضعیف همراه بودند. به عنوان مثال، قانون مسدودسازی اروپا با تأخیر یک ماهه و در 16 مرداد بر اساس اعلام موگرینی به اجرا در آمد که تقریبا هم‌زمان با بازگشت دور اول تحریم‌های آمریکا بود. این در حالی بود که طبق بیانیه‌ کمیسیون اروپا قرار بود این قانون قبل از بازگشت دور اول تحریم‌ها اجرائی شود. * * قانون مسدودسازی اروپا چیست؟ در رابطه با قانون مسدودسازی اروپا لازم است به این نکته اشاره شود که این قانون اولین بار در سال 1996 برای محافظت از شرکت‌های اروپائی در برابر تحریم‌های آمریکا علیه کوبا تصویب شد، اما هیچوقت به اجرا در نیامد و صرفا یک واکنش سیاسی بود که آمریکا را وادار به کوتاه آمدن از مواضع خود کند. اگر در این دوره واقعا اتحادیه اروپا به دنبال اجرائی کردن این قانون بود، باید آن را قبل از اعمال تحریم‌ها اجرا می‌کرد و اگر اروپا تنها می‌خواست ژست سیاسی هم بگیرد که مقابل آمریکا ایستاده است، باز هم باید قبل از روز اعمال تحریم‌ها آن را اجرا می‌کرد. با این وجود، اتحادیه اروپا آن را هم‌زمان با اعمال تحریم‌های دور اول اجرا کرد تا صرفا این ژست سیاسی را بگیرد که اروپا همراه با ایران است و ایران را دلگرم به ماندن در برجام کند. جالب اینجاست که علی رغم اجرای قانون مسدودسازی و تأکید مقامات اتحادیه اروپا بر روی این قانون، خروج شرکت‌های اروپائی از ایران تداوم یافت و عملاً اثبات شد قانون مورد نظر کارائی لازم را ندارد. * بانک سرمایه‌گذاری اروپا اجرای تصمیم اروپا را نپذیرفت بقیه‌ تصمیم‌های اجرائی نیز مثل قانون مسدودسازی اروپا است. به عنوان مثال، پارلمان اروپا در 14 تیرماه طرحی را تأیید کرد که به موجب آن بانک سرمایه‌گذاری اروپا بتواند با ایران تجارت کند اما از آنجائی که طرح مذکور الزام‌آور نبود، بانک سرمایه‌گذاری اروپا زیر بار اجرای این تصمیم نرفت و مقامات این بانک اعلام کردند که نمی‌توان تحریم‌های آمریکا علیه ایران را نادیده گرفت و با وجود حمایت از تلاش‌های اروپا برای زنده نگه داشتن توافق هسته‌ای ایران، عملا امکان کار کردن با ایران برای بانک‌های اروپائی وجود ندارد. در رابطه با همکاری در زمینه‌ی انرژی و شرکت‌های کوچک و متوسط گفته شده است مذاکراتی صورت خواهد گرفت، اما نتیجه‌ این مذاکرات و همکاری‌ها مشخص نیست. تصمیم اجرائی چهارم نیز سرنوشت نامعلومی دارد. * SPV اتحادیه اروپا، سازوکار ضعیفی برای حفظ منافع ایران سازوکار ویژه یا همان SPV اتحادیه اروپا، آخرین راهکار اتحادیه اروپا برای تضمین فروش نفت ایران و صادرات و واردات بوده است که در نشست 4 +1 در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مطرح شد. به نظر می‌رسد این سازوکار نیز، هم با تأخیر عملیاتی شود و هم ضعیف اجرا شود زیرا: الف- شرکت‌های بزرگ نفتی اتحادیه اروپا وارد آن نمی‌شوند. به گزارش فایننشال تایمز، پاتریک پویانه، مدیر اجرائی شرکت نفتی فرانسوی توتال در تاریخ 13 مهر ماه نسبت به امکان فعالیت دوباره در ایران با وجود طرح جدید گفت: «ما نمی‌توانیم ریسک این کار را بپذیریم چرا که ممکن است از استفاده از سیستم مالی آمریکا محروم شویم.» از طرف دیگر یک سخنگوی شرکت نفتی «انی» ایتالیا به فایننشال تایمز گفت: «ما دیگر حضوری در ایران نداریم و قراردادهای تجاری‌مان طبیعتا در ماه نوامبر منقضی خواهند شد. ما به طور کامل از همه تحریم‌ها و قوانین تصویب شده توسط جامعه جهانی تبعیت خواهیم کرد». در ادامه یک مقام اجرائی پالایشگاه انی گفت: «همه شرکت‌ها اول به سهامداران‌شان فکر می‌کنند، فارغ از این که اتحادیه اروپا چه کار می‌کند. هیچ کس ریسک افتادن به دام تحریم‌های آمریکا را نخواهد پذیرفت». بنابراین با توجه به اینکه شرکت‌های بزرگ وارد این سازوکار نمی‌شوند، تضمین فروش نفت ایران در سطحی که ایران بخواهد زیر سوال می‌رود. ب- هیچ کشور اروپائی میزبانی این سازوکار را قبول نکرده است. اخیراً چهار دیپلمات این موضوع را در مصاحبه با رویترز بیان کرده‌اند. ج- همان چهار دیپلمات در مصاحبه با رویترز گفته‌اند که این سازوکار در 4 نوامبر به طور نمادین شروع به کار خواهد کرد و تا اوائل سال میلادی 2019 عملیاتی نخواهد شد. * * در مقابل وقت‌کشی اتحادیه اروپا چه باید کرد؟ این مسائل نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا در حال وقت‌کشی است و این موضوع، دو حالت بیشتر ندارد: ۱- اتحادیه اروپا نمی‌تواند منافع اقتصادی ایران را حفظ نماید ۲- اتحادیه اروپا نمی‌خواهد منافع ایران را حفظ نماید. در صورتی که اتحادیه اروپا «نتواند» منافع ایران را در سطحی که باید حفظ نماید، دولت در یک اقدام متقابل باید تعهدات ایران در برجام را تعدیل نماید. یعنی متناسب با برآوردن شدن انتظارات ایران توسط اتحادیه اروپا، اقدام به بازگرداندن فعالیت‌های هسته‌ای در سطح قبل از برجام شود. اما در صورتی که اروپا «نخواهد» منافع اقتصادی ایران را حفظ نماید، تعدیل تعهدات ایران در برجام کافی نیست. زیرا اروپا بر اساس محاسباتی که از واکنش‌های دولتمردان کرده، دست به وقت‌کشی زده است. و به این نتیجه رسیده است که هر چقدر وعده‌های خود را ضعیف اجرا کند و هر چه قدر آن را طول بدهد، ایران از برجام خارج نخواهد شد زیرا در موضع ضعف قرار دارد و به طور سردرگمی نیاز به حفظ برجام دارد. بنابراین پاسخ مناسب نسبت به این شرایط این است که چون اگر برجام نفعی برای کشور نداشته باشد، موجب ضررهای جدی خواهد شد، پاسخ مناسب نسبت به وقت‌کشی اتحادیه اروپا خارج شدن از برجام است. در غیر این صورت، با توجه به اینکه خیال اتحادیه اروپا راحت است که ایران از برجام خارج نمی‌شود، اجرای وعده‌های خود را هر روز ضعیف‌تر می‌کند و از این طریق با هزینه‌ بسیار کم، ایران را وادار به اجرای یک‌طرفه تعهدات خود در برجام کرده است. با تشکر از خبرگزاری فارس∎​