به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ پایگاه اینترنتی نیویورک تایمز در گزارشی به قلم مگی هابر من ومارک لاندر تحت عنوان « ترامپ در چرخشی در مواضع خود در ماجرای خاشقجی ، به اذعان به نقش سعودی ها در این پرونده نزدیک شد» نوشت : دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا دیروز در مصاحبه ای اعلام کرد ادعاها درباره اینکه محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دستور قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی را صادر کرده است ، ائتلاف آمریکا را با عربستان سعودی در برابر علامت سئوال قرار می دهد .
ترامپ دیروز تاکید کرد وی بر این باور است که خاشقجی کشته شده و گفت به گزارشهای اطلاعاتی در خصوص این پرونده که از منابع چندگانه تهیه و در آنها به نقش مقامات ارشد سعودی در قتل خاشقجی اشاره شده است اعتماد دارد.
ترامپ از اشاره مستقیم به نام محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و اینکه وی مسئول قتل خاشقجی است خودداری ولی اذعان کرد طرح این ادعاها که ولیعهد دستور قتل وی را صادر کرده ، ائتلاف آمریکا را با عربستان با پرسش های دشواری روبرو می کند و یکی از جدی ترین بحران های سیاست خارجی را در دوران ریاست جمهوری وی به وجود آورده است.
ترامپ در مصاحبه کوتاهی با نیویورک تایمز در دفترش در کاخ سفید در این باره گفت: متاسفانه این موضوع توجه جهان را به خود جلب کرده است. این مسئله مثبتی نیست. اصلا مثبت نیست.
این تغییر لحن رئیس جمهور آمریکا اندکی پس از دیدار با مایک پمپئو وزیر خارجه وشنیدن گزارش وی صورت گرفت. ترامپ پیشتر تلاش کرده بود از حکام سعودی در این پرونده به نحوی حمایت کند ولی حالا از پیامدهای منفی پرونده خاشقجی و احتمال اینکه نزدیکترین متحد واشنگتن در جهان عرب ممکن است دستش به خون روزنامه نگار منتقد سعودی آلوده باشد، آگاه شده است.
ترامپ قبل از عزیمت به مونتانا گفت :" مگر آنکه معجزه ای رخ دهد من اذعان دارم که وی کشته شده است. این بر اساس گزارشهای اطلاعاتی است که از هر طرف به دست ما می رسد."
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه اگر دخالت عربستان سعودی در این ماجرا ثابت شودچه خواهد شد گفت : خوب من باید برخورد بسیار شدیدی با این قضیه داشته باشم. این چیزی بدی است .
ولی با توجه به نقش محوری عربستان سعودی در راهبرد منطقه ای رئیس جمهور در خاورمیانه و شبکه ای از ارتباطات که میان شاهزاده بن سلمان و کاخ سفید به ویژه میان بن سلمان و جرد کوشنر وجود دارد ، هنوز روشن نیست که دقیقا در ذهن ترامپ چه می گذرد.
ترامپ در مذاکره با متحدانش ظاهرا شروع کرده تا از بن سلمان 33 ساله فاصله بگیرد و می گوید از ولیعهد سعودی شناخت چندانی ندارد. ترامپ همچنین کوشیده است تا نوع رابطه جرد کوشنر دامادش با وارث تخت پادشاهی سعودی را کم اهمیت جلوه دهد.
افزون بر آن ترامپ تصمیم استیون منوچین وزیر خزانه داری آمریکا را مبنی بر خودداری از شرکت در کنفرانس سرمایه گذاری در ریاض که بن سلمان ریاست آن را بر عهده دارد مورد تایید قرار داد. این بلندپایه ترین هیئت آمریکایی به شمار می رود که سفرش را به عربستان و شرکت در کنفرانسی که قرار است به مثابه ویترینی از آینده پیشرفت عربستان برگزار شود اینچنین لغو می کند.
منوچین پس از مذاکرات دیروز با مقامات ارشد کاخ سفید از جمله پمپئو که به تازگی از سفر به ریاض و آنکارا بازگشته بود ، این تصمیم را اعلام کرد .
ترامپ در این مصاحبه تصریح کرد هنوز قدری زود است تا نتیجه گیری کنیم چه کسی دستور این قتل را صادر کرده است. لیکن وی گفت تردیدی وجود ندارد که حقیقت به زودی آشکار خواهد شد.
ترامپ گفت : ما با دستگاه های اطلاعاتی از چندین کشور مختلف همکاری داریم . این بهترین تشکیلات اطلاعاتی است که ما در اختیار داریم.
گزارشهای اطلاعاتی نشان می دهد میان عوامل سعودی که وارد استانبول شدند و دربار پادشاهی سعودی ارتباط مستقیم وجود دارد. چهار تن از این عوامل سعودی که تصاویرشان در دوربین های مراقبتی ضبط شده است ، از جمله اعضای محافظان شخصی محمد بن سلمان در جریان سفر ماه آوریل وی به آمریکا بودند.
در هر حال نهادهای اطلاعاتی امریکا بر سر درجه و میزان مسئولیتی که می توان به بن سلمان در این قضیه نسبت داد اختلاف نظر دارند. یک مقام ارشد سابق دولت آمریکا در این باره گفت همین موضوع گزارش نهایی را که قرار است در این باره به کاخ سفید ارائه شود به مراتب پیچیده تر می سازد.
سازمان سیا به گونه ای فزاینده متقاعد شده است که محمد بن سلمان در پرونده قتل خاشقجی مجرم است و در آن دست دارد. ولی به عنوان مثال آژانس امنیت ملی آمریکا با گردآوری شنودهای ارتباطاتی مقامات سعودی می گویند آنها در خصوص طرحی برای تطمیع خاشقجی برای بازگشت به عربستان از خانه اش در ویرجینیا و سپس بازداشت وی صحبت کرده اند ولی در این بررسی ها مشخص نمی شود که آیا بن سلمان مستقیما دستور قتل خاشقجی را صادر کرده است یا خیر.
ترامپ در مصاحبه با نیویورک تایمز به گونه ای غیر قابل توصیف محتاط بود. وی از پاسخ دادن به سئوالات مکرر درباره زنجیره حوادثی که منجر به ناپدید شدن خاشقجی شد یا نقش ولیعهد سعودی در این ماجرا بارها طفره رفت.
با این همه ترامپ ارزش ائتلاف با عربستان سعودی را برای پیمانکاران نظامی آمریکا و دیگر شرکتها مورد تاکید قرار داد. وی گفت : آنها متحد بسیار خوبی بوده اند و حجم عظیمی از اقلام مختلف خریداری کرده اند و سرمایه گذاری در آمریکا داشته اند که من قدر دانی می کنم.
این روابط گسترده تجاری هم اکنون در برابر خشم و نارضایتی از مرگ خاشقجی در بوته آزمایش قرار گرفته است. قبل از آنکه منوچین سفرش را به عربستان برای شرکت در کنفرانس ریاض موسوم به ابتکار سرمایه گذاری آینده لغو کند ، گروه زیادی از مدیران وال استریت و مدیران اجرایی شرکتهای فناوری پیشرفته ، با استناد به ابهام درباره پرونده خاشقجی این سفر را لغو کرده بودند . مقامات ارشد انگلیس و فرانسه و هلند نیز برنامه سفر به عربستان را لغو کرده اند.
با این حال حضور منوچین در کنفرانس ریاض ، به مثابه آزمونی برای ارزیابی میزان پایبندی آمریکا به حقوق بشر قلمداد می شد. پس از اعلام تصمیم منوچین ، گلدمن ساکس نیز اعلام کرد دینا اچ پاول از مدیران ارشد این گروه بانکی که پیشتر در سمت معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید کار می کرد، نیز در این کنفرانس شرکت نخواهدکرد.
اگرچه ظاهرا مواضع ترامپ در قضیه خاشقجی و دخالت سعودی ها در این پرونده به مراتب سخت تر شده است ولی دوتن از مقامات کاخ سفید تاکید کرده اند جرد کوشنر داماد ترامپ همچنان تلاش می کند تا پدر زنش را ترغیب کند کنار محمد بن سلمان باقی بماند. کوشنر چنین استدلال کرد که این ماجرا نیز در نهایت سپری خواهدشد.
حتی پمپئو نیز در گفتگو با خبرنگاران ، قدمت رابطه دیرینه و استراتژیک آمریکا را با عربستان سعودی یادآور شد و گفت پیشینه این مناسبات به سال 1932 باز می گردد و عربستان یک شریک مهم در مبارزه با تروریسم محسوب می شود.
مقامات اطلاعاتی آمریکا هنوز به نوار صوتی که مقامات ترکیه می گویند از جریان بازجویی ، شکنجه و قتل خاشقجی در اختیار دارند دسترسی نداشته اند. این بدین معناست که آنها باید بر دیگر اطلاعاتی که خودشان داشته اند و آنچه ترکها به آنها گفته اند اتکا کنند.
دان کوتس مدیر اطلاعات ملی آمریکا وظیفه دارد تا اختلافات میان گزارشهای اطلاعاتی سیا و ارزیابی های آژانس امنیت ملی آمریکا را به نحوی رتق و فتق کند. گفته می شود کوتس در محافل خصوصی درباره ارائه یک گزارش ارزیابی اطلاعاتی درباره این پرونده که ترامپ را در تنگنا قرار بدهد یا برنامه ها و اهداف رئیس جمهور را برای حفظ روابط دوستانه با سعودی ها با چالش روبرو سازد احساس نگرانی می کند.
با این همه یک مقام سابق دولت آمریکا گفت ارائه یک گزارش اطلاعاتی که بازتابی از بهترین ارزیابی های سرویس جاسوسی باشد و در عین حال در آن هیچ نشانه ای از ارتباط مستقیم بن سلمان با این ماجرا به چشم نخورد ، مطلوب کاخ سفید خواهد بود زیرا کاخ سفید می تواند با استناد به فقدان شواهد معتبر مجرمانه دخالت بن سلمان را در این ماجرا رد کند - چیزی که این مقام از آن مشابه دفاعیات برت کاوانا یاد کرد.
این مقام سابق آمریکایی تصریح کرد سعودی ها باید تا چند روز آینده تحقیقات خود را کامل کنند . هر چه بیشتر آنها در این زمینه تاخیر کنند ، احتمال آنکه مقامات ترکیه اطلاعات محکوم کننده بیشتری در خصوص این پرونده منتشر سازند بیشتر خواهد بود و بدین ترتیب کار مقامات سعودی برای ارائه توضیحاتی که افکار بین المللی را متقاعد سازد و به نحوی ریاض را از زیر ذره بین افکار بین المللی خارج سازد ، به مراتب دشوارتر خواهد شد.