چند ماه از درگذشت استیون هاوکینگ، فیزیکدان و کیهان‌‌شناس سرشناس جهان می‌‌گذرد. اما نوشته‌‌هایی که در دوران پس از مرگ این دانشمند پیشگام منتشر می‌‌شود، حاکی از آن است که این مرد بزرگ هنوز هم حرف‌‌هایی برای گفتن به ما دارد.

تنها پس از چند روز از انتشار آخرین مقاله‌‌ی علمی هاوکینگ، فیزیکدان مشهور دوباره در مرکز توجه جهان قرار گرفته است؛ آن هم به‌‌خاطر پیش‌‌بینی صریح و بحث‌‌برانگیز او درباره‌‌ی خطری در آینده که نسل بشر را تهدید می‌‌کند.

در گزیده‌‌ای از آخرین کتاب وی با نام «پاسخ‌‌هایی کوتاه برای پرسش‌‌هایی بزرگ» (که در همین هفته و تحت عنوان آخرین پیام او برای جهان منتشر شد)، هاوکینگ هشدار داده است که مهندسی ژنتیک ممکن است مسیر تکامل انسان را به‌‌کلی تغییر دهد.

استیون هاوکینگ در کتاب خود می‌‌نویسد:

اکنون ما در حال ورود به فاز تازه‌‌ای از تکامل خودساخته هستیم؛ تکاملی که در آن ما قادر به تغییر یا بهبود DNA خود خواهیم بود.

ما به نقشه‌‌ی ژنتیکی خود دست یافته‌‌ایم؛ این بدان معناست که ما کتاب زندگی را خوانده‌‌ایم و حالا می‌‌توانیم شروع به بازنویسی آن کنیم.

هاوکینگ اظهار می‌‌کند که در مراحل اولیه از این قابلیت مخوف (که محصول فناوری‌‌های اصلاح ژنتیکی نظیر کریسپر است)، تغییرات ژنتیکی تنها به اصلاح نقص‌‌های ژنتیکی محدود خواهد شد. اما درمورد دست‌کاری‌های پیچیده‌‌تر در فیزیولوژی انسان (نظیر افزایش هوش بشری)، به زمان بیشتری برای تسلط کامل نیاز است؛ چراکه چیدمانی بزرگ‌‌تر و پیچیده‌‌تر از ژن‌‌ها، در چنین ویژگی‌‌هایی دخیل هستند.

باوجود تمامی موانع موجود، هاوکینگ جهانی را پیش‌‌بینی کرده است که در آن توانایی مردم در بازطراحی خود، به‌‌جای آنکه اتحاد بیشتری در بین آنها ایجاد کند، موجب بروز شکاف در جامعه می‌‌شود.

او می‌‌نویسد:

من اطمینان دارم بشر تا پایان این سده کشف خواهد کرد که چگونه هوش و غرایزی مانند پرخاشگری را اصلاح کند.

احتمالاً قوانینی بر ضد انجام مهندسی ژنتیک برای انسان‌‌ها وضع خواهد شد؛ اما کسانی هستند که نمی‌‌توانند در برابر وسوسه‌‌ی ارتقای  ویژگی‌‌های انسانی (نظیر حافظه، مقاومت در برابر بیماری و طول عمر) مقاومت کنند.

هاوکینگ می‌‌گوید برگزیدگانی که هدف این نوع ارتقای ژنتیکی قرار می‌‌گیرند (یا به‌‌اصطلاح هاوکینگ؛ ابر انسان‌ها) ممکن است روزی در رویارویی با انسان‌‌های عادی قرار گیرند و شاید این تقابل، به نبردی برای تعیین وارثان آینده‌‌ی زمین تبدیل شود.

زمانی که این ابر انسان‌ها پا به عرصه بگذارند، مشکلات سیاسی مهمی در انتظار انسان‌‌های «اصلاح‌نشده» خواهد بود؛ افرادی که قادر به رقابت با نوع جدید نیستند.

احتمالاً این عده خواهند مرد یا دیگر برای کسی اهمیتی نخواهند داشت. به‌‌جای آنها، نسلی باقی خواهد ماند که با سرعتی روزافزون در حال اصلاح خود هستند.

درحالی‌که دیدگاه هاوکینگ بیش از اندازه وحشت‌‌آور به‌نظر می‌‌رسد، دانشمندان سال‌هاست که در مورد اخلاقی بودن کریسپر (CRISPR) بحث می‌‌کنند؛ بسیاری نیز نگرانی خود را درباره‌‌ی امکان تولد کودکان جهش‌‌یافته ابراز کرده‌‌اند.

در بحبوحه‌‌ی مباحث اخلاقی، باید دانست که برخی از این نگرانی‌‌ها ریشه‌‌ی تاریخی دارند و هر پیشرفتی به‌‌معنای زیر پا گذاشتن اخلاقیات نیست.

اما حداقل از نگاه هاوکینگ، احتمالاً ابر انسان‌ها بزرگ‌ترین خطری نیستند که بشر با آن مواجه است.

همان‌طور که خود او نیز قبلاً شرح داده است، مواجهه با خطراتی نظیر ظهور یک ابر هوش مصنوعی با قابلیت‌‌ها و نیات خطرناک یا بروز یک فاجعه‌‌ی کیهانی و نابودی حیات درنتیجه‌‌ی آن بسیار محتمل‌‌تر است.