صاحب‌خبر - سیدحسین رسولی
محمد حبیبی مالک ملک تماشاخانه سابق پالیز در گفت‌وگو با «ابتکار» اعلام کرد که اسم این تماشاخانه «سپند» خواهد بود و تا ۴۰ روز دیگر آغاز به کار خواهد کرد. ۲۸ شهریور ۱۳۹۷ بود که خبرهایی مبنی بر تعطیلی یکی از شلوغ‌ترین تماشاخانه‌های خصوصی تئاتر به نام «پالیز» اعلام شد. این سالن که تابستان سال ۱۳95 با دو اثر رضا ثروتی-به همراه حاشیه‌های فراوان- آغاز به کار کرده بود، به دلیل آنچه اختلاف با مالک عنوان شده است، تعطیل شد.این تماشاخانه با وجود اجرای نمایش‌هایی همچون «فیل در تاریکی»، «آهواره»، «شاهکار» و «ماهی سیاه کوچولو» به کار خود را پایان داد. برخی از وسایل مرتبط با این تماشاخانه از آنجا خارج شد تا شاید به جای دیگری منتقل شود. خبرها از آن حکایت دارد که مدیریت پالیز قصد دارد به زودی در مناطق مرکزی تهران سالن دیگری برپا کند.
البته حرف و حدیث‌ها بسیار زیاد است و برخی شنیده‌ها حاکی از این است که ساز و کار حرفه‌ای و عادلانه‌ای در انعقاد قرارداد با هنرمندان در این سالن رعایت نشده است و گویا برخی هم همچنان طلب‌کار هستند که چند و چون این مطلب را ما نمی‌توانیم تایید کنیم. به هر حال، این سالن در طول حیات خود فعالیت فرهنگی و هنری مستمری داشت و باعث رونق در فضای تئاتر و حتی ایجاد اشتغال شده بود. به نظر می‌رسد استیجاری بودن آن دلیل اصلی تعطیلی‌اش باشد. باز هم باید بگوییم امان از مکان‌های فرهنگی استیجاری که تکلیفشان با خودشان و مردم و دیگر نهادها مشخص نیست. حکایت کسب و کار خصوصی در ایران اینگونه بوده است. در حال حاضر، سالن‌های خصوصی به نوعی با برچسب تئاتر خصوصی فعالیت می‌کنند که به هیچ عنوان با معیارهای تئاتر خصوصی در کشورهای دیگر همخوانی ندارد. تئاتر خصوصی باید مستقل از دولت و بدون مجوزها و نظارت‌های سانسوری باشد و نظارت تنها باید برای احقاق حق هنرمندان و مخاطبان صورت بگیرد. تماشاگران باید بتوانند به فضایی امن و با کیفیت بروند و کارهای هنری و فرهنگی را دنبال کنند که متاسفانه در بیشتر سالن‌های خصوصی تنها شاهد درآمدزایی صرف هستیم. تئاترهای سالن‌های خصوصی هم بیشتر در پی جذب مخاطب بالا و کسب درآمد هستند و در زمینه فرهنگی شاید منفی هم عمل کرده باشند. به نظر، مشکل اساسی علاوه بر استیجاری بودن سالن‌های تئاتری، عدم «سیاست‌گذاری» و «مدیریت فرهنگی» و «قانون‌گذاری شفاف» هم باشد.
موج تعطیلی سالن‌های خصوصی در راه است
در روزهای گذشته هم عنوان شد که تماشاخانه دا که یکی از قدیمی‌ترین تماشاخانه‌های خصوصی تهران به حساب می‌آید هم تعطیل شده است. این اتفاق افتاد تا زنگ خطر گوش‌خراشی برای بخش خصوصی ایران باشد. البته اعلام میشود که بسیاری از این سالن‌ها هزینه‌های بسیار فراوانی دارند و کسب درآمدشان هم بسیار اندک است! ولی این گزاره به کلی غلط است. برخی از این سالن‌ها درآمد بسیار بالایی هم داشته‌اند و دارند ولی به علت مدیریت غلط و عدم شناخت از فضای فرهنگی و هنری و همچنین علاقه بسیار زیاد به پول بیشتر، رو به تعطیلی رفته‌اند که دلایل اصلی را در ابتدای گزارش توضیح دادیم.
۱۹ مهر ۱۳۹۷ بود که اعلام شد پردیس تئاتر باربد در محل سابق تماشاخانه پالیز با اجرای رایگان پرفرمنس «جریان» با هدایت حمیدرضا افشار فعالیت خود را آغاز کرده است. چند روز پیش هم تصویری از در پلمپ شده تماشاخانه پالیز در فضای مجازی دیده شد. یکی از صفحه‌های پر مخاطب تئاتری هم بیانیه مدیریت تماشاخانه سابق پالیز را منتشر کرد. علی پالیزدار، با صدور بیانیه‌ای نوشت: «امروز دقیقا ۳۰ ماه از از زمانی که با حمایت شما عزیزان نهال تماشاخانه پالیز کاشته شد, رشد کرد و میوه آن به ثمر نشست، می‌گذرد [...] معضلاتی همچون، استیجاری‌بودن املاک تماشاخانه‌ها و تمدید قراردادهای اجاره آنها گریبانگیر اکثریت سالن‌ها و تماشاخانه‌های خصوصی تئاتر شده است که موجبات تعطیلی ناگزیر یا جابجایی آنها را فراهم می‌آورد، تماشاخانه پالیز نیز از این قاعده مستثنا نیست و با نهایت اندوه و تاثر، از امروز تا شاید طلوع یک روز خوب دیگر و افتتاح مکان فرهنگی جدید دستان پرمهرتان را می‌فشاریم و به صورت رسمی ، پایان فعالیت تماشاخانه پالیز را اعلام می‌نماییم.»
محمد حبیبی: سالن جدیدی از ۴۰ روز دیگر آغاز به کار خواهد کرد
با پرس و جو از چند نفر متوجه شدیم که محمد حبیبی مالک ملک تماشاخانه سابق پالیز است. او در گفت‌وگو با «ابتکار» درباره ادامه فعالیت این سالن توضیح داد: «خدمت جناب‌عالی عرض کنم که یک انسان مشکل‌داری مستاجر ما بود و ما بیرونش کردیم. ایشان کلی بدهی بالا آوردند و چوب هم لای چرخ ما گذاشتند. ایشان رفتند شهرداری و اداره برق و اداره مخابرات تا جلوی تجهیز سالن جدیدی در این ملک را بگیرند. به امید خدا برنامه‌ریزی ما این است که از شنبه صندلی‌ها زده شود و نور و صدا هم نصب شود. اگر قسمت هم باشد از ۴۰ روز دیگر تماشاخانه سپند آغاز به کار خواهد کرد.» وی ادامه می‌دهد: «چند گروه مختلف به من رجوع کردند که درباره بازگشایی تماشاخانه‌ای جدید در اینجا صحبت کنیم. آقای جودکی از تئاتر شهر، مسئولان تیوال و ایت تیکت و گروه‌های دیگری هم با ما صحبت کردند. حقیقت ماجرا این است که من ملاک هستم و کارم تئاتر نیست. واقعیت می‌خواستم این ملک را خراب کنم ولی جوان‌های بسیاری آمدند و گفتند که اینجا حیف است. این ملک برای بسیاری از جوان‌ها ایجاد اشتغال می‌کند. بنابراین، تصمیم گرفتم که خودم این سالن را مدیریت کنم و از دوستان تئاتری در هدایت اینجا استفاده کنم. قرار بود اسم این سالن «باربد» باشد ولی اسمش عوض شد و به نظرم اسم «سپند» خیلی بهتر است. خیلی‌ها پیشنهاد دادند که اسم باربد خوب نیست و باید اسم دیگری بگذاریم. پیشنهاد شد اسم سپند را انتخاب کنیم که اسم ایرانی است و به خوبی هم ادا میشود.» حبیبی در ادامه توضیح می‌دهد که: «با هیچ‌کسی قرارداد جدیدی نبسته‌ام.» او درباره اسم‌هایی که درباره مدیریت سالن جدید تئاتری آنجا مطرح میشود هم تاکید می‌کند: «برخی از دوستان آمدند که به ما کمک کنند. خیلی از آنها گفتند که می‌خواهند مشارکت کنند ولی بنده قبول نکردم. چند تا بچه پاک و صاف و صادق هم مثل آقای نجفی هم بودند که به آنها گفتم در برنامه‌ریزی و اعلام فراخوان سالن کمک کنند. آنها باید کمک کنند تا هنرپیشه‌های خوب به اینجا بیایند و انشاالله کارهای هنری خوبی اینجا اجرا برود.» حبیبی ادامه می‌دهد: «بنده به هیچ عنوان مشکل مالی ندارم و دیگر در اینجا هر کسی را راه نمی‌دهم که اجرا برود. ممکن است حتی روزهای شنبه را به گروه‌هایی بدهم تا اینجا به صورت رایگان کار کنند. مثلا دوستان نابینا و کم شنوا.» او ادامه می‌دهد که: «فراخوانی در ادامه منتشر خواهیم کرد تا هنرمندان و تئاتری‌ها به اینجا رجوع کنند و به ما آموزش و مشورت بدهند. خیلی‌ها به من رجوع کرده‌اند تا این سالن را بگیرند. یک نمایش که در کانادا اجرا رفته بود هم پیش من آمدند و گفتند که در اینجا می‌خواهند سالن بزنند. آقایی به اسم رفعت هم آمدند. از شبکه‌های صدا و سیما هم به من مراجعه کردند.»∎
نظر شما