به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، رشد شخصیتی و تحصیلی دانش آموزان پیش از هرچیز مستلزم برخورداری آنان از فضایی متعادل و هماهنگ در خانه و مدرسه است. امروزه انجمن های اولیاء و مربیان بهترین و موثرترین وسیله ارتباط میان خانه و مدرسه شمرده می شوند. از آنجا که کودک بخش زیادی از زندگی خود را در خانه می گذرانند، معلم و مسوولان مدرسه باید از شرایط زندگی، فرهنگ و ارزش های حاکم بر آن محیط آگاهی یابند تا بتوانند آموزش و پرورش مدرسه را با استفاده از جنبه های زندگی دانش آموز و با همکاری اولیای بارور سازند.

کارشناسان مسایل آموزشی معتقدند مهمترین نقش در پرورش فکری و روانی کودک بر عهده مدرسه است و از طرف دیگر تا زمانی که اهمیت ارتباط میان خانه و مدرسه برای اولیاء روشن نشود، نمی توان آنها را در مسایل آموزش و پرورش مشارکت داد. خانه و مدرسه زمانی رسالت آموزشی و پرورشی خود را به شکل مطلوب اجرایی می کنند که از وظایف خویش شناخت کافی داشته باشند و نقش تربیتی خود را با بصیرت انجام دهند.

اینک 51 سال از تاسیس انجمن اولیاء و مربیا در آموزش و پرورش می گذرد و آغاز همکاری خانه و مدرسه در قالب انجمن به 1326 خورشیدی باز می گردد که در آن مقطع شورای عالی فرهنگ تشکیل این انجمن ها را در تمامی آموزشگاه ها به همراه شرح وظایف مخصوص به خود تصویب کرد. سال ها بعد در 1346 خورشیدی انجمن اولیاء و مربیان تشکیل و به طور رسمی به ثبت رسید.

اکنون هر ساله هفته پیوند اولیا و مربیان از 24 تا 30 مهرماه به مدت یک هفته در تمامی مدارس کشور برگزار می شود و شعار سال جاری «خانواده دانا، دانش ‌آموز توانا» تعیین شده است.

«محمد بطحایی» وزیر آموزش و پرورش به مناسبت هفته اولیا و مربیان در پیامی تاکید کرد: «هفته پیوند نماد همدلی و همراهی، مشارکت و همکاری دو نهاد اصلی تربیت یعنی خانه و مدرسه است، زیر ساخت مشارکت خانه و مدرسه برای توسعه کمی و کیفی آموزش ‌و پرورش دانش ‌آموزان انجمن اولیا و مربیان است، به کمک این بستر قانونمند و مبتنی بر مشارکت مشورتی، فکری و مهارتی اولیا و مربیان و تبیین نقش و جایگاه خانواده در آموزش‌ و پرورش می‌توان در مسیر پیشرفت و توسعه علمی گام برداشت.»

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت روز پیوند اولیا و مربیان به گفت وگو با «کامیاب صدری» کارشناس مسایل آموزش و پرورش و رییس سابق انجمن اولیا و مربیان شهر تهران پرداخت و از زوایای مختلف اهداف، برنامه و کارکردهای این انجمن ها را بررسی کرد.

** انجمن اولیا و مربیان، نماد همدلی خانواده و مدرسه
حضور والدین در برگزاری انتخابات انجمن اولیا و مربیان نقش بسیار مهمی در تقویت و رشد مدارس دارد زیرا این انجمن ها می توانند در مسیر همراهی خانواده و مدرسه موثر باشند و نظام تعلیم و تربیت را به طرف توسعه و پیشرفت همه جانبه هدایت کنند. انتخابات این انجمن از 15 شهریور تا 15 مهر شروع می شود و ناظران انجمن اولیاء و مربیان مناطق مسوولیت نظارت بر حسن اجرای آن را بر عهده دارند. والدین می توانند در تصمیم گیری های آموزشی و بحث رفاهی مدارس اثر گذار باشند زیرا فرزندان آنها در مدارسی پرورش می یابند که آنها هم بر آن نظارت دارند.

در ماده سه آیین نامه اجرایی مدارس برای مدرسه پنج رکن مدیر مدرسه، شورای اداری، انجمن اولیا و مربیان، شورای معلمان و شورای دانش آموزان در نظر گرفته شده است. بنابراین انجمن اولیا و مربیان به عنوان یکی از ارکان مهم در نظام تعلیم و تربیت شناخته می شود. بر پایه قانون، مدیر مدرسه باید به وسیله اولیا و مربیان برنامه ریزی سالیانه را تنظیم کند. اگر در مدرسه ای دانش آموزان آنها به 300 تن برسد اولیای منتخب هشت تن خواهند بود که پنج تن عضو اصلی و سه تن علی البدل هستند و در مدارس با جمعیت بیشتر به ازای هر 50 دانش‌آموز یک تن از اولیاء به اعضای اصلی اضافه می‌شوند و حداکثر اعضای اصلی منتخب در مدارسی که بیش از 700 تن باشند، 13 تن خواهد بود.

** چالش های پیش روی انجمن اولیاء و مربیان
تربیت از خانواده شروع و به مدرسه ختم می شود و به همین دلیل هم سویی میان مدرسه و خانواده می تواند مبنایی برای آغاز به کار انجمن های اولیا و مربیان باشد. تشکیل انجمن های اولیاء و مربیان با هدف نقش داشتن والدین در سرنوشت فرزندانشان در نظام تعلیم و تربیت به شمار می رفت اما در طول سال های گذشته نگاه به این انجمن ها مالی بوده و اعضای آنها از وظایف خود آگاه نیستند و گاهی دیده می شود که در شورای مالی انجمن افراد نمی دانند چه میزان قدرت دارند و تا چه حد می توانند مطالبه گری کنند. این شرایط تا زمانی که اولیا وارد مدرسه نشوند، قصد مشارکت در اداره امور نداشته باشند و مطالبه گری نکنند، ادامه دارد. انجمن های اولیا و مربیان به 2 علت از اصل وجودی خود فاصله گرفته اند؛ شرکت کمرنگ خانواده ها در انتخابات انجمن و مشارکت ضعیف آنها در اداره امور مدرسه و مشکلات اداری و ساختاری آموزش و پرورش که سبب شده است تا انجمن ها را تنها ابزاری برای نظارت مدیران مدرسه بدانند.

در همین ارتباط «امان الله قرایی مقدم» جامعه شناس وجود انجمن اولیا و مربیان را در مدارس لازم و ضروری می داند و معتقد است: برخی از خانواده ها نسبت به انجمن ها نگاه مثبتی ندارند و وجود این انجمن ها را بدون فایده می دانند زیرا تصور می کنند با فرستادن فرزند خود به مدرسه همه وظایف آموزشی و تربیتی برعهده اولیای مدرسه است و خود نباید همکاری داشته باشند. در ادامه گفت وگوی وی را از نظر می گذرانیم.

** نقش پررنگ والدین در امور پرورشی و تربیتی برای مهار آسیب های اجتماعی
با پررنگ کردن نقش والدین در امور پرورشی و تربیتی می توان بسیاری از آسیب های اجتماعی را مهار و کنترل کرد اما خانواده ها به این موضوع اهمیت نمی دهند و حاضر نیستند در طول سال تحصیلی یکبار هم به مدرسه فرزندشان سر بزنند و از وضعیت تحصیلی آنان آگاهی یابند. تقویت تعامل میان خانه و مدرسه تنها راه حل مشکلات موجود در مدرسه و دانش آموزان است که این مهم با تقویت انجمن های اولیا و مربیان محقق می شود.

** مطالبات و پاسخگویی میان اولیا و مربیان
در تمامی کشورهای جهان آموزش و پرورش رایگان نیست و خانواده ها باید هزینه مدارس را بپردازند زیرا مدرسه ها باید به خودکفایی لازم برسند تا بتوانند خدمات بهینه ای را به دانش آموزان ارایه دهند اما در ایران مدارس تا پایان تحصیلات متوسطه به صورت رایگان به ارایه خدمات می پردازند و این مساله در قانون اساسی کشور نیز تاکید شده است و همین عاملی می شود تا برخی از والدین هیچ گونه کمکی به مدرسه فرزندان خویش نکنند و خود را مبرا از هر گونه فعالیت، کمک و حضور در مسایل مربوط به مدرسه بدانند که این مساله به عنوان آسیب می تواند مدارس را با ضعف هایی روبرو سازد.

مدرسه باید پاسخگوی هر گونه مطالبه به جای والدین باشد البته خانواده ها نیز باید خواسته های منطقی داشته باشند تا مدرسه بتواند به نیازهای آنان پاسخ بدهد. وقتی که والدین از مدرسه دور می شوند انجمن ها دیگر نمی توانند از اختیارات قانونی خود برای حل مسایل استفاده کنند و اینگونه عدم اطمینان و مشارکت افزایش پیدا می کند و به نوعی مدیر محوری در مدارس حاکم می شود. حضور معلمان برای تعامل بیشتر با والدین و رفع مشکلات دانش آموزان در انجمن اهمیت زیادی دارد که باید برنامه منسجمی برای جلسات انجمن اولیا و مربیان و دیدار معلمان و والدین فراهم شود.

پژوهشم**9117**2002**9131