به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که این خبرگزاری در این نوشتار آیه ۲۱ و ۲۲ سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.

* آيه 21         

إِنَّ الَّذينَ يَکْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ يَقْتُلُونَ الَّذينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَليمٍ‏

* ترجمه                      

براستى كسانى كه به آیات خداوند كفر مى‏ ورزند و پیامبران را به ناحق مى‏ كشند و كسانى از مردم را كه فرمان به عدالت مى ‏دهند مى ‏كشند، پس آنان را به عذابى دردناك بشارت ده.

* نکته ها                     

در تفسیر كبیر و مجمع‏البیان و قرطبى مى‏ خوانیم: بنى ‏اسرائیل در اول روز آنهم در یك ساعت، چهل و سه نفر از پیامبران الهى و یكصد و دوازده نفر از آمران به معروف را به درجه‏ ى شهادت رساندند.

البتّه ناگفته پیداست كه در زمان پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله گروهى كه انبیاء را شهید كنند نبودند، ولى چون زنده ‏ها به كار نیاكان خود راضى بودند، خداوند در این آیه، كسانى را كه به خاطر رضایت قلبى، شریك جرم نیاكان هستند، با خطاب «بشّرهم» مورد انتقاد و تهدید قرار داده است.

سؤال:

از شرایط وجوب امر به معروف و نهى از منكر آن است كه خطرى در كار نباشد، ولى در این آیه از كسانى كه براى نهى از منكر تا پاى جان ایستاده ‏اند، ستایش شده است، علّت چیست؟

پاسخ:

اوّلاً: شرایط افراد و نوع معروف و منكر تفاوت مى ‏كند؛ گاهى منكر، حكومت یزید است كه امام حسین ‏علیه السلام براى نهى از آن به كربلا مى ‏رود و شهید مى ‏شود، مى ‏فرماید: هدف من از این حركت و قیام، امر به معروف و نهى از منكر است، امّا گاهى منكر در این حدّ نیست، بلكه گناهى است كه باید میان خطر و مفسده‏ ى گناه و از دست ‏دادن مال و جان و آبرو مقایسه و با توجّه به اهمیّت و اولویّت عمل كرد.

ثانیاً: شاید مراد از كسانى كه در این آیه مورد ستایش قرار گرفته ‏اند آنهایى باشند كه خود پیش ‏بینى شهادت نمى ‏كردند، ولى ستمكاران آنان را به شهادت رساندند.

* پيام ها                      

1- از اعتقادات انحرافى و كفرآمیز، اعمال خطرناكى همانند قتل و كشتار انبیاء سر مى ‏زند. «یكفرون بآیات اللّه و یقتلون النبیین...»

2- در شرایطى، اظهار حقّ لازم است؛ اگرچه به قیمت شهادت انبیاء و اولیا باشد.

3- دشمنان براى حق ‏پوشى، دست به كشتن پیامبران مى ‏زنند. «یقتلون النبیّین»

4- گاهى طاغوت ‏ها براى كشتن فرزانگان با تبلیغات و شایعات و توجیهات، كار خود را حقّ جلوه مى ‏دهند. «بغیر حقّ»

5 - نام كسانى كه به عدالت دعوت مى ‏كنند و آمرین به معروف و ناهیان از منكر، در ردیف انبیاء برده شده است. لذا كیفر قاتلان آنان نیز همچون قاتلان پیامبران است. «فبشرهم بعذاب الیم»

* آيه 22

أُولئِکَ الَّذينَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرينَ

* ترجمه                      

آنان كسانى هستند كه اعمالشان در دنیا و آخرت تباه شده و هیچ یاورانى براى آنها نیست.

* پيام ها                      

1- گاهى یك انحراف، تمام اعمال شخص را تباه مى ‏كند. «حبطت اعمالهم»

2- براى گناهانى همچون پیامبركُشى، شفاعتى در كار نیست. «ما لهم من ناصرین»