صاحب‌خبر - اختلاف بین نرخ دولتی و نرخ بازار آزاد انواع ارز، بدون شک تاثیر منفی قابل‌توجهی بر وضعیت رقابت در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور
بر جای خواهد گذاشت؛ اتفاقی که در سه ماه اخیر به‌تدریج آغاز شده و افزایش‌ها موجب نگرانی تولیدکنندگان شده است.
افزایش نرخ ارز رسمی (دلار) فقط بازار آزاد را تحت‌تاثیر قرار نداده است، بلکه نرخ ارز دولتی (مرکز مبادلات ارزی) را نیز تحت‌تاثیر قرار داده، به طوری که طی یک ماه گذشته نرخ ارز دولتی 100 تومان نسبت به مصوبه بودجه‌ای دولت افزایش یافته است.
برخی تولیدکننده‌ها معتقدند: ادامه این شرایط سبب می‌شود هزینه تولید افزایش یافته و در نتیجه محصولشان با قیمت‌های قبلی قادر به رقابت در بازار نیست، از همین رو، از حالا ساز افزایش قیمت محصولات خود را کوک کرده‌اند.گروهی هم می‌گویند، با ادامه افزایش قیمت دلار، محصولات صادراتی می‌توانند ارز بیشتری را برای کشور به ارمغان بیاورند.
یکی از مدافعان سرسخت افزایش نرخ ارز، بخش‌خصوصی است. فعالان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن کشور سالهاست از دولت می‌خواهند که نرخ ارز را برای حمایت از صادرات، واقعی کند. مسعود خوانساری در نشست‌های بخش‌خصوصی و دولت بارها گفته «از دولت می‌خواهیم بحث تک‌نرخی‌شدن ارز را به‌طور واقعی در دستورکار قرار دهد. در سال‌های گذشته نرخ تورم کاهش یافت، اما قیمت ارز واقعی نشد.»
محسن بهرامی ارض اقدس، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی هم می‌گوید:«آنچه باید درباره نرخ ارز اتفاق بیفتد، تعدیل نرخ ارز به اندازه تفاضل تورم داخلی با تورم خارجی است.»
در شرایطی که اختلاف بین قیمت رسمی و قیمت بازار آزاد رو به افزایش است، کارشناسان این پدیده را اصطلاحا انحراف «ریل رقابت» عنوان می‌کنند. در حال حاضر قیمت دلار مرکز مبادلات ارزی 3400 تومان است و قیمت ارز در بازار آزاد 4100 تومان؛ تفاوت قیمتی در حدود 600 تومان. این در حالی است که پیش از شروع به افزایش قیمت ارز، اختلاف این دو نرخ حدود 400تومان بوده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند، ادامه این وضعیت، یعنی بالارفتن قیمت ارز آزاد با مبادله‌ای سبب می‌شود تا تولیدکنندگان به‌جای تلاش برای افزایش سوددهی خود از طریق تمرکز بر بهبود کیفیت و قیمت محصولات تولیدی، بخش عمده وقت و انرژی خود را بر تلاش به منظور دستیابی هر چه بیشتر به دلار با قیمت دولتی کنند؛ وضعیتی که باعث می‌شود رانت جایگزین تلاش مولد اقتصادی شده و اقتصاد ملی باز هم بیشتر از وضعیت اقتصاد رقابتی پویا فاصله بگیرد.
بنا به گفته آنان، با توجه به آنکه حاکمیت وضعیت دونرخی در بازار ارز کشور، از وجود شکاف بین عرضه و تقاضای انواع ارز ناشی شده است، هرگونه راهکار منطقی با هدف خروج از چنین وضعیتی، باید به افزایش عرضه ارز یا کاهش تقاضای ارز در بازار آزاد ارز کشور منجر شود.
علی دینی ترکمانی، تحلیلگر مسائل اقتصادی می‌گوید:«باید توجه داشت که چندنرخی بودن ارز با روند فعلی قطعا به سود فعالان اقتصادی که به‌طور رسمی و قانونی مشغول فعالیت هستند نخواهد بود. چندنرخی‌بودن ارز با وضع موجود که دولت یک قیمت و بازار قیمت دیگری را مشخص می‌کند جز اینکه منافع منفعت‌طلبان را تامین کند نتیجه دیگری نخواهد داشت.»
قیمت واقعی دلار موضوعی است که بین کارشناسان محل بحث است. گروهی از کارشناسان معتقدند قیمت واقعی دلار 5 هزار تومان است. برخی این نرخ را تا 10 هزار تومان هم پیش‌بینی می‌کنند؛ با این حال برخی‌ها هم مثل مرتضی ایمانی راد، اقتصاددان پیش‌بینی می‌کنند که قیمت دلار در سال‌جاری کشش 4500 تومان را خواهد داشت.
بهرامی ارض اقدس می‌گوید:«درباره قیمت دلار، بحث‌های زیادی وجود دارد؛ قیمت تمام شده مواد اولیه و کالاهای واسـطه‌ای که در تولید داخلی اثرگذار هستند و واردات کالاهایی که به‌صورت مصرفی وارد کشور می‌شوند روی صادرات و باقی شاخص‌های اقتصادی اثرگذارند، می‌توانند مبنای قیمت ارز باشند.
به هرحال نرخ دلار، تاثیر زیادی بر همه شاخص‌های اقتصادی مثل صادرات، واردات، قیمت تمام شــده تولید داخلی و رقابت‌پذیری کالاهای کشور در بازار جهانی دارد. به همین دلیل، رسیدن به یک نرخ مصلحتی که برای اقتصاد ملی مفید باشد یک کار چندبعدی و چندوجهی است که به سایر موضوعات اقتصادی مثل نرخ بهره و سود بانکی، نرخ تسهیلات و درآمدهای رسمی و غیررسمی دولت از منابع ارزی که در اختیار دولت است بستگی دارد.»/ منبع: خبرآنلاین∎
نظر شما