به گزارش ایرنا، آیین شبیه خوانی در واقع تجلی ایثار و شهادت با تصویر سازی نمادین واقعه کربلا و وقایع پس از آن می باشد ، که با هدف تصویر سازی قیام عاشورا برگزار می شود.
هنر تعزیه یا شبیه خوانی در پرداخت به واقعه عاشورا همواره در بین مردم جایگاه مهمی داشته و هدف از اجرای آن نیز بازگو کردن واقعه عاشورا است.
این آیین در میدانی بزرگ به عنوان نمادی از میدان جنگ فراهم شده و افرادی در نقش یاران و اهل بیت امام حسین (ع) در یک گوشه و لشگریان عمر سعد در گوشه ای دیگر نشسته و به ترتیب با ورود اصحاب امام به کارزار حماسه کربلا و در نهایت با شهادت امام حسین (ع) و آتش زدن خیمه ها شبیه خوانی به پایان می رسد.
عبدالله سطوتی ، رییس گروه شبیه خوانان شهرستان نیر می گوید: شبیه خوانی در منطقه بیش از 200 سال قدمت دارد.
وی افزود: در شبیه خوانی که در عاشورا اوج اجرای آن می باشد، تعزیه خوانان در 2 دسته موافق و مخالف ، احوالات و وقایع مربوط به هر یک از شخصیت های برجسته واقعه کربلا از جمله حضرت اباعبدالله الحسین (ع) ، امام سجاد (ع) ، حضرت زینب (س) ، حضرت ابوالفضل (ع) ، قاسم (ع) ، رقیه (س) ، علی اکبر (ع) ، علی اصغر(ع) و حر بن ریاحی را اجرا می کنند.
او اظهارداشت: در شبیه خوانی همچنین شخصیت سپاهیان یزید از جمله ابن زیاد ، شمر و عمر سعد ، توسط تعزیه خوانان و با استفاده از متون قدیمی به نمایش گذاشته می شود.
به گفته وی ، شبیه خوانی معمولا توسط عده ای از عزاداران معتقد و با استعداد اجرا شده و بازیگران آن به دو دسته تقسیم می شوند.
وی افزود: گویش موافق خوان ها که معمولا نقش امامان معصوم و اصحاب اباعبدالله الحسین (ع) را اجرا می کنند ادبی و موزون بوده و به صورت منظوم سخن می گویند و مطالب خود را به صورت آهنگین روی دستگاه ماهور و گوشه های آن ادا می کنند.
وی گفت: مخالف خوان ها دسته دیگری از شبیه خوان ها هستند که نقش عمرسعد ، شمر و لشگریان یزید را شامل می شوند و مطالب خود را معمولا بصورت نثر و با صدای بلند ، خشن و خوفناک ادا می کنند.
سطوتی بیان کرد: ابزارهایی مانند طبل و شیپور نقس اساسی در ایجاد شور و هیجان در شبیه خوانی دارد.
وی گفت: متون کلامی و نسخه هایی که مورد استفاده شبیه خوان ها و تعزیه گردان ها قرار می گیرد بیشتر نثرها و نظم هایی هستند که از گذشته به دست امروزی ها رسیده و سینه به سینه منتقل شده اند.
استفاده از رنگ ها در تعزیه و شبیه خوانی همواره مورد توجه تعزیه گردانان و مجریان این هنر آیینی بوده به گونه ای که رنگ های تند مانند قرمز و بنفش و زرد و رنگ های آرام مانند سبز چمنی ، آبی آسمانی و فیروزه ای به عنوان دو جریان روان شناختی رنگ ها در مقابل هم قرار گرفته اند.
رنگ های مورد استفاده آیین تعزیه رنگ های تاثیر گذار همراه با اجراها و بیان ها بسیار مهم است و در روانشناسی رنگ نیز رنگ های آیین تعزیه را هیچ یک از هنرهای دنیا در اختیار ندارد.
تعزیه یک هنر فاخر در جهان است و رنگ های بکار رفته در آن هر کدام دارای جلوه و ویژگی خاص خود است و در هیچ یک از تئاترهای دنیا از گذشته تا به امروز نیز از این نوع روانشناسی رنگ ها استفاده نشده است.
لباس شبیه خوان حضرت عباس (ع) در تعزیه رنگ سبز صفرایی و لباس مخالف خوان این نقش نیز قرمز خون گلوی کفتری است و این بزرگ ترین و جامع ترین نوع روانشناسی رنگ در عالم هنر است.
برخی نیز معتقدند استفاده از کلاهخود برای نقش خوان و شبیه خوان امام حسین (ع) در آیین تعزیه صحیح نیست ، چرا که امام حسین (ع) مظهر دانایی است و برای جنگ به کربلا نرفته است.
تعزیه ، مناظره ، مفاخره و منظومه خوانی و رجزخوانی را در خود نهفته دارد و آیینی است که نقش مهمی در انتقال فرهنگ عاشورایی به نسل کنونی دارد.
شهرستان نیر در 30 کیلومتری جنوب اردبیل قرار دارد.
6016/7116