سواد رسانهای، اصول اولیه حقوق بشر
صاحبخبر - تاریخچه پیدایش سواد رسانهای به سال 1965 میلادی برمیگردد که در آن زمان «مارشال مکلوهان» برای نخستین بار در کتاب خود با عنوان «درک رسانه: گسترش ابعاد وجودی انسان» این واژه را بهکار برد و در این خصوص نوشت: «زمانی که دهکده جهانی تحقق یابد، انسانها باید به سواد جدیدی بهنام سواد رسانهای دست پیدا کنند. فرهنگ دیگر در چارچوب مرزهای جغرافیایی تعریف نمیشود. فرهنگ را هم مردم دنیا میسازند.» فهم بیشتر در زمینه سواد رسانهای میتواند درک افراد از این عرصه را بیشتر کند. «روپرت مرداک» صاحب شرکتهای رسانهای بزرگ جهان از جمله نیوز کورپ، فاکس قرن 21، وال استریت ژورنال، تایمز، دیلی تلگراف، نشنال جئوگرافیک و... مثال جالبی را در این زمینه مطرح میکند. او میگوید: «اگر من اعلام کنم رئیس جمهوری امریکا از دنیا رفته است، مدت زیادی طول میکشد تا او ثابت کند که هنوز زنده است». این جمله بیش از هر چیز اهمیت سواد رسانهای را مطرح میکند تا مشخص شود باور مردم از اخبار و اطلاعات منتشر شده در رسانهها تا چه اندازه میتواند اهمیت داشته باشد. این مسأله باعث شد سازمان یونسکو چند سال قبل طرحی را با نام «اطلاعات و سواد رسانهای» (MIL) راهاندازی کند و طی آن دستورالعملها و استانداردهای مختلف برای آموزش مدیریت اطلاعات و رسانه را در اختیار مردم بگذارد. یونسکو در بخش مقدمه این طرح بهکارکردهای سواد رسانهای اشاره کرده و توضیح داده است که دسترسی آزاد به اطلاعات، دریافت آنها و تحلیل عقاید و دیدگاههای مختلف بدون مداخله دیگران از مهمترین اصول اولیه حقوق بشر محسوب میشود و تمامی انسانها میبایست به این مهارت دسترسی داشته باشند. با توجه به اینکه مخاطبان امروزی مقابل بمباران اطلاعاتی قرار گرفتهاند، سواد رسانهای به آنها کمک میکند درستی یا نادرستی مطالب را به آسانی تشخیص دهند تا بهصورت کاملاً بیطرف و هدفمند، اخبار و اطلاعات منتشر شده را برحسب صحت آنها از یکدیگر متمایز کنند و براساس سلیقه و خواست واقعی خود آنها را در اختیار گیرند. در مجموع با توجه به توضیحات یونسکو میتوان گفت شناخت اطلاعات، شناخت رسانه، نحوه دسترسی به اخبار، ارزیابی اطلاعات، انتقال درست اطلاعات، سواد تبلیغات، نحوه اظهارنظر صحیح و... در مجموع سواد رسانهای را شکل میدهد.∎
نظر شما