گروه سیاسی: با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها علیه ایران، اروپا تصمیم به مخالفت با این اقدام یکجانبه «دونالد ترامپ گرفت. اعضای اتحادیه اروپا بهویژه بریتانیا، فرانسه و آلمان در راستای حفظ برجام در جستوجوی راههایی برای مقابله با تحریمها و حفاظت از شرکتهای اروپایی طرف معامله با ایران هستند، اما به گفته وزیر خارجه ایران اروپا هنوز برای هزینه کردن آماده نشده است، «محمد جواد ظریف» معتقد است که اراده سیاسی اروپا زمانی قابلیت پاسخگویی از جانب ایران را پیدا میکند که با اقدامات اجرایی همراه شود.
ظریف در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص آخرین وضعیت اقدامات اروپا به منظور حفظ برجام و مقابله با تحریمهای آمریکا اعلام کرده است که «از زمان اظهارات رئیس جمهور درباره بسته اولیهای که اروپاییها به ایران ارائه دادند و پس از آن صحبتهایی که من در وین و در جلسه کمیسیون مشترک وزرا داشتم، تاکنون اروپاییها نکات جدیدی را مطرح و اقداماتی را که در دو حوزه مهم نفتی و بانکی انجام دادند، بیان کردهاند.»
وزیر امور خارجه ایران، افزوده است که «اروپاییها برخی اقدامات عملی از جمله اجرایی کردن مقررات مسدود کننده و مجوز بانک سرمایهگذاری اروپا را انجام دادهاند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران تاکید کرده است که «از نگاه ما این اقدامات بیش از آنکه اقدام عملیاتی باشد اعلام موضع است، هر چند آنها حرکت رو به جلو داشتهاند، اما اعتقاد ما این است که اروپا هنوز برای هزینه کردن آماده نشده است.»
ظریف با بیان اینکه اروپاییها تاکنون در ظاهر و در گفتار اراده سیاسی خود را نشان دادهاند، گفت: «اراده سیاسی اروپا زمانی قابلیت پاسخگویی از جانب ایران را پیدا میکند که با اقدامات اجرایی همراه شود؛ اروپاییها میگویند برجام برای آنها دستاوردی امنیتی است، طبیعی است که هر کشوری باید برای امنیت خودش سرمایهگذاری و هزینه کند و این هزینه کردن را ما باید در همین ماههای آینده ببینیم.
وزیر امور خارجه با اشاره به ضرب الاجل تعیین شده ایران در تاریخ 15 مرداد برای دریافت مکانیزمهای عملیاتی از اروپا تصریح کرد: «اینگونه نبوده که ما 15 مرداد را به عنوان یک ضرب الاجل تعیین کرده و الان یک ضرب الاجل دیگر به آنها داده باشیم، آنها کارها را تا حدی جلو بردهاند، اما آن اندازه کافی نبوده و از این رو ما اروپاییها را از اقداماتی که مورد انتظارمان است مطلع کردهایم.»
اتحادیه در راستا مقابله با تحریمهای آمریکا چند گام برداشته است. نخستین گام مقررات مسدودکننده بوده است. مقررات موسوم به قانون مسدودکننده به اتحادیه اروپا این امکان را خواهد داد تا با نادیده گرفتن احکام صادرشده در دادگاههای ایالات متحده، در برابر تحریمهای فرامرزی آمریکا علیه ایران بایستد.
این قانون رعایت تحریمهای آمریکا علیه ایران را برای شرکتهای اروپایی ممنوع میکند. همچنین شرکتهایی که این قانون را رعایت نکنند میتوانند مجازات شوند. این قانون همچنین دارای مکانیسمهایی است که پرداخت غرامت به شرکتهای اروپایی را، در صورت متضرر شدن احتمالی آنها به خاطر معامله با ایران، امکانپذیر کرده و آنها را قادر به طرح دعاوی متقابل خواهد کرد.
از سوی دیگر پارلمان اروپا اواسط تیرماه گذشته با تصویب طرحی، مجوز داد و سند مالی «بانک سرمایهگذاری اروپا EIB» با ایران را صادر کرداین بانک میتواند در صورت معامله با ایران مشتریان آمریکایی خود را از دست بدهد و شرکتهای آمریکایی سرمایهگذاری خود در آن را متوقف کنند.
از سوی دیگر، گفته میشود که اتحادیه اروپا در تلاش برای تشکیل حسابهایی برای ایران در بانکهای مرکزی برخی کشورهای اروپایی است.
بهرغم تأکید اتحادیه اروپا بر تلاش در جهت حفاظت از شرکتهای اروپایی طرف معامله با ایران شرکتهای خارجی همچنان بین ماندن و رفتن از این کشور سردرگم هستند. چینیها و هندیها پیشتر اعلام کردهاند که به کلی تجارت با ایران را قطع نخواهند کرد و بدین ترتیب شرکتهای اروپایی که در آمریکا نیز تجارت میکنند، بزرگ ترین بازنده در اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران خواهند بود.
سردرگمی شرکتهای اروپایی
به گزارش الجزیره ایالات متحده اولین دور تحریمهای اقتصادی علیه ایران را به اجرا درآورد که پس از تصمیم «دونالد ترامپ» به خروج از توافق هستهای، اقدامی قابل پیشبینی بود. دور دوم تحریم ها هم علیه صنعت نفت و گاز ایران در ماه نوامبر اجرایی میشوند. اما سوال این است که واشنگتن از این رویکرد خود در برابر تهران دقیقا چه هدفی را دنبال میکند؟
ترامپ 7 اوت در تویتی نوشت که اعمال مجدد تحریمها به این معناست که هر کسی با ایران تجارت داشته باشد، هیچ تجارتی با ایالات متحده نخواهد داشت.
اتحادیه اروپا در تلاش برای حمایت از شرکت های اروپایی در برابر تحریم های ایالات متحده، اقدامی غیرمتعارف انجام داده و از قانون انسداد استفاده کرده است. با این حال، شرکتهای خودروسازی، تولیدکنندگان دارو و فعلان در بسیاری از صنایع دیگر در حال ترک ایران هستند. «پتی کولهان»، خبرنگار الجزیره در واشنگتن گفته است که «اگر شرکتی در حال تجارت با ایالات متحده باشد و آن گاه با ایران تجارت کند، آمریکا میتواند آن شرکت را از بازار خود که از نظر اقتصادی اهمیت بیشتری دارد، حذف کند. مقامات ایالات متحده می گویند که شرایط را با دقت بسیار زیر نظر خواهند داشت و تحریم ها را با شدت عمل به اجرا خواهند گذاشت.»
«آندرس شوایتزر»، مدیر عامل شرکت مدیریت سرمایه آرجان گفت که چین، هند و ترکیه گفتهاند قصد قطع کامل همکاری با ایران را ندارند و از این رو، بیشترین عواقب تحریمها را شرکتهای اروپایی متحمل میشوند: «تحریمها به شدت به اقتصاد ایران آسیب خواهند رساند. به آن تجارتهایی که با بیشترین مخاطره قرارگیری در معرض آسیبهای تحریمهای آمریکا قرار دارند، توصیه شده که ایران را ترک کنند. پس مساله واقعا بستگی به میزان فعالیت شرکتها در اقتصاد آمریکا دارد. اگر شرکتی ارتباطی با آمریکا نداشته باشد، ایران برایش یک فرصت است. اما اگر در ارتباط با ایالات متحده باشد، آن گاه تجارت با ایران برایش به یک مخاطره جدی تبدیل می شود.»
شوایتزر افزود: «آسیبهای تحریمها به اقتصاد ایران مشهود است. ارزش ریال به شدت کاهش یافته که تنها در نتیجه تحریمها نبوده و به عملکرد بانک مرکزی در رابطه با مبادلات ارزی نیز مربوط میشود. آنها سعی میکنند این شرایط را تحت کنترل درآورند؛ نرخ بیکاری بالاست؛ شرکت های خارجی در حال ترک ایران هستند و از این رو شرایط اقتصادی و روحیه عمومی خوب نیست.»
«جان بولتون»، مشاور امنیت ملی ایالات متحده چندی پیش به فاکس نیوز گفته بود: «این سیاست برای تغییر نظام نیست، اما به طور قطع می خواهیم بیشترین فشار را به دولت ایران بیاوریم. و هدف تنها این نیست که به میز مذاکره باز گردیم و تلاش کنیم توافقی را رفع و رجوع کنیم که فقط به جنبه تسلیحات هستهای میپردازد و قابل اصلاح نیست. میخواهیم شاهد عقب نشینی گستردهتر ایران از حمایت از تروریسم بین المللی، فعالیتهای متخاصم نظامی در خاورمیانه و برنامههای مرتبط با تسلیحات هستهای و موشکهای بالستیک باشیم.»
ترامپ هم از زمان کمپینهای انتخاباتی تاکنون بارها در انتقاد از برجام گفته که این توافق تنها جنبه ممانعت از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای، آن هم به طور موقت، را پوشش میدهد و دولت او به دنبال توافقی است که با تغییر رفتار دولت ایران در قبال ملت این کشور و همچنین در رابطه با کشورهای منطقه همراه باشد.
ظریف از عملیاتی نشدن مواضع بروکسل انتقاد کرد
حرکت رو به جلو اروپا در برجام، کافی نیست
صاحبخبر -
نظر شما