به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، دستفروشی به عنوان یک پدیده اجتماعی معلول علل و عوامل گوناگونی بوده که با وضعیت و ساختار های اقتصادی و اجتماعی جامعه در ارتباط است و نیازمند برخوردهای کارشناسانه است. این پدیده مختص ایران نبوده و در اکثر کشورهای جهان اعم از توسعه یافته و در حال توسعه یا توسعه نیافته کم و بیش وجود دارد.
در جوابیه شرکت بهره برداری مترو تهران به دنبال گزارش اخیر ایرنا تحت عنوان 'خفه شدن مترو تهران زیر گرد و غبار اقتصاد خاکستری' بیان شده است: از جمله شهرهای جهان توسعه یافته که در متروی آنها پدیده دستفروشی وجود دارد و با اعمال سیاست های مختلف ساماندهی شده است می توان به توکیو، نیویورک، مسکو و... اشاره کرد.
غالب کشورهایی که در آنها دستفروشی وجود دارد به این نتیجه رسیده اند که نباید به طور مستقیم به کارزار با دست فروشان پرداخت و به جای جلوگیری از دست فروشی بهتر است راهکارهای دیگری در نظر گرفته شود. در شهرهای بزرگ دست فروشی می تواند بخشی از فرهنگ یک شهر باشند و به آن تنوع ببخشند و از طرفی اگر درست مدیریت شود برای چرخه اقتصاد نیز مفید باشد.

** لزوم تدوین قوانین مشخص در زمینه ساماندهی دستفروشان
بهتر آن است که بر اساس تجارب سایر کشورها از سیاست تعقیب و گریز پرهیز کرده و قوانینی کاربردی برای این شغل مقرر گردد. خلاء قوانین مدون و کاربردی در این مورد به شدت احساس می شود. برای مثال در کشور هند با ایجاد اتحادیه ملی دستفروشان به نوعی دستفروشی را نهادمند کرده و رسیدگی به امورات آنها را نظم بخشیدند.

** لزوم همکاری های بین بخشی و ارائه راهکارهایی بر مبنای تجارب سایر کشورها
ساماندهی دست فروشان نیازمند همکاری سایر نهادها با شهرداری است که در این رابطه شهرداری بارها و بارها با نهادهایی مانند کمیته امداد امام خمینی، بهزیستی و غیره مکاتبه کرده است. هرگونه همکاری در این زمینه نیازمند تدام و همیشگی بودن برنامه ریزی است. درصورتی که ساماندهی دست فروشان محقق شود می توان انتظار رونق تولیدات داخلی و در نتیجه فراهم کردن دسترسی تولیدکنندگان به بازارهای خرد را داشت.
رویکرد دولت و نهادهای دیگر باید حمایتی باشد تا دست فروشان نهایت همکاری را با نهادهای مسئول داشته باشند. همچنین ساماندهی و کنترل پدیده دستفروشی می تواند به جلوگیری از توزیع کالای قاچاق در شبکه های دستفروشی جلوگیری کرد. همچنین باید سازوکاری فراهم کرد تا دست فروشان در ارتباط سازنده با مغازه داران اجناس خود را از مغازه های فروشنده کالاهای ایرانی تهیه کنند. این کار موجبات رضایت طرفین را فراهم نموده و به اقتصاد کشور نیز کمک می رساند.

نقش مسافران در حل پدیده دست فروشی
شرکت بهره برداری متروی تهران و حومه نیز بر این موضوع واقف است که دستفروشی در مترو به یک معضل تبدیل و موجب سلب آرامش مسافران شده است اما با توجه به تمام مواردی که در بالا ذکر شد خود مسافران نیز در این مورد نقش مهمی بر عهده دارند. آرامش و امنیت مترو به رفتار آنها گره خورده است. اگر مسافران از دستفروش ها خرید نکنند این افراد قطارهای مترو را به عنوان محل کسب و کار خود انتخاب نمی کنند.
شرکت بهره برداری متروی تهران و حومه در جوابیه یاد شده همچنین بیان داشته است که در راستای رسالت خود در جهت تأمین امنیت و آرامش مسافران در طول سفر اقدام به پخش پیام های بازدارنده از طریق پیج در ایستگاه ها و پخش فیلم های آموزشی مضرات خرید از دستفروشان در انیتورهای دال دستگاه و قطارها و نصب بنرهای آموزش شهروندی در ایستگاه ها نموده و تا جایی که قوانین به مأموران این شرکت اجازه می دهد در راستای کنترل دستفروشان و آرامش مسافران تلاش کرده است.
پژوهشم**س-م**1552