شناسهٔ خبر: 26820194 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: فرهیختگان آنلاین | لینک خبر

به بهانه انتشار و بازنشر پوسترهای اجتماعی «از حرف تا عمل»

دغدغه‌های مردم، روی بیلبورد، وسط شهر

در پوستر اول یک نفر احتمالا از مسئولان قوه قضائیه از دادگاه به سمت خیابانی می‌رود که کسبه در آن نشسته‌اند. این پوستر به لزوم قاطعیت در برخورد با کسانی که اموال عمومی را غارت کرده‌اند و باعث ویرانی بازار ایران شده‌اند، اشاره دارد.

صاحب‌خبر -
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، در چند سال گذشته، بارها فضای رسانه‌ای و هنری شاهد جنجالی‌ترین واکنش‌ها نسبت به طراحی یک پوستر توسط گرافیست‌ها و حتی نصب‌شان بر بیلبوردهای شهری بوده است. چند سالی می‌شد که هیچ موضوعی در کشور ما نتوانسته بود به اندازه بحث مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی در کانون بحث‌های سیاسی قرار بگیرد و طبیعتا در چنین شرایطی، هنرمندان کشور هم بسته به نوع دیدگاه‌شان باید به میدان می‌آمدند و در آثاری که خلق می‌کردند، بازتابی از مواضع‌شان را به نمایش می‌گذاشتند. اما هیچ‌کدام از شاخه‌های هنری در ایران به اندازه هنر گرافیک و به‌خصوص طراحی پوستر و بیلبوردهای بزرگ شهری، در این زمینه فعال نبود و به چشم نیامد. پوسترهای موسسه فرهنگی- رسانه‌ای اوج که با درونمایه عدم‌اعتماد کامل به آمریکا طراحی و منتشر شدند، پر سروصداترین نمونه‌های این قضیه بودند. پوستر «صداقت آمریکایی» که یک میز مذاکره دو نفره را نشان می‌داد و در آن، طرف آمریکایی بحث بر خلاف دیپلمات ایرانی، شلوار نظامی پوشیده بود، در خاطره خیلی‌ها ماند. البته در ایام بازگشایی سفارت انگلستان در ایران هم پوستر یک مرد کت‌وشلواری با سر روباه و تی‌شرتی با طرح پرچم انگلستان در این خیابان نصب شد که حاشیه‌هایی به همراه داشت یا بیلبورد بزرگ نصب شده روی دیوار ساختمان پلاسکو با طرحی از شمر ذی‌الجوشن و باراک اوباما هم جنجال به‌پا کرد. اما ماجرای پوستر «صداقت آمریکایی» و «شمر زمانه‌ات را بشناس» کمی فرق داشت.

این پوسترها از قابلیت «نیم‌گفته‌گویی» که جزء تکنیک‌های ادبی به شمار می‌رود، بیشترین استفاده را کرده بودند. در «صداقت آمریکایی» سر طرفین مذاکره‌کننده که دور میز نشسته بودند، دیده نمی‌شد و در سه‌گانه «شمر زمانه‌ات را بشناس» هم فضا به همین شکل بود. این یک ظرافت قابل توجه هنری به حساب می‌آمد که درگیرودار بحث‌های سیاسی چندان به آن توجه نشد. مدتی بعد از انتشار این پوسترها بنابر آنچه در رسانه‌ها به‌عنوان فشار دولت به شهرداری مطرح شد، این آثار از سطح شهر تهران جمع شدند. البته حاشیه‌ها به این زودی تمام نشد. گفته شده که این پوسترها به شهرستان‌ها رفتند، ولی چندی نگذشته بود که تعدادی از آنها به بزرگراه‌ها و معابر تهران برگشتند و به هر حال گذشت و گذشت تا اینکه تحولات سیاسی، گونه‌دیگری رقم خوردند و مواضع سیاسی مردم ایران و مسئولان کشور هم در آرایشی جدید قرار گرفت. امروز شاید کسی مثل روزهایی که پوسترهای ضدآمریکایی در سطح شهر نصب می‌شدند، در برابر چنین ادبیاتی سرسختانه موضع نگیرد؛ اما نمک و جذابیت چنین طراحی‌هایی برای همان دوران بود و امروز، گفتن این حرف‌ها بیشتر خالی کردن احساسات است تا پیشگویی معناشناسانه هنری.

گرافیست‌های ایرانی بیان هنرمندانه خودشان را خیلی به‌موقع ابلاغ کردند و حالا که بحث سیاسی- اجتماعی دیگری در کانون توجهات مردم و مسئولان قرار گرفته، باز هم همان هنرمندان به میدان می‌آیند تا با همان ظرافت پیشین نقادی کنند. بحث اصلی و مهم امروز؛ فساد اقتصادی، مشکلات معیشتی مردم و مطالبه شفافیت مدیران دولتی در کشور است. «از سخن تا به عمل یک قدم است» نام طراحی مجموعه پوسترهایی است که در یک تم مشترک از حضور مسئولان لشکری و کشوری بین آحاد مردم، آماده شده و قرار است در سطح شهرها و روی بیلبوردها نصب شوند. در پس‌زمینه یکی از آنها کسبه شهر، مقابل دکان‌های تعطیل شده‌شان در حاشیه پیاده‌رو نشسته‌اند. در پس زمینه دوم، مردم زلزله‌زده کرمانشاه پس‌زمینه طرح‌ هستند. پس‌زمینه سوم را مردم جنوب کشور تشکیل می‌دهند که در صف آب هستند و در پس‌زمینه چهارم کارگران اعتصاب کرده دیده می‌شوند.

در پوستر اول یک نفر احتمالا از مسئولان قوه قضائیه از دادگاه به سمت خیابانی می‌رود که کسبه در آن نشسته‌اند. این پوستر به لزوم قاطعیت در برخورد با کسانی که اموال عمومی را غارت کرده‌اند و باعث ویرانی بازار ایران شده‌اند، اشاره دارد. پوستر دوم از دفتر یک پاسدار به سمت مناطق زلزله‌زده مسیری را گشوده است. اشاره این طرح، لزوم به‌کار بردن همت جهادی برای رفع مشکلات مردم زلزله‌زده است. پوستر سوم از دفتر ریاست‌جمهوری به سمت مردم بی‌آب جنوب می‌رود و نشان می‌دهد که چه کسانی باید به این موضوع رسیدگی کنند. پوستر چهارم، از صحن مجلس شورای اسلامی دریچه‌ای به فضای جلوی کارخانه‌ای گشوده شده که کارگران مقابل آن نشسته‌اند. در هر چهار طرح، سر مسئولان دیده نمی‌شود و حتی پوستری که از دفتر رئیس‌جمهور به مناطق زلزله‌زده نقبی زده، یک مرد کت‌وشلواری را به تصویر کشیده که این یعنی کنایه‌ها متوجه شخص خاصی نیستند و یک موضوع کلی و اساسی مطرح است.

خانه طراحان انقلاب اسلامی که تولیدکننده این پوسترهاست، اعلام کرده این طرح‌ها قرار است بیانگر انتظارات مردم از مسئولان باشند و از مردم هم خواسته که بعد از چهارشنبه، بیست‌وهفتم تیرماه که این پوسترها در سطح شهر نصب شدند، با هشتگ «#از حرف تا عمل» نظرات خود را درخصوص این آثار بیان کنند. گرافیتی‌های چهارگانه «از حرف تا عمل»، براساس ایده‌ای ازآتلیه خط و به مدیریت هنری محمود آراسته‌نسب طراحی شده‌اند. طراحان گرافیست این آثار سینا رعیت‌دوست، محمد تقی‌پور و محمد شکیبا بودند و صابر فرخی و مجتبی حسن‌زاده هم در این پروژه همکاری داشتند. حالا باید نشست و دید که آیا برخوردها با ایده «از حرف تا عمل» هم مثل نمونه‌های قبلی که در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای منتشر شدند، سرسختانه است یا اینکه کوره دوران، دیدگاه‌ها را پخته‌تر کرده است. حساسیت این طرح‌ها از آنجا بیشتر می‌شوند که نه‌فقط یک قوه یا دستگاه بخصوص، بلکه هر سه قوه کشور به علاوه نیروهای نظامی را مورد مطالبه قرار داده است.

 

* نویسنده : میلاد جلیل‌زاده روزنامه‌نگار

نظر شما