صاحب‌خبر - مصرف روزانه زنجبيل، براي سلامت بسيار عالي است بي شک «زنجبيل» يکي از مشهورترين ادويه هاست که با يک بار چشيدن طعم دلچسب آن را براي هميشه به ياد خواهيد داشت. گرچه يونانيان باستان ابتدا زنجبيل را دارويي براي بيماري هاي گوارشي توصيه مي کردند اما به تدريج ديگر فوايد آن نيز براي بشر شناخته شد و کنار عطر و مزه بي مانندش، به عنوان يکي از مهم ترين ادويه ها به آشپزخانه ها رسيد. فوايد بي مانند زنجبيل تسکين نفخ و مشکلات گوارشي: زنجبيل به دليل محافظت و بهبود عملکرد سيستم گوارش به خصوص نفخ و يبوست شهرت دارد. مصرف دمنوش آن يا جويدن تکه اي زنجبيل تازه مي تواند در رفع اين مشکل ها موثر باشد. البته افزودن مقداري پودر زنجبيل همراه با حبوبات نيز به کاهش نفخ و سنگيني پس از مصرف کمک مي کند. به علاوه مصرف روزانه زنجبيل به حفظ فلور روده اي و هضم چربي ها کمک مي کند و مسموميت مواد غذايي را نيز کاهش مي دهد. افرادي که از بي اشتهايي رنج مي برند هم مي توانند کمي زنجبيل تازه را با يک ليوان آب جوشانده و همراه با کمي عسل به صورت ولرم ميل کنند. کاهش درد: مطالعات نشان مي دهد مصرف مقداري زنجبيل بلافاصله پس از شروع علائم ميگرن به دليل توقف هورمون هايالتهابي، باعث تسکين درد مي شود. البته بررسي هاي علمي از تاثير مثبت اين ادويه بر بهبود دردهاي مرتبط با آرتريت نيز حکايت دارد. در اين باره مبتلايان به آرتروز و آرتريت روماتوييد که مصرف روزانه زنجبيل را در برنامه خود دارند نسبت به بيماراني که چنين عادتي ندارند درد کمتري را تجربه خواهند کرد. پيشگيري از سرطان: آنتي اکسيدان هاي فراوان زنجبيل مانع از تاثير راديکال هاي آزاد عامل پيشرفت سلول هاي سرطاني مي شود.. محققان به اين نتيجه رسيده اند زنجبيل سلول هاي سرطاني تخمدان را از بين مي برد و همچنين تازه آن به کاهش التهاب کولون کمک مي کند. در واقع تاثير پيشگيرانه اين ادويه در مورد اين دو نوع سرطان چشمگيرتر است. بهبود حالت تهوع: دفعه بعد که به علت بيماري هاي ويروسي دچار حالت تهوع شديد يا اگر جزو افرادي هستيد که دچار حالت تهوع يا گرفتگي در ماشين مي شويد، حتما روي زنجبيل حساب ويژه اي باز کنيد. در واقع زنجبيل به اندازه هيوسين (داروي رفع حالت تهوع) موثر است اما عوارض خواب آلودگي دارو را ندارد. مطالعه انجام گرفته سال 2011 ميلادي در دانشگاه برلين نشان مي دهد بعضي ترکيبات زنجبيل بر سلول هاي روده باريک اثر مي گذارد و مانع عملکرد ترکيبات شيميايي عامل حالت تهوع مانند سروتونين مي شود. زنجبيل براي کاهش حالت تهوع دوران بارداري، پس از عمل جراحي، شيمي درماني و ... نيز مفيد است. آنتي باکتريال طبيعي: مقدار آنتي اکسيدان هاي فراوان اين ادويه با پاکسازي کبد و خون، وضعيت سلامت عمومي را بهبود مي بخشد. اين روند ناشي از افزايش دماي بدن است که مکانيسم تعريق و دفع مواد سمي را تشديد مي کند. زنجبيل براي بهبود سرماخوردگي، درد گلو و سرفه نيز بسيار موثر است. مصرف روزانه زنجبيل همچنين عملکرد سيستم ايمني را تحريک مي کند. البته اين راهکار براي افرادي که تحت پيوند عضو بوده اند توصيه نمي شود. در صورت مصرف داروهاي تضعيف کننده سيستم ايمني نيز بايد راجع به مصرف زنجبيل دقت داشت. بهبود دردهاي عادت ماهانه: خانم هايي که از دردهاي شديد دوران عادت ماهانه رنج مي برند مي توانند ابتداي شروع اين دوران با دمنوش زنجبيل اين دردها را تا حدي تسکين دهند. البته علاوه بر اين تاثير، مصرف منظم زنجبيل در نظم چرخه هاي عادت ماهانه موثر است. محرک قواي جنسي: زنجبيل به تقويت قواي جنسي کمک مي کند و در اين باره تاثير مستقيمي بر هورمون ها دارد. البته اين خاصيت در صورت مصرف همزمان زنجبيل با جينسينگ بيشتر خواهد بود. مقدار مجاز مصرف مصرف روزانه زنجبيل به خصوص اگر همراه با ادويه هايي مانند دارچين و زردچوبه مصرف شود، براي سلامت بسيار عالي است. مي توان 2 تا 5 گرم زنجبيل خشک يا پودر شده را 2 تا 3 بار در روز ميل کرد. البته بايد توجه داشت که يک تکه زنجبيل تازه 2.5 سانتي متري با قطر متوسط معادل 5500 تا 10000 ميلي گرم (نيم تا يک گرم) پودر زنجبيل است. خوشبختانه شيوه هاي مصرف زنجبيل متنوع است و مي توان آن را به شکل دمنوش، ترکيب در انواع غذاها، بيسکويت و ... ميل کرد. زنجبيل به دليل محافظت و بهبود عملکرد سيستم گوارش به خصوص نفخ و يبوست شهرت دارد 7 مورد منع مصرف 1. زنجبيل تازه مي تواند در بعضي افراد باعث انسداد روده شود. به همين دليل براي مبتلايان به التهاب، زخم يا زمينه گرفتگي هاي روده اي مناسب نيست زيرا دستگاه گوارش اين افراد نمي تواند واکنش خوبي نسبت به حجم زيادي از زنجبيل تازه داشته باشد. 2. زنجبيل براي مبتلايان به سنگ هاي صفراوي مضر است زيرا توليد صفرا را آسان مي کند. 3. زنجبيل باعث تحرک جريان خون مي شود و به دليل جلوگيري از تشکيل لخته هاي خون، حالت سيال بودن خون را افزايش مي دهد. به همين دليل افرادي که دچار اختلالات انعقادي خون هستند يا داروهاي انعقادي مصرف مي کنند بايد در استفاده از اين ادويه احتياط کنند. 4. گرچه زنجبيل در کاهش حالت تهوع ناشي از بارداري موثر است، نبايد در مصرف آن افراط کرد زيرا مي تواند باعث انقباضات رحمي شود. بعضي تحقيقات نيز نشان مي دهد زنجبيل در روند جذب آهن مواد غذايي و ويتامين هاي محلول در چربي اختلال ايجاد مي کند. مصرف دمنوش زنجبيل به خصوص در هفته هاي آخر بارداري نيز به دليل خطر افزايش خونريزي توصيه نمي شود. به هر حال مشورت با پزشک هميشه بهترين و مطمئن ترين راهکار در اين دوران است. 5. مصرف زنجبيل پيش از انجام عمل جراحي نيز به دليل اختلالات خونريزي ممنوعيت دارد. در اين صورت بايد 2 هفته پيش از عمل جراحي از مصرف دمنوش زنجبيل پرهيز کرد. 6. مصرف کپسول هاي زنجبيل يا مقدار فراوان در برنامه غذايي براي افرادي که داروهاي ضد انعقاد، ضد التهاب، ضد اسيد معده، داروهاي قلب، سرطان و کاهش وزن مصرف مي کنند، حتما بايد تحت نظر پزشک باشد. 7. زنجبيل براي کساني که قصد افزايش وزن دارند توصيه نمي شود زيرا عملکرد بدن در سوخت و ساز چربي ها را تحريک مي کند و کاهش وزن را سرعت مي بخشد. براي نگهداري زنجبيل * زنجبيل تازه بوي مطبوع و دلچسبي دارد و هر چه تازه تر باشد، پوست صاف تر و نرم تري خواهد داشت. گره هاي روي آن نيز کاملا سفت و سنگين هستند. بنابراين هنگام خريد زنجبيل، ريشه هاي نرم و چروکيده را کنار بگذاريد. البته زنجبيل تازه را مي توان تا 3 هفته در يخچال نگهداري کرد اما اگر در اين فاصله مصرف نمي شود، لازم است آن را در فريزر گذاشت. * مي توان زنجبيل را در پاکت بدون منفذ نگهداري کرد. البته بايد مراقب بود هيچ هوايي در اين بسته بندي وجود نداشته باشد. به اين ترتيب زنجبيل هفته ها ترد و تازه خواهد بود. علاوه بر ريشه کامل، زنجبيل خرد شده را نيز مي توان به اين روش نگه داشت ولي مدت ماندگاري آن کمتر است. * اگر پاکت مخصوص بسته بندي در اختيار نداريد بهتر است زنجبيل را در يک دستمال کاغذي بپيچيد و در کيسه فريزر نگهداري کنيد. البته باز هم کاملا دستمال را دور ريشه بپيچيد. پيچيدن ريشه زنجبيل در پلاستيک نازک و گذاشتن در شيشه نيز روش ديگر نگهداري است. * در اين شرايط مصرف فوري زنجبيل، مي تواند ريشه را در پاکت کاغذي براي چند روز نگه داشت. اين روش براي مصرف سريعا ديگر ادويه و سبزيجات مانند دارچين نيز کاربرد دارد. براي نگهداري زنجبيل در فريزر نيز بايد ريشه را در تکه اي پلاستيک بپيچيد و د ر يک کيسه بدون منفذ بگذاريد و هوا را کاملا خارج کنيد. به اين ترتيب مي توان تا چند ماه از طعم زنجبيل تازه لذت برد. * ترفند ساده براي استفاده راحت تر از زنجبيل تازه نگهداري ريشه رنده شده است. براي اين کار پس از اين که زنجبيل را رنده کرديد، آن را به اندازه يک فندق با کمي فاصله در يک ظرف بچيند و در فريزر بگذاريد تا کاملا منجمد شود. در هر بار استفاده کافي است تعداد تکه هاي مورد نياز را برداريد و به راحتي مصرف کنيد. اين روش را مي توان براي زنجبيل حلقه شده نيز به کار برد و پس از انجماد در ظرف بدون منفذ حداقل تا 3 ماه در فريزر نگه داشت. نگهداري پودر زنجبيل نيز مانند ديگر ادويه هاست. پودر را در ظرف دربسته دور از نور و در جاي خشک و خنک نگهداري کنيد. البته هميشه توصيه مي شود ادويه ها را به مقدار کم خريداري کنيد تا عطر و طعم شان حفظ شود. خاستگاه و طرفداران زنجبيل زنجبيل، گياه گرمسيري است که ارتفاع آن تا 2 متر مي رسد و برگ ها و ساقه قرمزرنگي دارد. خاستگاه آن آسيا به خصوص هند و مالزي است و يکي از مهم ترين گياهان مورد استفاده در طب باستان هندي محسوب مي شود. اين گياه در نواحي بسيار گرم و با نور خورشيد فراوان کشت مي شود و امروز، انواع وحشي آن چندان وجود ندارد. دست نوشته هاي مربوط به مصرف اين ادويه به بيش از 2500 سال پيش مربوط است اما به نظر مي رسد زنجبيل از 5 هزار سال پيش مورد استفاده بشر بوده است. درزمان امپراطوري روميان باستان، تجارت «ادويه سفيد» به جنوب آسيا و مناطق حوزه درياي مديترانه توسط بازرگانان غرب رونق گرفت اما تنها مربوط به طبقه مرفه جامعه بود زيرا قيمت بالايي داشت. به تدريج مصرف آن به ديگر کشورهاي اروپايي نيز رسيد، به طوري که در قرن نهم ميلادي براي مردم فرانسه و آلمان و در قرن دهم براي انگليسي ها شناخته شد. ابتداي قرن شانزدهم ميلادي نيز اسپانيايي ها کشت زنجبيل را در جامائيکا آغاز کردند و نخستين تجربه پرورش اين گياه را در منطقه اي دور از خاستگاه اصلي به دست آوردند. اين اتفاق تا دو قرن موفقيت آميز بود و آنها لقب سومين توليد کننده اين ادويه پس از هند و چين را به خود اختصاص دادند اما اين جايگاه به تدريج تنزل پيدا کرد. در حال حاضر هند، چين، اندونزي، نپال و نيجريه مهم ترين توليدکنندگان زنجبيل هستند که مرغوب ترين زنجبيل مربوط به هند و چين است. به رغم استفاده و بيش زياد در کشورهاي مختلف، هند را مي توان نخستين مصرف کننده آن به دليل تمايل به مصرف زياد ادويه ها دانست. اروپاييان از زنجبيل براي معطر شدن نان، شيريني و نوشيدني هاي شان استفاده مي کنند. البته مردم هند علاقه زيادي به زنجبيل دارند و آن را همراه گوشت ها، ماهي، برنج و پوره سيب زميني ميل مي کنند. حتي زنجبيل را در چاي شان نيز مي ريزند. اهالي چين و ژاپن هم طرفداران جدي زنجبيل تازه هستند و رنده شده آن را در انواع سوپ، آش و غذاهاي مشابه مي ريزند. همچنين زنجبيل را چاشني مهم ماهي مي دانند. آنها اغلب بين دو وعده غذا تکه اي زنجبيل مي جوند تا دهان و کام، خوشبو و تميز شود. در سراسر کشورهاي جنوب شرقي آسيا، مصرف زنجبيل تازه آغشته به شکر به عنوان يک شيريني، بسيار رايج و مورد علاقه است. ارزش تغذيه اي زنجبيل زنجبيل را بايد ادويه اي سرشار از مواد معدني مانند منگنز، فسفر، مس و منيزيم دانست اما کلسيم، سديم و آهن نيز دارد. از لحاظ ويتامين ها، حاوي مقدار کمي ويتامين هاي B1، B2 و B3 است. علاوه بر اين ها نبايد ويتامين C موجود در زنجبيل تازه را فراموش کرد که البته پس از خشک شدن کاملا از بين مي رود. در نهايت اين که ريشه زنجبيل منبع غني نشاسته است و مقدار نسبتا بالايي چربي و پروتئين دارد. از نظر ارزش تغذيه اي در دو حالت مختلف زنجبيل (تازه و پودر شده) تفاوت چنداني وجود ندارد. در واقع بارزترين آن عطر و طعم بيشتر زنجبيل تازه است و اين که ممکن است پودر زنجبيل از انواع با مرغوبيت کمتر تهيه شود، اما مدت نگهداري طولاني تر پودر زنجبيل در صورت عدم امکان ماندگاري زنجبيل تازه مزيتي است که نمي توان ناديده گرفت. ساده ترين روش پوست گرفتن زنجبيل تازه را مي توان به راحتي به کمک قاشق کوچک پوست گرفت. به اين ترتيب قاشق را روي همه قسمت ها حتي گره ها بکشيد و پوست را جدا کنيد. تمام پوست ريشه حتي قسمت هاي بر آمده را برداريد. البته اين روش تنها براي ريشه هايي است که پوست کاملا تازه و نرمي دارند منبع: هفته نامه سلامت ∎​