شناسهٔ خبر: 26739543 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: شبستان | لینک خبر

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز؛

پذیرش اصل کرامت حقوق و حرمت انسان را احیا می کند

همه انسان ها در کرامت یکسان‌اند و این اصل در میان آدمیان منشأ حق و هم تکلیف است. با پذیرش اصل کرامت ذاتی انسان، باید پاسدار حقوق و حرمت انسان بود. از این روی در میدان زیست اجتماعی نمی‏توان ظلم و ستم به دیگران را روا دانست.

صاحب‌خبر -

دکتر علی محمد حسین زاده، استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، با بیان اینکه انسان صرف نظر از متغیرهایی نظیر رنگ، نژاد، جنسیت، زبان، دین و مذهب از کرامت ذاتی برخوردار است، اظهار کرد: این کرامت ذاتی نقش مهمی در مباحث امروزین حقوق بشر ایفا می کند به گونه ای که طبق منشور سازمان ملل و اعلامیه جهانی حقوق بشر،به رسمیت شناختن کرامت ذاتی از حقوق غیر قابل انتقال همه اعضای بشریت، بوده و به عنوان مبنای آزادی، عدالت و صلح در جهان شناخته می شود.

 

وی ادامه داد: در متون دینی، کرامت موهبتی الهی و مخصوص آدمیان است و هیچ موجود زمینی دیگری به این شرافت توصیف نشده است: «وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً»؛( ما آدمیزادگان را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا (بر مرکب های راهوار) حمل کردیم و از انواع روزی های پاکیزه به آنان بخشیدیم و آنها را بر بسیاری  از موجوداتی که خلق کرده ایم، برتری دادیم).

 

این پژوهشگر تصریح کرد: البته این نوع کرامت، که به مقام انسانیت باز می گردد، کرامت ذاتی و غیر اختیاری است و همه انسان ها در آن مساوی و یکسان‌اند. این نوع کرامت در میان انسان ها منشأ حق و هم تکلیف است. یعنی  انسانی که از حق کرامت بهره مند است، نه تنها دیگران وظیفه دارند کرامت او را پاس بدارند و او را  مورد تبعیض، ستم و توهین قرار ندهند، بلکه خود او نیز موظف به حفظ کرامت خویشتن است و اجازه ندارد گوهر گرانبهای کرامت خود را ارزان بفروشد.

 

وی با بیان اینکه از دیدگاه قرآن کریم، همه نیروهای نهفته در وجود انسان، مقتضی کرامت ذاتی اوست، افزود: تا زمانی که انسان در مسیر کمال حرکت کند از حق کرامت، برخوردار است. اما انسانی که درصدد طغیان و هواپرستی بر آید و توانایی خود را در مسیر انحراف به کار بگیرد، مستحق سرزنش و کیفر است.

 

 

حسین زاده گفت: به همین دلیل عملکرد فرعون و فرعونیان که مردم را به دو گروه ممتاز و غیر ممتاز تقسیم کردند و اصل کرامت عام و شامل انسانی را نادیده گرفتند در قرآن کریم مذمت شده است : إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِي الْأَرْضِ وَ جَعَلَ أَهْلَها شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ وَ يَسْتَحْيي‏ نِساءَهُمْ إِنَّهُ كانَ مِنَ الْمُفْسِدينَ  ؛ فرعون در زمين برتري جویی كرد، و اهل آن را به گروهای مختلفي تقسيم نمود ؛ گروه‏هايي را به ضعف و ناتواني مي‏کشاند پسرانشان را سر می برید و زنانشان را (براي كنيزي و خدمت) زنده نگه مي‏داشت ، او به يقين از مفسدان بود.

 

استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: افزون بر این کرامت ذاتی، نوع دیگری از کرامت انسانی در آیات الهی به چشم می خورد که عبارت است از شرف و ارزشی که با کوشش و خواست خود انسان حاصل می‌شود چنانچه خداوند فرمود « إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ» ؛ (همانا گرامی‌ترین شما پیش خداوند پرهیزکارترین شماست). بر اساس این آیه کریمه، نوعی از کرامت با تقوا و پرهیزکاری حاصل می‌شود که انسان‌ها در ارتباط با این کرامت یکسان نیستند، بلکه متفاوت‌اند، زیرا هر چه پرهیزکاری آنان بیشتر باشد کرامتشان نیز بیشتر خواهد بود.

 

حسین زاده اظهار کرد: بنابراین با پذیرش اصل کرامت ذاتی انسان، باید پاسدار حقوق و حرمت  انسان بود. از این روی در میدان زیست اجتماعی نمی ‏توان ظلم و ستم به دیگران را روا دانست.

 

وی ادامه داد: در سخن گرانمایه امیرالمومنین(علیه السلام) در نامه ای که به مالک اشتر آمده است : «لاَ تَكُونَنَّ عَلَيْهِمْ سَبُعاً ضَارِياً تَغْتَنِمُ أَكْلَهُمْ فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ إِمَّا أَخٌ لَكَ فِي اَلدِّينِ وَ إِمَّا نَظِيرٌ لَكَ فِي اَلْخَلْقِ» ؛ (چونان حيوانى درنده مباش كه خوردنشان را غنيمت شمارى، زيرا آنان دو گروهند يا همكيشان تو هستند يا همانندان تو در آفرينش اند).

 

نظر شما