پدیده فرونشست زمین در تمام نقاط کشور از مناطق خشک بیابانی تا مناطق جلگهای شمال کشور (مانند گرگان) در حال وقوع است. بسیاری از دشتهای کشور از حاشیه خلیجفارس همچون میناب تا مناطقی مانند سیرجان، زرند، کرمان، یزد، اصفهان، تهران و گرمسار تا نواحی شمالی کشور با مشکل فرونشست زمین دست و پنجه نرم میکنند. بررسیها نشان میدهد بارندگیهای اخیر هم نهتنها کمکی به پرشدن سفرههای طبیعی آب زیرزمینی نکرده، بلکه به گفته زمینشناسان، در آن نواحی که دشتها فرونشست داشته، امکان تجمع آبزیرزمینی وجود ندارد و آبخوان دیگری در بالای منطقه فرونشست ایجاد میکند. وزن این آبخوان جدید هم باعث افزایش میزان فرونشست در زمین آن منطقه میشود.
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات مسکن، راه و شهرسازی با بیان اینکه در سالهای اخیر سازههای اسکلتی روند روبهرشدی داشتهاند، گفت: این امر آسیبپذیری ما را در برابر مخاطرات طبیعی کاهش نداده است و ما که نیازمند فرهنگسازی بیشتر هستیم. ما علاوه بر زلزله با چالش فرونشست و فروریزشها مواجه هستیم که این پدیدهها خطرات کمتری نسبت به زلزله ندارند.
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات مسکن، راه و شهرسازی با بیان اینکه در سالهای اخیر سازههای اسکلتی روند روبهرشدی داشتهاند، گفت: این امر آسیبپذیری ما را در برابر مخاطرات طبیعی کاهش نداده است و ما که نیازمند فرهنگسازی بیشتر هستیم. ما علاوه بر زلزله با چالش فرونشست و فروریزشها مواجه هستیم که این پدیدهها خطرات کمتری نسبت به زلزله ندارند.
اسکلت بیشتر، ریسک بیشتر
علی بیتاللهی دیروز در نشست خبری که به مناسبت سالروز زلزله رودبار برگزار شده بود با بیان اینکه زلزله رودبار اثرات مثبتی در ایجاد ساختارهای مدیریت بحران در برابر زلزله و حوادث غیرمترقبه در کشور داشته است، اضافه کرد: در آن زمان ۸ میلیون واحد مسکونی در این منطقه وجود داشت که اکثر این سازهها فاقد اسکلت بودند. بیتاللهی با بیان اینکه ایجاد ساختمانهای اسکلتی روند رو به افزایشی دارد که این امر موجب ارتقای شاخص کیفی سازهها میشود، اظهار کرد: البته میزان ریسک و خطرپذیری سازههای ما کمتر نشده؛ چراکه تعداد واحدهای مسکونی سه برابر زمان زلزله رودبار شده است، ضمن آنکه بسیاری از خطوط و شریانهای حیاتی توسعه یافته که این امر آسیبپذیری ما را در برابر حوادث طبیعی افزایش میدهد. مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات مسکن با اشاره به اینکه در شهرهای بزرگ، چون مشهد، تبریز، تهران و کرمان سازهها در کنار گسلهای فعال ساخته شدهاند، اضافه کرد: این امر موجب آسیبپذیری شهرها شده است که باید نسبت به آن توجه بیشتری صورت گیرد.
وسعت فرونشستهای شهری
به تازگی سخنگوی سابق سازمان زمینشناسی کشور هم معضل «فرونشست زمین» در ایران را «زلزله خاموش» نامید و نسبت به بیتوجهی مسئولان به این موضوع هشدار داد.
محمدجواد بلورچی با بیان اینکه پدیده فرونشست زمین در تهران پدیدهای است که به صورت وضعی و آرام در وسعت بسیار زیاد در حال رخ دادن است، گفت: فرونشست زمین در تهران در برخی نواحی با ترکهایی همراه است که این ترکها میتواند به ساختمانها آسیب برساند و خطرآفرین باشد.
این زمینشناس در تشریح این رخدادها گفت: پیشینه فرونشست زمین ۱۷ سانتیمتر در سال بود که از سال ۹۲ تاکنون به بیش از یک میلیمتر در روز رسیده؛ یعنی دستکم سالانه ۳۶ سانتیمتر زمین فرونشست میکند و وسعت آن در نقاط مختلف شهر گسترش یافته و به سمت مناطقی راه یافته که در گذشته میزان فرونشست کمتری داشتهاند.
در مجموع فرونشست زمین موجب حساستر شدن ساختمانها حتی نسبت به زمینلرزههای کوچکتر شده است. اگر در گذشته با بروز زمینلرزه ۶ ریشتری در تهران یا شهرهای دیگر خطر را احساس میکردیم، اما در حال حاضر با وجود این نشستها و آسیبهایی که به ساختمانها وارد شده، زمینلرزههای ۵ ریشتر هم میتواند خطرناک باشد؛ چراکه ساختمانها استحکام خود را ندارند و متأسفانه کسی هم به این فرونشستها که آن را زلزله خاموش مینامند، توجهی ندارد.
نظر شما