به گزارش ایکنا؛ کتاب چهارم از مجموعه «ادب الهی» با موضوع «حیا، موهبتی الهی» از سوی موسسه پژوهش فرهنگی مصابیح‌الهدی منتشر شد. جایگاه حیا در اسلام، ارزیابی انواع حیا، مراتب و درجات حیا و ضرورت حفظ حیا از جمله سرفصل‌های این اثر به شمار می‌آید.
طلیعه این کتاب با حدیثی از رسول خدا(ص) که در جلد دوم اصول کافی ارائه شده، با این مضمون آغاز شده است؛ «خوشا به حال بنده گمنامی که خدا او را بشناسد و مردم او را نشناسند؛ آنها چراغ‌های هدایت و سرچشمه‌های دانش هستند؛ به واسطه آنها هر فتنه تیره و تاری برطرف می‌شود؛ آنان نه فاش‌کننده و پرده‌بردار از اسرار هستند و نه ناسپاس، ریاکار و خودنما.»
در مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «رابطه بین عقل و حیا، با در نظر گرفتن عقل عملی و این جمله که هر چه عقل بیشتر باشد، حیا بیشتر است، رابطه‌ای تنگاتنگ است. باید توجه داشت که حیا غریزه‌ای انسانی است و ما به الامتیاز انسان از حیوانات است. این بحث مستقل از مباحث دین بوده و مسئله حیا عام‌تر و گسترده‌تر از تقواست.»
ریشه فضایل و رذایل اخلاقی، توضیحی درباره ارتکاب به گناه، نقش وقاحت در ارتکاب گناه، دورشدن انسان بی‌حیا از عمل نیک، حیا؛ ضد وقاحت و جایگاه حیا در اسلام از جمله موضوعات مورد بررسی در جلسه اول این اثر به شمار می‌آید.
جلسه دوم این کتاب به رئوس مطالب پیرامون حیا، تعریف حیا، رابطه بین حیا و عقل، گفتاری درباره اعمال قبیح، حیا غریزه‌ای انسانی، مستقل بودن حیا از دین و ذکر توسل اختصاص دارد. در جلسه سوم این کتاب، غیراکتسابی بودن حیا، حیا موهبتی الهی، رابطه بین حیا و تقوا، انواع حیای ممدوح و مذموم، ریشه‌های پیدایش حیا، حیای بجا و حیای بی‌جا، آثار سوء حیای بی‌جا و ریشه‌های ابتلا به حیای بی‌جا مورد بررسی قرار گرفته است.
شرم از پرسیدن و آموختن، شرم از گفتن «نمی‌دانم»، شرم از تعلیم دادن و ابراز حق و ذکر توسل از موضوعات مطرح شده در جلسه چهارم است. جلسه پنجم نیز به ملاحظاتی درباره تعلیم و تعلم، لزوم رعایت حیا در آموزش، آمیختگی مسائل اخلاقی و تربیتی، اهمیت و ضرورت رعایت حیا در گفتار و اهمیت و ضرورت رعایت حیا در رفتار و جلسه ششم به محوریت حیا در اثبات حدود الهی، نقش حیا در اجرای نهی از منکر، ضرورت رعایت حیا در محیط رفاقتی، ضرورت رعایت حیا در محیط زناشویی، انواع سه‌گانه حیا و تاکید اولیای الهی بر حفظ حیای انسان اختصاص یافته است.
این کتاب مشتمل بر 25 جلسه است که در جلسه هفتم تا دهم به ترتیب طرح ارزیابی انواع حیا، عوامل تشدید‌کننده حیا، اثرگذارترین حیا برای انسان‌های معمولی، فراگیرترین حیا؛ حیای از نفس، تاکید شریعت بر پرده‌داری، با ارزش‌ترین حیا در معارف اسلامی، نقش و کارکرد حیا بر شهوت، نقش و کارکرد حیا بر غضب، رابطه بین حیا و آزادی، آثار بی‌حیایی در بعد انسانی، آثار بی‌حیایی در بعد معنوی، برخورد فطرت‌های سالم با بی‌حیایی، تعریف ایمان و حیا، زمینه‌سایز ایمان برای حیا، مویدات روایی بحث، نقش حیا بر ایمان، تلازم حیا و ایمان، کمیت حیای از خداوند متعال، کیفیت حیای از خداوند متعال، امتیازات حیا کردن از خداوند متعال، راه تقویت و حفظ حیا، آثار معنوی حیا، آثار مادی حیا، ضوررت «با حیا بودن» مسئولان، مراتب و درجات حیا، ویژگی حیا در افراد کم سن و زنان مطرح شده است.
در جلسه یازدهم تا پانزدهم این کتاب می‌توان مواردی چون اهمیت و جایگاه حیا در معارف اسلامی، نقش حیا در تربیت فرزند، دستورالعمل الهی؛ مبتنی بر حیا، خطاب اسلام به والدین، اسوه والای حیا، محوریت حیا در دستورات شرع، اشاره‌ای به رابطه حیا با ایمان، لزوم صیانت از حیای فرزندان، تذکری درباره اختلاط پسر و دختر، دلیلی دیگر بر فطری بودن حیا، نهی از تربیت فرزند با عصبانیت، استفاده از روش تلویح و تعریض در تربیت، اثرپذیری غیرارادی فرزند از والدین، تدریجی الحصول بودن تربیت، ضرورت توجه به مصاحب، ضرورت توجه به هم‌نشین، اهمیت بحث حیا، مقدمه حیا و ریشه‌های عمل زشت را مشاهده کرد.
جلسه شانزدهم تا بیستم این اثر نیز به تعریف حیا، غریزی و همگانی بودن حیا، نقش حیا نسبت به روح و نفس، مقایسه و نسبت‌سنجی بین حیا و تقوا، جایگاه شرم و حیا، رابطه حیا و عقل، ملاک وضع احکام شرعی، تاثیر حیا بر التزام به احکام شرعی، ارتباط حیا با خصال زیبای دیگر، رابطه بین حیا و تقوا، همراهی حیا و ایمان، نقش حیا بر اعمال خیر و شر، آثار از بین رفتن حیا، ارکان حیا، حیای از مردم، حیای از نفس، حیای از ملائکه، حیای از اولیاءالله و اشاره به حیای از خدا اختصاص پیدا کرده است.
در جلسات بیست و یکم تا بیست و پنجم نیز می‌توان به مواردی چون ادامه بحث حیای از اولیاءالله، حیا کنید، طرح بحث حیای از خدا، حیای از خدا در روابط گوناگون، حق حیای از خدا، حق حیا نسبت به پروردگاری خدا، حیای متوسطین و اولویت‌های آن، با ارزش‌ترین حیا و آثار آن، زیباترین حیا، کاربردی‌ترین حیا در جامعه، حیای مذموم ؛ خجالت، مصادیق حیای مذموم، عوامل ترویج بی‌حیایی در جامعه و راه علاج ترویج بی‌حیایی در جامعه اشاره کرد.
فهرست آیات و روایات، نمایه، فهرست اشعار، مروری بر زندگی‌نامه استاد اخلاق تهران و درباره موسسه مصابیح‌الهدی در پایان این کتاب ارائه شده است.
این کتاب به بهای 170 هزار ريال،در 424 صفحه و در شمارگان 1500 نسخه از سوی انتشارات آیت‌الله مجتبی تهرانی منتشر شده است.
انتهای پیام
نظر شما