توافق ابتدایی آنکارا و واشنگتن برای خروج نیروهای ترکیه از منبج سوریه
آغاز سهمخواهی شرکای قدیمی در عرصه رقابت جدید خارجی
صاحبخبر - فرحناز دهقی روزنامه نگار سالهاست که کمتر اتفاق افتاده سرنوشت مردم سوریه تنها با دستان خودشان رقم بخورد و بازیگران خارجی کمترین دخالت را در آن داشته باشند. در تازهترین مورد شهر منبج در شمال حلب تبدیل به کارزار رقابتهای دو کشوری شده که پس از سقوط داعش و آغاز روند ثبات و صلح در سوریه، بهدنبال سهمخواهیهای خود هستند. بهدنبال ماهها کشمکش و درگیری، بالاخره ترکیه و امریکا طی دیداری در 25 مه (4 خرداد) توانستند بر سر اقدام مشترکی در سوریه به توافق و اجماع برسند و به گفته وزارت خارجه ترکیه، نقشه راه همکاریهای دو کشور را بویژه در شهر منبج طرحریزی کنند. به گزارش «ایران» به نقل از روزنامه حریت دیلی، حامی آکسوی سخنگوی این وزارتخانه به خبرنگاران گفت که گروه مذاکرهکننده امریکا در آنکارا درباره دومین همکاری مشترک ترکیه- امریکا با مولود چاووشاوغلو وزیر خارجه ترکیه به گفتوگو نشست. قرار است چاووش اوغلو به سفر برنامهریزی شدهای به امریکا برود تا طی دیدار با مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا این تصمیمها را نهایی کند و درباره جزئیات آن با یکدیگر گفتوگو کنند. در بیانیه مشترک دو طرف نوشته شده که 4 ژوئن (14 خرداد) میان وزیران خارجه دو کشور دیداری صورت میگیرد تا «راههای موجود برای همکاریهای مشترک» بررسی شود. براساس اطلاعاتی که از توافق منتشر شده، احتمالاً نیروهای وابسته به یگانهای مدافع خلق کرد از منبج خارج خواهند شد و به شرق رود فرات خواهند رفت و کنترل شهر منبج به دست ساکنان عرب آن واگذار خواهد شد و ترکیه و امریکا به صورت مشترک طرح امنیتی این شهر را اداره میکنند. این گروه درباره نقشه راه خروج یگانهای مدافع خلق کرد در منبج و اقدام مشترک نیروهای ترکیه و امریکا با یکدیگر مذاکره کردند. از سوی دیگر تلاش طرفهای مذاکرهکننده این بود که میان دو کشور مکانیزم مشترکی بنیان نهاده شود تا راهحلی برای مشکلات و مصائب دوجانبهای که از نخستین دیدار در 8 و 9 مارس (18 و 19 اسفند) مطرح شده بود، پیدا شود. پس از آنکه رکس تیلرسون وزیر خارجه سابق امریکا و مولود چاووش اوغلو تصمیم گرفتند روی مسائل مشکلزای میان دو طرف متمرکز شوند، عراق و سوریه از مهمترین موضوعات مورد بحث در این دیدار شدند و طرفین روی مسائلی از جمله حضور یگانهای مدافع خلق در منبج متمرکز شدند. ریشه اختلاف ترکیه و امریکا مشکل اصلی میان این دو متحد ناتو، حمایت امریکا از یگانهای مدافع خلق کردهای سوریه است که در نبرد علیه داعش و شکست تروریستها در سوریه نقش بسیار مهمی ایفا کردند. ترکیه، یپگ را دوست و یکی از انشعابات پکک (حزب کارگران کردستان) میداند و بارها از امریکا، این متحد ناتوی خود، خواسته تا از حمایتهایش از این گروه دست بردارد و به آن سلاح نظامی و تسهیلات آموزشی و خدماتی ارائه نکند. حتی رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه، هفته پیش هم در این باره تأکید کرد: «کمکهای ایالات متحده امریکا به سمت منبج جاری است و این کمکها شامل فراهم آوردن تسلیحات و تجهیزات موشکی برای کردهای سوریه میشود» اما تاکنون امریکا چنین چیزی را نپذیرفته است و حتی دسامبر سال گذشته ترامپ تأیید کرد که بیش از 393 میلیون دلار به کردهای سوریه کمک شود. ماه بعد، او اعلام کرد که درصدد آموزش 30 هزار سرباز کرد سوریه برای تشکیل ارتشی برای حفاظت از مرزهای شمال سوریه است. در واکنش به این تصمیم، ترکیه هم در 20 ژانویه (30 دی ماه) «عملیات شاخه زیتون» خود را در عفرین در شمال سوریه آغاز و تهدید کرد که دامنه آن را به منبج هم بسط میدهد تا نیروهای کرد سوریه را از آنجا بیرون کند. ناظران نگران بودند که این مقابلهها، منجر به درگیری مستقیم امریکا و ترکیه در سوریه شود اما بعدتر با سفر تیلرسون به آنکارا این خطر بالقوه نظامی کاهش پیدا کرد. براساس پایگاه انگلیسی دیدهبان حقوق بشر سوریه، بیش از 280 غیرنظامی طی حمله ترکیه به شمال سوریه کشته شدند. اکنون در مرز شمالی سوریه، بیش از 2 هزار نیروی امریکایی تحت لوای کردهای سوریه مستقر هستند. اما مسکو و دمشق بارها به امریکا بهدلیل حضور غیرقانونیاش که باعث تشدید درگیریها میشود، هشدار دادهاند. تاکنون دو وزیر خارجه امریکا نتوانستهاند مدعی شوند، در جلسه اول دیدارها به دستاورد مهمی رسیدهاند اما بیانیه مشترکی که وزارت خارجه امریکا و سفارت امریکا در آنکارا منتشر کرده، قدم بزرگی در این مسیر محسوب میشود. پیش از این قرار بود دومین دیدار رکس تیلرسون و چاووش اوغلو 10 روز بعد از دیدار اول برگزار شود اما با کنارگذاشتن غافلگیرکننده او از وزارت خارجه امریکا و ورود مایک پمپئو به آن، این دیدار به تعویق افتاد. روابط میان ترکیه و امریکا همواره در افت و خیز بوده است. بویژه آنکه امریکا خواسته رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه را مبنی بر باز پس فرستادن فتحالله گولن رئیس اپوزیسیون این کشور پس از کودتای سال 2016، نپذیرفته است. در همین حال، منابع محلی شهر حسکه اعلام کردند که اهالی محله غویران در جنوب غربی شهر حسکه که عشایر عرب در آن زندگی میکنند با آتش زدن لاستیک خودروها و بستن مسیر ارتباطی میان محله النشوی غربی و شرقی و منطقه دوار الشریعه از ورود نیروهای یگانهای کرد به این محله ممانعت و مراتب اعتراض خود را ابراز کردند و از دولت سوریه خواستار مداخله شدند. برش فرمانده شورای نظامی دیرالزور وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرده که نیروهای دموکراتیک کرد سوریه پس از شکست کامل داعش و بیرون راندن تتمه نیروهای آن از روستای الباغوز در استان دیرالزور، مقرهای مشترکی را با ارتش عراق در مرز دو کشور ایجاد کردند. این مقرها برای محافظت از مرزها در منطقهای به طول 22 کیلومتر از رود فرات به طرف شمال شرق ایجاد شده است. به گزارش ایرنا، ابو خوله الدیری افزود: «این مقرها به صورت کمانی گروه تروریستی داعش را در شرق رود فرات، در شهرک هجین محاصره میکند». برخی از شبکههای خبری نزدیک به نیروهای دموکراتیک سوریه تصاویری از مقرهای کامل شده را منتشر کردهاند تا این خبر را تأیید کنند.∎
نظر شما